پایگاه خبری تحلیلی فناوری های نرم و فرهنگی رصد و تحلیلی بر وضعیت صنایع فرهنگی و خلاق
به گزارش فناوری فرهنگی،با توجه به ضرورت نقد و بررسی سند ملی توسعه فناوری‌های فرهنگی و نرم، قبل از تائید نهایی و ابلاغ توسط ریاست محترم جمهوری، نشست تخصصی با موضوع «نقد و ارزیابی پیش‌نویس سند ملی توسعه فناوری‌های فرهنگی و نرم» در تاریخ دوشنبه 22 مهر 1398 در مرکز بررسی‌های استراتژیک برگزار شد.
همان‌طور که علوم و فناوری‌های سخت به شکل‌گیری و توسعه خانواده بزرگ صنایع سخت (صنایع غالباً کارخانه‌ای) منتهی می‌شوند، علوم و فناوری‌های نرم نیز صنایع نرم را شکل می‌بخشند؛ صنایعی که محصولات و خدمات حاصل از آن‌ها به اعتلای انسان، افزایش کیفیت زندگی و تسهیل رابطه او با محیط پیرامون کمک می‌کنند. صنایع نرم انواع مختلفی دارند که یکی از مهم‌ترین شاخه‌های آن را صنایع «خلاق و فرهنگی» تشکیل می‌دهند. این صنایع روی هم رفته «اقتصاد خلاق» را شکل می‌دهند. صنایع خلاق و فرهنگی، در طول چند سال اخیر به‌قدری توسعه پیدا کرده‌اند که برخی آینده‌پژوهان، موج چهارم در فراسوی عصر اطلاعات و دانایی را موج خلاقیت یا عصر صنایع خلاق و فرهنگی می‌دانند. اگر حوزه فرهنگ، اقتصاد و فناوری با یکدیگر فصل مشترک داشته باشند، آن فصل مشترک، تحت عنوان صنعت فرهنگی در نظر گرفته می‌شود. به‌عبارت‌دیگر صنعتی که برون داد و محصول تولیدی‌اش به معنای عام فرهنگی است که از خلال یک محصول فناورانه بیرون آمده است و باید اقتصادی هم باشد.
نظر به اهمیت فناوری‌های فرهنگی و نرم و درج آن در اولویت‌های الف نقشه جامع علمی کشور، تدوین «سند ملی توسعه فناوری‌های فرهنگی و نرم» در دستور کار شورای عالی انقلاب فرهنگی با محوریت ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور قرار گرفت. کارگروه نظام نوآوری محصولات و صنایع فرهنگی دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی با همکاری ستاد توسعه فناوری‌های نرم و هویت‌ساز معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، پیش‌نویس سند ملی نوآوری صنایع و محصولات فرهنگی و فناوری‌های نرم را در سال 1395 تهیه کرده است و در سال 1397 پیش‌نویس سند در شورای عالی انقلاب فرهنگی مشتمل بر 9 ماده و 9 تبصره با موضوعات تعریف مفاهیم، ارزش‌ها، چشم‌انداز، سیاست‌ها، اهداف، راهبردها و اقدامات ملی، ساختار اجرایی، بودجه و تشکیلات تصویب شد.
با توجه به ضرورت نقد و بررسی سند ملی توسعه فناوری‌های فرهنگی و نرم، قبل از تائید نهایی و ابلاغ توسط ریاست محترم جمهوری، نشست تخصصی در مرکز بررسی‌های استراتژیک برگزار شد و پیش‌نویس سند، مورد نقد و بررسی قرار گرفت. سند مذکور از جنبه‌های مثبتی برخوردار است ازجمله اینکه اولین سند در حوزه فناوری‌های نرم محسوب می‌شود و به نوعی زمینه را برای شناسنامه‌دار شدن این بخش فراهم می‌آورد؛ اما در عین حال با انتقاداتی از سوی حضار در جلسه نیز مواجه بود. ازجمله موارد نقد مطرح شده در جلسه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: تعریف محدود از حوزه‌های مهم فناوری‌های فرهنگی و نرم مانند فناوری تجاری، فناوری اجتماعی، فناوری یادگیری، فناوری سازمانی و…، آشفتگی در تعریف مفاهیمی مانند صنایع فرهنگی و صنایع خلاق، بی‌توجهی به مفاهیم جدید در ادبیات سیاستگذاری علم، فناوری و نوآوری مانند موضوع نوآوری اجتماعی، مبتنی بودن سند بر کشکولی از آرزوها و ارزش‌ها بدون اولویت مشخص ارزشی، فقدان رویکرد کارآفرینی و اقتصادی در سند، بی‌توجهی به تحولات انقلاب صنعتی چهارم و آینده فناوری و فناوری‌های نوین اطلاعاتی و ارتباطی در چشم‌انداز سند، انتقادات به ساختار تشکیلاتی و اجرایی سند و نادیده گرفتن نقش نهادهای تأثیرگذاری مانند وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در ساختار اجرایی، نادیده گرفتن نقش اصناف مختلف صنایع فرهنگی در مراحل تدوین سند و ساختار اجرایی، حذف حوزه‌های بسیار مهمی مانند حوزه موسیقی از حوزه‌های مورد حمایت سند، تکراری بودن بندهای مطرح شده، مشخص نبودن اهداف کمی در سند و…
نظر به اهمیت و جدید بودن حوزه فناوری‌های نرم و صنایع فرهنگی، از کلیه صاحب‌نظران، دعوت به عمل می‌آید تا نکات تکمیلی و پیشنهادی خود را به‌منظور ارتقا کیفی پیش‌نویس سند، ارائه دهند تا ملاحظات مطرح شده، جمع‌بندی شود و در اختیار شورای عالی انقلاب فرهنگی قرار گیرد. به این منظور فایل الکترونیک پیش‌نویس سند ملی توسعه فناوری‌های فرهنگی و نرم در اختیار مخاطبان محترم، قرار می‌گیرد.
منبع: مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری
