اما و اگرهای ایجاد شبکه‌های اجتماعی جدید در مقابل شبکه‌های اجتماعی محبوب

به گزارش فناوری فرهنگی، چند سالی است که نام شبکه‌های اجتماعی به مدد گوشی‌های هوشمند و اینترنت بر سر زبان‌ها افتاده است. در ایران نیز تب شبکه‌های اجتماعی داغ است و این شبکه‌ها تا حدی توانسته‌اند بر قسمت های مختلف زندگی روزمره تاثیرگذار باشند. از تاثیر در انتخابات گرفته تا رد و بدل شدن سوالات امتحانات کشوری تنها نمونه‌هایی از ورود شبکه‌های اجتماعی به زندگی روز مره هستند. البته این دنیای مجازی در کنار دنیای واقعی عده‌ای را به سودهای کلانی رسانده است. ناگفته نماند که این دنیاهای مجازی مانند دنیای واقعی محلی برای فروش همه نوع کالایی شده است که گاه برای در امان ماندن انسانها در دنیای واقعی نیاز به وجود قانون و مجری قانون برای آن می باشد. این مختصر مشتی از خروار به عنوان نمونه است و صحبت در این باب بسیار است.

اهمیت شبکه‌های اجتماعی و در واقع دنیای مجازی که متشکل از انسانهای واقعی است بر کسی پوشیده نیست و هر کشوری به دلایل مختلف که کم هم نیستند سعی می کند زمین بازی خود را طراحی کند اما موفقیت بین تعداد محدودی از این شبکه‌های اجتماعی تقسیم شده است. شبکه‌های اجتماعی پرطرفدار مانند فیسبوک، اینستاگرام و توییتر جایگاه خود در بین کاربران را تثبیت کرده‌اند و توجه بسیاری از کاربران را به خود جلب کرده‌اند که از این طریق توانسته اند به اطلاعات رفتاری طیف وسیعی از مردم پی ببرند و به واسطه این شناخت تبلیغات موثری برای شرکت های مختلف انجام می دهند. البته بحث جاسوسی و کمک به سازمانهای سری و جاسوسی به قوت خود باقی است. در این میان ایران نیز در صدد آن است که شبکه‌های اجتماعی ملی و بومی خود را جایگزین نمونه ی خارجی یعنی تلگرام کند اما این سوال وجود دارد که آیا اصلا شانسی برای رقابت مانده است که شرکت یا شرکت‌هایی در ایران ترغیب شوند به این حوزه ورود کنند؟ در ایران نزدیک به 24 میلیون کاربر در تلگرام عضو هستند که تعداد قابل توجه ایی است. کشورهای روسیه و چین در عرصه تولید و استفاده از شبکه‌های اجتماعی ملی خود به نوعی پیشگام هستند و با وضع قوانین از یکسو و تولید شبکه‌های اجتماعی جایگزین از سوی دیگر تا حدی توانسته اند در این عرصه به موفقیتهایی دست یابند. به طور کلی در حال حاضر ورود به عرصه تولید شبکه اجتماعی جدید و جذب کاربر و وفادار نگه داشتن آنها کار ساده ای نیست. به عنوان مثال گوگل پلاس که قصد داشت رقیب فیسبوک شود و مجموعه ایی از سرویسها از جمله فیدهای خبری و حلقه دوستان و… را ارائه دهد نتوانست در عرصه رقابت حرف جدیدی برای گفتن داشته باشد و یا به عنوان نمونه ای دیگر شبکه اجتماعی Vine که تب داغ آن بعد از مدتی فروکش کرد و در نهایت بدون نتیجه از بین رفت. با توجه به اینکه در حال حاضر شبکه‌های اجتماعی و پیام رسان‌ها نیاز مردم را برآورده می‌سازند به نظر می رسد ورود به عرصه تولید شبکه اجتماعی و یا پیام رسان بومی کار بی نتیجه ای خواهد بود. اما این، همه‌ی قصه نیست. در گوشه و کنار جهان هر از چندگاهی شبکه‌های اجتماعی و یا پیام رسان ها توانسته اند رقیبان جدی خود را پشت سر بگذارند و به موفقیت هایی دست یابند.

البته در این رقابت نقش حاکمیت ها در قانون گذاری و یا حمایت های مختلف مشهود است. ویبو (Weibo) نام یک شبکه اجتماعی چینی است که این روزها توانسته از رقیب معروف خود یعنی توییتر پیشی بگیرد و محبوبیت زیادی در بین کاربران چینی کسب کند. این شبکه اجتماعی توانسته بیش از 30 درصد کاربران اینترنت چین را جذب خود کند. تعداد کاربران ماهانه ویبو به حدود 340 میلیون نفر می رسد که رشد 30 درصدی نسبت به سال 2016 داشته است. با ثبت چنین رکوردی می توان گفت توییتر با 328 میلیون کاربر کاربر ماهانه از رقیب چینی خود عقب مانده است. سبک و سیاق ویبو به گونه ای است که آنرا رقیب توییتر می دانند بنابراین با ثبت چنین رکوردهایی می توان گفت ویبو علی رغم اینکه به تازگی وارد عرصه رقابت شده اما توانسته به موفقیت برسد و رقیب قدرتمند خود یعنی توییتر را به لحاظ آماری پشت سر بگذارد. اما به راستی رمز و راز این موفقیت چیست؟ قطعا عوامل مختلفی در این موفقیت نقش داشته اند اما 2 عامل مهمتر یکی جمعیت 3/1 میلیاردی چین و دیگری وضع قوانین محدود کننده برای شبکه‌های اجتماعی خارجی خواهد بود. البته از دیگر عوامل تاثیرگذار که توانسته ویبو را قابل رقابت با رقبای قوی چون توییتر کند، قوی بودن سرورها و زیر ساخت های ویبو می باشد. در ایران چه به لحاظ فرهنگی، امنیتی و اقتصادی وجود یک یا چندین شبکه‌ی اجتماعی وطنی بسیار ضروری به نظر می رسد از اینرو دنبال کردن مدل های موفق پیاده سازی اینگونه شبکه‌های اجتماعی خالی از لطف نخواهد بود. اگرچه جمعیت ایران به اندازه ی چین نیست اما تلاش برای تحقق دیگر عوامل موفقیت شبکه‌های اجتماعی بومی می تواند راه گشا باشد. همچنین در نظر گرفتن نوآوری در جهت خدمت رسانی و استفاده از پتانسیل هایی نظیر تراکنش های مالی و… که فقط برای شبکه‌های اجتماعی بومی امکان پذیر است می تواند در جهت جذب کاربران بیشتر تاثیرگذار باشد و شبکه‌های اجتماعی ملی را یک قدم به موفقیت نزدیکتر کند.

*سید میلاد علیزاده

منابع:
زومیت
فارس