اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی به ابعاد هیحانی و عاطفی مغز آسیب می‌زند

به گزارش فناوری فرهنگی، سید کمال خرازی دبیرستاد توسعه علوم و فناوری‌های شناختی معاونت درمراسم اختتامیه “هفته آگاهی از مغز” اظهار کرد: با استفاده از داده های عظیمی که در فضای مجازی و شبکه های اجتماعی وجود دارد می توان با کمک علوم اجتماعی محاسباتی که زیر مجموعه علوم شناختی است، مدل های حاکم بر رفتارجوامع را ترسیم کرد و به شناخت دقیق پدیده های اجتماعی دست یافت.
خرازی با بیان اینکه درحال حاضر”عصر داده های حجیم ” به دلیل ظهور شبکه های اجتماعی هستیم، خاطر نشان کرد: شبکه های اجتماعی شمشیری دولبه است. از یک طرف موجب شفافیت در جامعه می شود و از آن می توان در مطالعات اجتماعی استفاده کرد، اما از طرف دیگر اعتیاد در استفاده از این شبکه ها می تواند آسیب های جدی بر مغزو ذهن انسان برجای بگذارد.
وی همچنین بیان کرد: مغز یک ارگان اجتماعی است که از اجتماع بیش از 86 بیلیون “نورون ” تشکیل شده است به طوری که هر “نورون ” چندین هزار پیوند با سایر نورون ها دارد و مجموعا یک شبکه عظیم داده پردازی را پدید می آورند.
دبیر ستاد علوم شناختی با اعلام اینکه شبکه های اجتماعی بر مغز انسان تاثیرمی گذارد، گفت: افرادی که معتاد به استفاده از شبکه های اجتماعی می شوند، از داشتن ارتباطات فردی با دیگران محروم شده،  ساختار، عملکرد و توان مغزی آنها دچار آسیب می شود.
خرازی در توضیح آثار مخرب اعتیاد به شبکه های احتماعی یادآور شد که مغز انسان از دو نیمکره تشکیل شده است. نیمکره راست سیگنال های مختلفی چون تماس چشمی، بیان چهره، لحن، قیافه، شدت گفتار و غیره را که ما درتماس مستقیم خود با دیگران دریافت می کنیم پردازش می کند و اتصالات بیشتری با مراکز پردازش هیجان و احساسات چون آمیگدال دارد، در حالی که نیمکره چپ داده های مکتوب را پردازش کرده از اتصالات کمتری با مراکز پردازش هیجانات و عواطف برخوردار است. بنابراین کسانی که فقط از نیمکره چپ خود استفاده می کنند و خود را از ارتباطات فرد با فرد محروم می سازند از نظر هیجانی دچار آسیب و منزوی می شوند.
دبیرستاد علوم شناختی همچنین درباره سوء استفاده از شبکه های اجتماعی و آثار سیاسی و امنیتی آن گفت: حتی مدیران سابق فیس بوک چون سین پارکر اولین رئیس فیس بوک و چاماس پالی هپیاتیا معاون سابق فیس بوک درباره آثار روانی و اجتماعی فیس بوک سخن گفته اند یا راجر مک نامی از سرمایه گذاران در فیس بوک معتقد است فیس بوک تهدیدی برای سلامتی جامعه و دموکراسی محسوب می شود.
خرازی در ادامه عنوان کرد: آقای چاماس پالی هیپاتیا معتقد است شبکه های اجتماعی می تواند بافت و تار و پود جامعه را ویران سازد، زیرا در آنها حقیقت و دروغ  و عوام فریبی با هم مخلوط می شوند. علاوه، شبکه های اجتماعی می تواند مورد سوء استفاده گروه های تروریستی، آشوبگران اجتماعی و تبلیغ گرایش های افراطی یا سوء استفاده از اطلاعات شخصی افراد قرار گیرد.
دبیر ستاد علوم شناختی اضافه کرد: به همین دلیل حتی خانم ترزا می نخست وزیر انگلیس نیز اخیراً علیه شبکه های اجتماعی و خطرات آن سخن گفته است یا یک دادگاه فدرال آلمان علیه فیس بوک و فروش اطلاعت شخصی افراد توسط آن حکم صادر کرده است.  از سوی دیگر شبکه بریت بارت در تبلیغ نژاد پرستی و برتری سفید پوستان آمریکایی که منجر به پیروزی ترامپ شد نقش اساسی داشته است.
خرازی  با اشاره به اهداف و وظایف ستاد علوم شناختی در ترویج و توسعه این دانش درمراکز علمی ، تحقیقاتی و تخصصی درسطح کشور، گفت: مغز سالم موجب خلاقیت، پیشرفت و تفکر است و آشنایی با ساختارها وعملکرد مغز می تواند به توان مند سازی آن و پیشگیری از ابتلاء به اختلالات ذهنی و مغزی کمک کند.
همچنین در این مراسم، محمد تقی جغتایی مشاور ارشد ستاد علوم شناختی و دبیرعلمی هفته آگاهی از مغز، از این ارگان مهم بدن انسان به عنوان یک فرمانده مهم یاد کرد و گفت: تمامی مهارت های کلامی ، حرکتی و ذهنی تحت کنترل مغز قرار دارد و اختلالات دراین شبکه ، به بیماری های مغزی و ذهنی منجر می شود.
وی با تشریح دیدگاه های متفاوت در ادوار گوناگون نسبت به مغز و عملکرد آن گفت: امروزه  با پیشرفت دانش و ساخت ابزارهای مدرن ، تحول چشمگیری درمطالعه مغز صورت گرفته که با کمک آن می توان به پیشگیری، تشخیص و درمان بیماری ها ناشی از اختلالات در شبکه مغزی شتافت.

جغتایی  با بیان اینکه مغز انسان عنصر دینامیک و قابل تغییر بوده و قابلیت انعطاف پذیری دارد ، گفت: تلاش های فراوانی برای آشنایی افراد جامعه با مغز و قدرت آن در سطح کشورانجام شده و ستاد علوم شناختی درصد است تا با اجرای برنامه های متنوع علمی و آموزشی دانش عمومی در ارتباط با ساختار وعملکرد های مغز و راه های توان مند سازی مغز را در میان افراد جامعه افزایش دهد تا از این طریق بتوان از بروز بسیاری از بیمارها و اختلالات  ذهنی و مغزی جلوگیری کرد.
مراسم اختتامیه”هفته آگاهی ازمغز” بعدازظهر روزجمعه ( یازدهم اسفند) با حضور جمعی از اساتید، محققان دانش علوم شناختی و نیز دست اندرکاران جامعه ورزشی و هنری و اقشار مختلف مردم درمحل  باغ کتاب تهران برگزار شد.
“هفته آگاهی ازمغز” با هدف آشنایی افراد جامعه با راه های توان مند سازی و ارتقای ذهن و مغز، سلامت روان ، پیشگیری ، تشخیص و کاهش اختلالات مغزی و برای سومین سال متوالی به همت ستاد توسعه علوم و فن آوری های شناختی درایران برگزار شد.
درمراسم اختتامیه این هفته، سیاوش صفاریان پور به عنوان “سفیر مغز و شناخت ” و میزبان این برنامه در نشستی صمیمی با متخصصان حوزه های مختلف و نمایندگان جامعه هنری و ورزشی به گفت و گو پرداخت و احسان قائم مقامی از جامعه ورزشی و سروش صحت  از حوزه هنرمندان نیز درمراسم اختتامیه این هفته شرکت داشتند.
درمراسم اختتامیه هفته آگاهی ازمغز همچنین از محققان برترحوزه مغز و علوم شناختی با اهدء جوایزی تقدیر بعمل آمد.
لازم به یادآوری است در”هفته آگاهی ازمغز ” که از روز چهارم اسفندماه جاری در نقاط مختلف کشور آغاز شد، برنامه ها ،همایش ها و نشست های تخصصی متعددی درسطوح دانش آموزی ،دانشجویی و مردمی به منظور معرفی توان مندی های مغز، بهبود عملکرد آن و نیز راه های کمک به حفظ سلامت و بهداشت مغز دراماکن مختلف برپا شد.
درهفته آگاهی از مغز ده برنامه علمی و آموزشی از شبکه های سیمای جمهوری اسلامی پخش و برنامه های متنوع دیگری نیز درارتباط با موضوع آگاهی ازمغز به نمایش درآمد و دستورالعمل ویژه مراکز بهداشتی برای افزایش آگاهی مردم پیرامون بیماری های اختلالات مغزی نیز تدوین و دراستان های کشور توزیع شد.
درهفته آگاهی از مغز همچنین چندین مطلب علمی از طریق کانال تلگرامی آگاهی از مغز در دسترس افراد جامعه قرار گرفت و مطالب علمی دیگری نیز درارتباط با مغز کودک و اهمیت انعطاف پذیری مغز انتشار یافت.

منبع: معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری