چرا دارا و سارا از تولید انبوه‏شان ضرر مالی دیدند

به گزارش فناوری فرهنگی،فرزانه بابایی؛ طراح عروسک‏های دارا و سارا از مسائل و مشکلات این پروژه می‏گوید؛

رشته عروسکسازی را بیشتر با تئاترعروسکی و کارتون‏ها و فیلم‏های عروسکی به خاطر می‏آوریم اما اگر وارد حوزه عمومی شویم ردپای این رشته هنر-صنعت را در زندگی روزمره و در کنار کودکان می‏بینیم که قرار است عروسک‏هایی را تولید کند که برشی از نقش‏ها باشند و آموزش‏دهنده. در تمامی نقاط جهان جدای از بخش‏ها و صنایعی که به امر فرهنگ و هنر مانند تئاتر، سینما و تلویزیون می‏پردازند برای بازی کودکان عروسک‏هایی طراحی می‏شوند که جدای از سرگرم‏کنندگی دارای نقش آموزشی و فرهنگسازی برای آنها باشند. در ایران برای این مهم عروسک‏های دارا و سارا طراحی شدند که به نسل سوم از تولیدشان با ویژگی‏های جدید رسیدند اما برخلاف انتظار نتوانستند جایگاهشان را در میان مخاطبانشان پیدا کنند. نسل سوم دارا و سارا با قیمت 33هزارتومان و فقط در فروشگاه‌های کانون فکری هنری کودکان و نوجوانان ارائه می‏شود. با فرزانه بابایی؛ طراح عروسک‏های دارا و سارا و نمونهساز عروسک گفت‏وگو کرده‏ ایم.

 

چرا دارا و سارا از تولید انبوه‏شان ضرر مالی دیدند

عروسک‏های دارا و سارا را معرفی کنید.

عروسکهای دارا و سارا هشت‏ساله هستند و برای بازی کودکان تعریف شدهاند و نقش فرهنگی و هنری برایشان تعرف شده است که قرار است در این بخش یاریگر و همراه کودکان باشند.

شما به نقش فرهنگی و هنری برای این عروسک‏ها اشاره کردید؛ در حالی که ما چندان مواجه از این نوع را در کنار این عروسک‏ها نداشته‏ایم، مانند داشتن کتاب‏های قصه یا فیلم و ابزارهای جانبی عروسک‏ها تا به کودکانی که این عروسک‏ها را انتخاب می‏کنند سبکی زندگی متناسب با دارا و سارا را به آنها آموزش دهد.

متاسفانه ابزارهای فرهنگی که می‌بایست کنار عروسک‌ها ارائه می‌شدند به دلایلی شاید گاه تغییر مدیریت‌ها، گاه به دلایل مالی و بودجه و شاید دلایلی دیگر که بنده مطلع نیستم به انجام نرسید. قرار بر این بود که کنار عروسک‌ها کتابی تالیف و فیلمی ساخته شود که امیدواریم به آینده دور موکول نشود ولی در حال حاضر لوازم جانبی خاصی که به همراه عروسک‌ها عرضه شود مانند خانه عروسک یا لگو و… عرضه نشده، البته قبلا به صورت محدود کارهایی صورت گرفت ولی در حال حاضر محصول خاصی تولید نشده است. نیاز دیگری که در کنار لوازم جانبی برای عروسک حس می‌شود، تنوع در عروسک است. عروسک‌هایی که برای اهداف متفاوت طراحی و تولید شوند. حداقل باید صد تا عروسک درست کنیم و بگوییم این عروسک مال این دوره سنی است و عروسک دیگر در یک دوره سنی دیگر داشته باشیم.

ما نمی‌توانیم فقط با دو عروسک پاسخگوی تمام نیازهای فرهنگی کودکان باشیم؛ مثلا اگر قرار است عروسک‌ها از نوع خاصی پوشش استفاده کنند باید در طراحی و ساخت با عروسک‌های معمولی که در حال حاضر تولید می‌شوند متفاوت باشند در این‌جاست که نیاز به یک موسسه خصوصی را که صرفا در خدمت تولید و طراحی عروسک باشد حس می‌کنیم. موسسه‌ای که با یک هدف مشخص تاسیس شود و بتواند پاسخگوی خواسته‌هایمان باشد. اولویت اصلی کانون تهیه کتاب و کتابخانه برای کودکان است و در کنار اینها به فیلم تئاتر و… هم می‌پردازد. چند سالی هم هست که به کار تهیه و تولید عروسک پرداخته و هنوز در این زمینه اول راه است. شاید گذاشتن بار این مسئولیت به دوش یک موسسه خصوصی به صلاح عروسک‌ها باشد. متاسفانه برای دارا و سارا اتفاق خاصی نیفتاده و طراحی خاصی هم انجام نگرفته است. اگر قرار باشد این انتظارات برآورده شود باید نقش‏های مختلفی را برای این عروسک‏ها تعریف کنیم؛ مثل عروسک خاله و دختر‌خاله و اینها که می‏توانیم این نقش‌ها را گسترش بدهیم.

به نظر شما با این شرایط امکان هیچ‏گونه تغییر و الگوسازی برای این عروسک‏ها نیست؟

دارا و سارا روند فرهنگی و هنری دارند و بخشی از یک پروژه فرهنگی هستند که اگر به عنوان یک جریان مستقل در نظر بگیریمش و با استقلال جلو برود زیرشاخه‏های بیشتری از حال حاضرش می‏تواند داشته باشد که مخارج خودش را هم برای مراحل بعدی تامین کند که هم درآمدزایی و هم اشتغال‏زایی داشته باشد اما با شرایط حال حاضر برای پیگیری اهداف تعیین شده باید بودجه مناسبی تعریف شده باشد که جوابگوی نیازهای پروژه‏هایی مانند دارا و سارا باشد و نیاز هست که بخش مشخصی برای این نوع از پروژه‏ها در نظر گرفته شود که حمایت اولیه را نیازمند است تا بتواند روی پای خودش بایستد و انتظارات را برآورده کند. نیاز است که متولیان این اتفاق بداند که می‌خواهد چگونه برای کارش تبلیغات داشته باشد و چگونه کارش را ادامه بدهد که الان مردم عروسک‏های نسل سوم را دیده باشند که متاسفانه این‏گونه نیست.

و شما این را در نظر بگیرید که سلیقه‏های مصرف‏کننده متفاوت است و باید روند فرهنگی نیازهای سلیقه‏های مختلف و خواسته‌ها را جوابگو باشد که لازمه این اتفاق تمرکز روی دارا و سارا است و این روال نیازمند یک تیم متمرکز است که به جنبه‏های مختلف این اتفاق بپردازند. بتوانند پیشبینی کنند که این پروژه چه ابعاد، چه خروجی‏هایی می‏تواند داشته باشد. لازم است که در ادامه این خواست و هدفی که تا الان پیگیری کرده‏ایم هنر برای مردم و کودکان باشد و لازم است که تمام تیم اجرایی این کار را دوست داشته باشند.

هر نسل از عروسک‏های دارا و سارا دارای چه ویژگی‏هایی بودند و چه تغییراتی را داشتند تا به نسل سوم برسند.

عروسکهای نسل اول بزرگ و سنگین بودند (به دلیل داشتن اسکلت داخلی برای حرکت) و بوی پرتقال می‏دادند. سایز عروسک‏ها در نسل دوم کوچک شد و چشم‌ها روی صورت نقاشی شده بود با حرکت محدود در مفصل شانه و ران‌ها که بوی شکلات می‌دادند. در نسل سوم که مدیریت فنی و تولید این پروژه بر عهده امیرحسین سلام‌زاده بود دارای مشخصات ظاهری که شامل سی سانتیمتر قد و با وزن حدود 300 گرم هستند که در ناحیه شانه و ساعد، ران و زانو مفصل حرکتی و در مفاصل مشخص حرکت 180 درجه‌ای دارند. هیچ بویی هم ندارند که این ویژگی از مشخصات یک عروسک درجه یک محسوب می‌شود.

چرا دارا و سارا از تولید انبوه‏شان ضرر مالی دیدند

چرا این تغییرات تا اندازه زیادی محافظه‏کارانه هستند؛ به این معنی که ما در فرم بدن و چهره عروسک‏ها تغییری نمیبینیم. در حالی که در دنیای عروسک‏‌سازی برای هر نسل از عروسکی با تغییرات زیادی مواجه هستیم.

اگر ما بخواهیم دوباره کار کنیم باید قیافه عروسک‏ها، لباسشان و بقیه مشخصات مطابق با سلیقه کودکان امروز، عوض بشود. اگر می‏خواهیم یک عروسک فرهنگیتر داشته باشیم، باید عروسک‏ها تغییراتی داشته باشند و بنا بر خواست‏ها و هدف‏هایی که برای آنها در نظر گرفته می‏شود، ساخته شوند. شاید نام عروسک نیز باید عوض شود. در نسل سوم باید چهره عروسک‏ها هم عوض می‏شد که در این مرحله فقط چشم‏ها تغییر کرده است و مفاصل حرکتی اضافه شده و البته کیفیت هم خیلی خوب شده است.

کیفیت دارا و سارا در نسل سوم استاندارد است و برای بازی کردن کودکان، عروسک‏های خوبی محسوب میشوند اما چرا همچنان والدین از نسل سوم استقبالی که باید ندارند؟

نسل سوم این عروسک‏ها در تابستان سال 94 وارد بازار شده است اما هنوز مردم اینها را نمی‏شناسند. هنوز از عروسک دارا و سارا نسل اول که بزرگ و سنگین بود در ذهنشان باقی مانده است و از نسل سوم بی‏خبرند. نیاز هست که نسل سوم به مردم معرفی شوند و تا زمانی که ما نسل سوم را معرفی نکنیم کار خاصی نمی‏توانیم انجام بدهیم.

آیا هر سه نسل عروسک‏های دارا و سارا در داخل ایران ساخته شده‏اند؟

خیر؛ تمامی این سه نسل در کشور چین تولید شده است.

وقتی به اسباب‏بازی‏‌فروشی‏ها می‏رویم، در ویترین و قفسه‏ها، این دو عروسک را نمی‏بینیم. آیا این به دلیل این است که دارا و سارا محبوب نیستند؟

نبودن این عروسک‌ها در فروشگاه‏های اسباب‏بازی‌فروشی به معنای عدم محبوبیتشان نیست زیرا دارا و سارا در فروشگاه‏های کانون فکری و پرورشی کودکان و نوجوانان ارائه می‏شوند. در حالی که باید این عروسک‏ها در سراسر کشور پخش شوند و به کشورهای همجوار که این عروسک‏ها را می‏خواهند صادر شود که لازمه آن داشتن بودجه و سرمایه‏گذاری برای افتادن این اتفاقات است.

…………..

ما در فرهنگمان عروسک‏های بسیاری داریم، مانند مبارک که در پروژه‏ای روی آن کار شد. چرا به سمت تولید این عروسک‏ها نمی‏رویم؟

ما پتانسیل فرهنگی زیادی را داریم و می‏توانیم راهی را که با دارا و سار آغاز شده است با عروسک‏های دیگر ملی‌مان در کنار این عروسک‏ها ادامه بدهیم؛ مانند عروسک مبارک که کار کرده‏ایم. عمونوروز، ننه سرما یا قصه مهمان‏های ناخوانده و قصه‏های فولکوریک زیادی داریم که می‏توانیم روی آنها کار کنیم و فرهنگمان را به واسطه این عروسک‏ها گسترش بدهیم نه این‏که دو تا عروسک بسازیم و انتظار داشته باشیم که تمام اهداف ما را پاسخگو باشند. در حال حاضر من عروسک‌های عمو نوروز و ننه‌سرما را هم طراحی و نمونه‌سازی کرده‌ام و امیدورام تا در آینده نزدیک آنها را به جامعه عروسک‌ها معرفی کنم.

………….

گاهی پیش می‏آید که دارا و سارا را با عروسک‏های دیگر و از جمله باربی مقایسه می‏کنند و انتظارات و قابیلت‏های دیگری مانند نماینده حجاب اسلامی شدن را با دارا و سارا مقایسه می‏کنند. کما این‌که در نسل اول، دارا و سارا با لباس اقوام معرفی شدند. به نظر شما این قیاس‏ها درست است؟

شما در نظر بگیرید که در دنیا عروسک‏های بسیاری دارای شناسنامه و با نقش‌های مشخص و مختلفی تعریف شده‏اند و اصلا نمی‌توان از همه عروسک‌ها انتظار مشابهی را داشت چون عروسک‌ها بر اساس نقشی که قرار است بپذیرند، ویژگی‏هایشان تعریف میشود و سنی برایشان در نظر گرفته میشود؛ به عنوان مثال باربی یک عروسک بالای هجده سال است که بر اساس این ویژگی، سر و اندام‌های کوچک و دست‌های باریکی دارد و دو ردیف مو دارد که به پشت سر عروسک دوخته می‌شود که می‌توان برایش روسری و حجاب گذاشت و موهایش هم آسیب نمی‌بیند. برای بدن باربی هر نوع لباسی می‏تواند طراحی بشود به علت فیزیکی که دارد اما دارا و سارا دو عروسک هشت ساله هستند که شاخصه‌های کودک را دارند با سر بزرگ و اندامی کوچک. بنابراین شما محدودیت طراحی لباس دارید و توقع نادرستی هست که این عروسک‌ها، کارکردی مانند باربی داشته باشند چون فقط می‌توانند نماینده فرهنگ و دنیای یک کودک هشت ساله باشند و باید با یک کودک هشت ساله متناسب با سنش رفتار کرد و خواسته‏های منطقی داشت.

عروسک‏های نسل اول چون بزرگ بودند، پوشاندن لباس اقوام به عروسک‏ها ممکن بود اما در نسل سوم به دلیل کوچک بودن عروسک‌ها تهیه و تولید لباس‌های اقوام مشکل بود. البته لباس‌هایی هم تهیه شد اما پوشاندنش به عروسک‌ها سخت بود.

منبع: صبا

کانال-1-300x74

 

جوابی بنویسید

ایمیل شما نشر نخواهد شد