پایگاه خبری تحلیلی فناوری های نرم و فرهنگی رصد و تحلیلی بر وضعیت صنایع فرهنگی و خلاق
به گزارش فناوری فرهنگی، امروز بیش از هر زمان دیگری باید حواسمان باشد که کودکان و نوجوانان و البته به زعم کارشناسان حتی بزرگسالان نیاز به قهرمان دارند. در گروه سنی کودکان و نوجوانان اما این نیاز بیشتر حس می‌شود و طی سال‌های گذشته تصاویر انیمیشن‌های خارجی چنان بازار را احاطه کرده و قهرمان‌هایشان را به جامعه ایران القا می‌کردند که گویی این جامعه خودش قهرمان ندارد. در حالی که ایران کشور قهرمان‌های بزرگی است که حالا با فرهنگ‌سازی مناسب روی نوشت‌افزارها جا خوش کرده‌اند و فرهنگ کشورمان را نشان می‌دهند.
به گزارش جام‌جم، نگاهی به بازار نوشت افزار حکایت از تغییر چهره آن دارد، تغییر چهره‌ای که اکنون تصاویر قهرمانان ملی کشورمان را روی خود جای داده است یا شخصیت‌های عروسکی و انیمیشنی محبوب کشورمان را در برابر چشمان تاثیرپذیر و حساس کودکان و نوجوانان نشانده است.
البته خانواده‌ها هم در این میان بهترین و موثرترین افراد در این فرهنگ‌سازی هستند و استقبال شان از چهارمین نمایشگاه نوشت‌افزار ایرانی ـ اسلامی موجب تمدید این نمایشگاه شد. روی کالاها تصاویر شخصیت‌های محبوب تلویزیونی و سینمایی به کار گرفته شده است. برای مثال تصاویری از شخصیت‌های مجموعه کلاه‌قرمزی، انیمیشن شاهزاده روم، مجموعه شکرستان، مجموعه پهلوانان و شخصیت‌های سنجد و چرا می‌توان مشاهده کرد. امسال یک قهرمان دوست‌داشتنی دیگر به این نوشت‌افزار راه یافته است که جناب خان است.
در کنار استفاده از این شخصیت‌ها، موضوعاتی مثل خوشنویسی ایرانی، مفاخر و چهره‌ها شامل شهدای انقلاب و دفاع مقدس و مدافعان حرم، دانشمندانی مثل ابن‌سینا و رازی، شعرایی مثل سعدی و حافظ یا مفاخر ملی مثل ستارخان، باقرخان میرزا کوچک‌خان و سردار سورنا، اشعار فارسی، معماری ایرانی، بافت‌ها و نقوش مثل فرش‌ها و گلیم‌ها یا اماکن و جاذبه‌های دیدنی کشورمان به کار رفته است.
رشد روزافزون استقبال از نمایشگاه چنان است که تیراژ برخی نوشت‌افزار را از صد هزار به 15 میلیون رسانده است. با این حال یکی از مهم‌ترین مسائل این است که چگونه باید فرهنگ‌سازی کرد تا نظر خانواده‌ها و دانش‌آموزان را به خرید این محصولات جلب کرد؟
غفلت از کارکرد رسانه‌ای
سیدسعید حسینی، دبیر چهارمین نمایشگاه نوشت‌افزار ایرانی ـ اسلامی می‌گوید: یکی از کارهای خوبی که در زمینه تشویق مردم به خرید نوشت‌افزار ایرانی صورت گرفته، تبلیغات و حمایت رسانه ملی و دیگر رسانه‌هاست. رسانه‌ها باید طوری تبلیغ کنند که مردم بدانند نوشت‌افزار غربی با فرهنگ ما همسو نیست. بخصوص کارهایی که برگرفته از هالیوود و مروج خشونت است.
او ادامه می‌دهد: نوشت‌افزار را از دو جنبه می‌توان بررسی کرد. نخست جنبه فرهنگی آن است که براساس آن نوشت افزار یک کارکرد رسانه‌ای دارد و دانش‌آموز در طول 12 سال تحصیل در سنینی که شخصیتش شکل می‌گیرد و نوع هویت و جهان‌بینی او قوام می‌یابد، بیشترین ارتباط را با آن دارد. متاسفانه ما در دهه‌های اخیر از این موضوع غلفت کرده بودیم. اما از دید دوم که نگاه اقتصادی است خرید نوشت‌افزار ایرانی باعث تقویت تولید ملی و اشتغال و حفظ ثروت ملی می‌شود.
نیاز به پیوست رسانه‌ای
هر نوشت‌افزاری نیاز به قهرمان‌سازی دارد. نیاز دارد قهرمانی برگرفته از فرهنگ ایرانی و اسلامی باشد تا بچه‌ها با آن ارتباط برقرار کنند. حسینی در این باره معتقد است: برای ترویج قهرمان سازی در نوشت‌افزار، مقدماتی لازم است که باید از از محصولات رسانه‌ای شروع کرد. به هرحال باید یک پیوست رسانه‌ای وجود داشته باشد. باید دنیایی باشد که در آن قهرمانان ساخته شده باشند. حال این دنیا می‌تواند انیمیشن باشد یا برنامه تلویزیونی یا یک فیلم سینمایی یا رمان و بازی. مثلا هری پاتر از یک رمان به دنیای نوشت‌افزار وارد می‌شود و یا انگری برد از یک بازی به این محصولات راه می‌یابد و این قهرمان‌ها باید آنقدر برای بچه‌ها جذاب باشند تا آنها را درگیر کنند.
دبیر چهارمین نمایشگاه نوشت‌افزار ایرانی ـ اسلامی خاطرنشان می‌کند: جز برخی تک شخصیت ها، هنوز چرخه مستمر برای شخصیت سازی ایجاد نشده است. ما این ظرفیت را داریم و اگر بتوانیم چرخه‌ای مستمر برای شخصیت‌سازی در محصولات فرهنگی ایجاد کنیم، می‌توانیم خیال خود را از قهرمان‌سازی در نوشت افزار راحت کنیم.
از قهرمان‌سازی تا هویت‌سازی
میثم نیلی مدیرعامل مجمع ناشران انقلاب اسلامی نیز الگو سازی و برجسته کردن الگوها را اقدامی مهم عنوان می‌کند و می‌گوید: ایجاد تصاویر ماندگار از رفتارها و خصلت‌های قهرمان‌ها در هویت سازی بچه‌ها تاثیرگذار است و دشمن در این زمینه برنامه‌ریزی کرده و از ما جلوتر است ولی با همت تولیدکنندگان داخلی این فاصله را جبران خواهیم کرد.
او شهدا را قهرمانان واقعی این کشور می‌داند و می‌گوید: اگر روی نوشت افزار تصاویر قهرمان‌های مشترک جهان اسلام همچون شیخ نمر، عیسی قاسم، شیخ زکزاکی و خیلی دیگر که ما آنها را نمی‌شناسیم چاپ شود، قابلیت این را دارد که یک پیوند بین‌المللی بین جریان مقاومت و جریان فرهنگی و انقلابی و حتی غیر شیعی از جنس انقلاب اسلامی در دنیا ایجاد کند و این امر باید در سال‌های آینده مورد توجه قرار گیرد.
قهرمان‌سازی و شخصیت‌پردازی
احمد شاکری، نویسنده هم بیان می‌کند: نخست باید لوازم قهرمان‌سازی بخصوص برای کودکان و نوجوانان فراهم شود. ساخت قهرمان منوط به شخصیت‌پردازی قهرمانان است و درواقع نتیجه شخصیت پردازی در یک روایت دراماتیک اتفاق می‌افتد. در واقع ما دنبال الگوسازی هستیم. به این معنا که کودک با قهرمان در خودآگاه ذهنی همذات پندازی کند و همان مسیری را پشت سر بگذارد که آن قهرمان طی کرده است. پس در اینجا ضرورت دارد به مبانی ادبیات روایی توجه کنیم. به گفته این داستان‌نویس، اگرچه استفاده از تصاویر قهرمانان ملی و دینی حرکت خوبی است ولی باید زمینه‌ای که به این مقوله ختم می‌شود فراهم شود.
شاکری در کنار قهرمان‌سازی، از خطر قهرمان‌سوزی در ادبیات معاصر بزرگسال ما سخن می‌گوید و می‌افزاید: نه‌تنها کودکان و نوجوانان، بلکه همه انسان‌ها در طول زندگی و رشد نیاز به قهرمان و الگو دارند. خود قرآن، ابراهیم خلیل‌الله (ع) را قهرمان مبارزه با شیطان معرفی می‌کند. لذا نقطه اتمام قهرمان‌سازی روی جلد دفاتر کودکان و نوجوانان نیست و این مسیری است که تا ادبیات بزرگسال و سینمای بزرگسال ما می‌تواند ادامه بیابد.
پنج روز دیگر چهارمین نمایشگاه نوشت‌افزار ایرانی ـ اسلامی به پایان می‌رسد و اتمام این نمایشگاه و بررسی نقاط قوت و ضعف آن و رصد استقبال مخاطبان می‌تواند برای نویسندگان، فیلمسازان، انیمیشن‌سازان، برنامه‌سازان تلویزیونی و دست‌اندرکاران محصولات فرهنگی و هنری رهاورد زیادی داشته باشد که چگونه در دنیای امروز، می‌توان قهرمانان وطنی را به شکلی جذاب برای مخاطبان عرضه کرد؛ فرقی هم نمی‌کند مخاطب کودک و نوجوان باشد یا والدین آن کودک و نوجوان.
منبع: جام جم آنلاین
