پایگاه خبری تحلیلی فناوری های نرم و فرهنگی رصد و تحلیلی بر وضعیت صنایع فرهنگی و خلاق
به گزارش فناوری فرهنگی، با توجه به اینکه نهادها و سازمان‌های متولی در امور فرهنگی در حال انجام پروژه‌ها، برنامه‌ها، کنگره‌ها و فرهنگسازی هستند اما دیده می‌شود که با دغدغه‌های سوژه‌های طبقه متوسط شهری در کشور هم‌خوانی ندارد و سوژه‌های اجتماعی به دنبال دغدغه‌های فرهنگی و ارزشی خاص خودشان هستند و در اینجا گسستی ایجاد شده است از همین‌رو می‌بینیم که الگوهای ارائه شده از سوی برخی نهادها و سازمان‌ها از سوی مردم قابل تایید و تبعیت نیست یا تاثیر عینی آن الگوها را شاهد نیستیم، «مینا کنی» طراح و داور پیشین جشنواره بین‌المللی مد و لباس فجر، به خبرنگار مهر در این‌باره می‌گوید: «ما در دورانی (حدود ۱۰سال پیش) مشکلات و محدود زیادی در حوزه مد و لباس داشتیم که از آن می‌توان به عنوان گسست مورد نظر میان مردم و متولیان به حساب آورد که البته این گسست برخاسته از محدودیت‌ها بود. تنوع مدل نداشتیم، استفاده از بیشتر رنگ‌ها ممنوع بود به نوعی هیچ‌گونه ذائقه‌سازی وجود نداشت.»
ذائقه مخاطب قابل تغییر نیست
مسئله مهمی که در حوزه مد و لباس وجود دارد و خیلی از افراد و کارشناسان از آن به عنوان گسست یاد می‌کنند مبحث ذائقه‌سازی است حال سوال اساسی در اینجاست که طراح بیشتر به دنبال ذائقه‌سازی است یا ذائقه‌شناسی؟ اگر به دنبال ذائقه‌شناسی باشد یعنی طراح یک قدم از مخاطبش عقب است اگر طراح ببیند مردم چه محصولی را می‌پسندد و بر اساس سلیقه او طراحی کند به نوعی ذائقه مخاطبش را شناخته و براساس آن کارش را انجام می‌دهد، در صورتی‌که ما در حوزه مد و لباس احتیاج به ذائقه‌سازی داریم که همچنان ضعیف عمل کردیم. «کنی» ادامه می‌دهد: «به اعتقاد من ذائقه مخاطب براساس شکل‌دهی طراح است، البته ذائقه یکسری هم قابل تغییر نیست و هر چیزی که موردپسندشان است را انتخاب می‌کنند که همان برندها و ترند جهانی است.»
او درباره بُعد فرهنگی مد و لباس و استفاده از اِلمان‌های فرهنگی می‌گوید: «قطعا بخش مهمی از فرهنگ ما به‌روز شده است و می‌توان از آن بهره برد یعنی با تلفیق سنت و مدرنیته محصولی امروزی به مخاطب عرضه کرد که هم نشانه‌های فرهنگ ایران در آن وجود دارد و هم محصولی معقول برای مخاطب به حساب می‌آید. در حالی‌که تا سال‌های گذشته بیشتر پوشش جامعه مدل‌هایی از کپی‌کاری‌های غربی بود البته آقای قبادی به عنوان دبیر بنیاد ملی مد و لباس در این زمینه فعالیت‌های گسترده‌ای انجام داد تا طراحان طرح‌های خوبی در این زمینه ارائه دهند و حتی پیوند خوبی میان تولیدکننده و طراح برقرار کرد.»
البته گاردی که نسبت به نهادها و سازمان‌های متولی وجود دارد را نمی‌توان نادیده گرفت طراحان و مردم علاقه‌مند به این حوزه احساس می‌کنند در نوع فعالیت‌های آنان از سوی نهادها شاید سنگ‌اندازی صورت بگیرد و نتوانند به خوبی فعالیت کنند که در واقعیت این‌گونه نیست
نقد «کنی» به برخی از مردم و ارتباط‌شان با نهادها و متولیان حوزه مد و لباس در این است که مردم کمی بی‌توجه هستند زیرا بسیاری از طراحان مد و لباس در صفحات مجازی خود به این موضوع اشاره کردند که زیرنظر کارگروه مد و لباس فعالیت دارند و این بی‌توجهی مردم ربطی به ایجاد گسست ندارد، یا و حتی مدل‌هایی که در جشنواره‌ها و نمایشگاه به نمایش درآمده‌اند به تولید انبوه رسیده و حتی مورد استقبال مردم هم قرار گرفته است. لباس‌هایی که در جشنواره آمده و برگزیده شده تولیدکننده‌ها با طراحان ارتباط گرفتند در بازار آن طرح دیده می‌شود.
او ادامه می‌دهد: «طرح‌ها و مدل‌هایی که در نمایشگاه‌ها و جشنواره‌ها ارائه می‌شود کاملا در بازار برای فروش و عرضه استفاده می‌شود و اگر آن دسته از مردم با این نوع طرح‌ها آشنا نیستند به خاطر بی‌توجهی آنان است البته خیلی از افراد هم سلایق‌شان فرق می‌کند و به این سمت نمی‌روند و حتی ذائقه‌شان را هم نمی‌توان تغییر داد. این گسست در دوران گذشته وجود داشت هم اینکه مردم نمی‌توانستند در زمینه پوشش انتخاب‌های زیادی داشته باشند و هم دست بیشتر تولیدکننده‌ها و طراحان بسته بود. البته امروزه هم باید جلوی پارچه‌های نامناسب، شیشه‌ای و توری گرفته شود تا تولیدکننده مجبور نباشد از این‌ها استفاده کنند و مردم هم چاره‌ای جز خریدنشان نداشته باشند.»
این طراح و تولیدکننده پوشاک می‌گوید: «البته گاردی که نسبت به نهادها و سازمان‌های متولی وجود دارد را نمی‌توان نادیده گرفت طراحان و مردم علاقه‌مند به این حوزه احساس می‌کنند در نوع فعالیت‌های آنان از سوی نهادها شاید سنگ‌اندازی صورت بگیرد و نتوانند به خوبی فعالیت کنند که در واقعیت این‌گونه نیست. که با توضیح دادن به آن‌ها متوجه می‌شوند نه تنها جلوی فعالیت‌شان گرفته نمی‌شود و سخت‌گیری ندارند بلکه حمایت هم می‌شوند. با تمام این اوصاف و تعاریف آینده حوزه مد و لباس را خوب می‌بینم همان‌گونه که امروزه توانستیم پیوندی میان طراح و تولیدکننده برقرار کنیم که با همدیگر تعامل خوبی داشته باشند، از رنگ‌ها بهتر و بیشتر استفاده کنیم متوجه خواهیم شد که گسستی وجود ندارد.»
رشد قارچ‌گونه مزون‌ها؛ آسیب جدی در حوزه مد و لباس
با توجه به انتقادات بسیاری از فعالان حوزه مد و لباس که معتقدند برخی از نابسامانی‌های این حوزه به خاطر رشد مزون‌هایی است که مد غربی را ترویج می‌کنند و از مد ایرانی فاصله گرفتند. آن‌ها از ژورنال‌های خارجی پوشاک‌هایی را انتخاب می‌کنند که با فرهنگ ما فرسنگ‌ها فاصله دارد. «الهام براتی» طراح در حوزه مد و لباس درباره این موضوع به خبرنگار مهر می‌گوید: «با توجه به اینکه فعالیت مزون‌ها در جامعه خیلی زیاد شده است بیشتر طراحی‌ها کپی از یکدیگر است و این اتفاق ناخوشایندی است زیرا همانند قارچ رشد پیدا کردند و حوزه مد و لباس را به ابتذال کشانده‌اند، البته بیشتر مقاصدشان هم اقتصادی است و در فکر گسترش فرهنگ و مد ایرانی نیستند.»
چرا بازیگران ما در جشنواره‌ها و فستیوال‌ها از پوشش ایرانی استفاده نمی‌کنند. وقتی می‌بینیم که بازیگر کشورمان به عنوان الگو در جامعه از مُد غربی تبعیت می‌کند و پیروی از الگوهای غربی دارد از مردم چه انتظاری داریم
از «براتی» می‌پرسم پوششی که در جامعه وجود دارد و روزبه‌روز گسترش پیدا می‌کند بیشتر غربی است، علت کمرنگ شدن و فاصله گرفتن از مد ایرانی چیست و چگونه باید به سمت مد ایرانی پیش رفت؟ او جواب می‌دهد: « دلیل‌اش مدل‌های غربی به صورت کپی در جامعه زیاد شده است و دیگر پوشش سنتی و ایرانی ما به چشم نمی‌آید. در حالی‌که در کشورمان لباس‌های بختیاری، کرد، ترک، فارس و… داریم که هیچ‌گونه کپی از آن نشده است و حتی مردم خیلی با این نوع پوشش آشنایی ندارند.»
او ادامه می‌دهد: «چرا بازیگران ما در جشنواره‌ها و فستیوال‌ها از پوشش ایرانی استفاده نمی‌کنند. وقتی می‌بینیم که بازیگر کشورمان به عنوان الگو در جامعه از مُد غربی تبعیت می‌کند و پیروی از الگوهای غربی دارد از مردم چه انتظاری داریم. این بازیگری که به عنوان الگو در جامعه معرفی می‌شود باید از لباس‌های سنتی اقوام حمایت کند نه از مد غربی. البته قانونی باید گذاشته شود که بازیگران بتوانند در جشنواره‌ها و فستیوال‌های عمومی از لباس اقوام استفاده کنند. البته اگر هم به عنوان قانون گذاشته شود امکان دافعه هم وجود دارد. ولی در این زمینه باید فعالیت‌های زیادی باید انجام شود. همچنین وجود بلاگرها در فضای مجازی و نوع تبلیغات و ترویجاتشان بر روی برخی محصولات کار را بسیار سخت کرده است زیرا آن‌ها به دنبال سوژه‌های فرهنگی نیستند بلکه به دنبال منافع اقتصادی هستند و جوانانی که دنبال‌کننده این بلاگرها هستند تحت تاثیر آن‌ها قرار می‌گیرند.»
منبع: مهر
