پایگاه خبری تحلیلی فناوری های نرم و فرهنگی رصد و تحلیلی بر وضعیت صنایع فرهنگی و خلاق
به گزارش فناوری فرهنگی، با توجه به نفوذ فناوری در سراسر دنیا و صنایع مختلف، بخش عمده اشتغال و رشد اقتصادی به این عرصه وابسته شده است. به همین دلیل بسیاری از کشورها سرمایه‌گذاری‌های زیادی در بخش فناوری خود انجام داده‌اند تا در آینده بتوانند علاوه بر پیشتازی در این حوزه، از درآمدهای سرشار اقتصادی نیز بهره ببرند. ایران نیز طی سال‌های اخیر قصد دارد با تکیه بر فناوری‌های نوین و کمک به استارت آپ به رشد بیشتری در زمینه علمی و اقتصادی دست یابد. درحالی که تحلیلگران مختلف فضای رشد فناوری و استارت آپ در ایران را بسیار مناسب می‌دانند، اما چالش‌هایی نیز وجود دارد. از سوی دیگر ایران نخستین کشوری نیست که سعی دارد صنعت فناوری را در کشور پرورش دهد. طی سال‌های اخیر کشورهای متعددی این مسیر را طی کرده‌اند. در واقع می‌توان نوآوری را رمز رشد اقتصادی در قرن بیست و یکم دانست
فناوری، بزرگ‌ترین صنعت اشتغال‌زای هند
بخش اعظم رشد اقتصادی هند در سال‌های اخیر مرهون گسترش R&D در صنعت فناوری بود. این بخش در سال ۱۹۹۸ حدود 2 1/درصد تولید ناخالص ملی را به خود اختصاص داده بود و سهم آن از تولید ناخالص ملی در سال ۲۰۱۲ به 5/ 7 درصد رسید. بودجه R&D هند در سال ۲۰۱۵ معادل 5/66 میلیارد دلار بوده که البته این رقم فقط 85/ 0درصد از تولید ناخالص داخلی این کشور است. درآمدزایی این بخش در سال ۲۰۱۵ به ۱۴۷ میلیارد دلار رسید که از این مقدار ۹۹ میلیارد دلار به صادرات محصولات و ۴۸ میلیارد دلار دیگر به درآمد داخلی تعلق داشت. این صنعت در سال ۲۰۱۲ حدود ۲۳۰ هزار شغل ایجاد کرد که 8 2/میلیون شغل مستقیم و 9/8 میلیون غیرمستقیم بود. سهم کل فناوری از صادرات هند از ۴ درصد در سال ۱۹۹۸ به ۲۵ درصد در ۲۰۱۲ رسید.
آمریکا و اقتصاد مبتنی بر فناوری
مرکز فناوری در آمریکا «سیلیکون ولی» است. این شهر که محل فعالیت شرکت‌هایی مانند اپل، فیس‌بوک و گوگل بوده، بر اقتصاد این کشور تاثیر زیادی داشته است. صنعت فناوری آمریکا نقش اساسی در گردش چرخ اقتصاد آن دارد. به‌طوری که 7/1 درصد از کل تولید ناخالص کشور به این بخش تعلق دارد. طبق آخرین آمار وزارت کار آمریکا در سه ماه دوم ۲۰۱۶ در سیلیکون ولی بیش از 5/1 میلیون فرصت شغلی ایجاد شده که 7/25 درصد از این فرصت‌های شغلی نیز به قسمت خدمات و محصولات نوآوری و اطلاعاتی تعلق دارد. هم اکنون در سیلیکون ولی حدود 7/6 میلیون نفر مشغول فعالیت هستند. بودجه R&D آمریکا در سال ۲۰۱۳ معادل 4/473 میلیارد دلار معادل 7/2 درصد تولید ناخالص داخلی بود.
آلمان مهد فناوری از گذشته تا امروز
آلمان کشوری با سابقه طولانی در حوزه فناوری بوده و صد سال قبل برلین مهد فناوری عصر خود به شمار می‌رفت. در سال ۲۰۱۴ بودجه R&D این کشور اروپایی 4/109 میلیارد دلار بوده که 869/ 2درصد از تولید ناخالص داخلی آن را تشکیل می‌دهد. در سال ۲۰۱۴ حدود ۹۶۰ هزار نفر در بخش فناوری اطلاعات، مخابرات و تولید محصولات مصرفی الکترونیکی فعال بودند. جالب آنکه این کشور در حوزه تولید و استفاده از فناوری‌های سبز پیشرو است، به‌طوری که درآمد شرکت‌های فعال در حوزه فناوری سبز حدود ۲۰۰ میلیارد یورو تخمین زده می‌شود. درآمد کلی بخش‌های متکی بر فناوری در آلمان در سال ۲۰۱۳ به ۸۰۰ میلیارد یورو رسید. همچنین آلمان با ثبت ۲۶۵۰۰ حق امتیاز اختراعات ثبت شده در اروپا رتبه نخست را دارد.
ایجاد مناطق فناوری در چین
علم و فناوری از سال ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۰ با سرعت زیادی در چین رشد کرد. دولت چین تاکید زیادی روی سرمایه‌گذاری، اصلاح و وضعیت اجتماعی علم و فناوری به‌عنوان بخش بنیادین توسعه اقتصادی اجتماعی کشورش دارد. بودجه R&D چین در سال ۲۰۱۵ معادل ۴۰۹ میلیارد دلار بود که 1/2درصد تولید ناخالص داخلی این کشور را تشکیل می‌دهد. تا پایان ۲۰۱۳ میلادی ۲۶ هزار و ۸۹۴ شرکت تولیدکننده در حوزه فناوری پیشرفته در چین فعالیت می‌کردند. در سال ۲۰۱۳ نزدیک به 13 میلیون نفر در بخش تولیدات کارخانه‌ای فناوری پیشرفته فعالیت می‌کردند که نسبت به تعداد کارکنان این بخش در سال ۲۰۰۸ میلادی 9/36 درصد رشد داشته است. درآمد شرکت‌های تولیدکننده بخش فناوری پیشرفته در سال ۲۰۱۳ نزدیک به ۱۱۶۰5 میلیارد یوآن بوده است. دولت چین نیز برای گسترش فناوری و نوآوری برنامه‌های مختلفی مانند برنامه اسپارک (فناوری مناطق حومه‌نشین) و برنامه تورچ (تجاری‌سازی فناوری‌های نوین با ایجاد مناطق High Tech (ایجاد کرده است.
رشد دو برابری بودجه R&D کره جنوبی
نوآوری و فناوری عوامل اصلی رشد صادرات کره جنوبی و افزایش قدرت اقتصادی آن در دهه گذشته به شمار می‌روند. این کشور در دهه ۱۹۶۰ یکی از فقیرترین کشورهای دنیا به شمار می‌رفت اما در سال ۲۰۱۴ سیزدهمین قدرت اقتصادی دنیا شد. در سال ۲۰۱۳ رئیس‌جمهوری کره جنوبی اعلام کرد اقتصاد کشور باید خلاقانه‌تر باشد و به همین دلیل وزارت جدید علوم، ICT و برنامه‌ریزی آتی را ایجاد کرد. در ۲۰۱۴ بودجه این وزارتخانه از مرز ۱۲ میلیارد دلار گذشت که بیش از ۲ میلیارد دلار به‌طور مستقیم صرف رشد اکوسیستم استارت آپ‌ها و حذف بسیاری از محدودیت‌های مربوط به همکاری‌های مشترک در این بخش بود. این کشور موقعیت خود را مرهون سرمایه‌گذاری کلان در بخش R&D است. کره جنوبی در ۲۰۱۴ میلادی 29/4 درصد از تولید ناخالص داخلی خود را به R&D اختصاص داده است.
سرمایه‌گذاری سنگاپور در استارت‌آپ‌ها
سنگاپور یکی از قطب‌های فناوری درآسیا به حساب می‌آید. دولت این کشور نیز از گسترش فناوری حمایت زیادی می‌کند. طبق آمار ۲۰۱۴ بانک جهانی، بودجه R&D این کشور ۱۰ میلیارد دلار است که 1/2 درصد از تولید ناخالص داخلی این کشور را تشکیل می‌دهد. بنابراین تعجبی ندارد طی ۵ سال منتهی به ۲۰۱۵ دولت این کشور ۱۶۷ میلیون دلار در استارتآپهایی مانند Tree Box(در حوزه امنیت موبایل) و iCarClub (اشتراک‌گذاری خودرو) به‌صورت یارانه کمک کرده است.
درآمد ۲۰ هزار میلیارد تومانی ایرانی‌ها
طی سال‌های اخیر ایران نیز در حوزه فناوری پیشرفت‌هایی داشته و شرکت‌های دانش‌بنیان مختلفی در آن رشد کرده‌اند. طبق آمار موجود در سال ۱۳۹۵ فروش محصولات شرکت‌های دانش‌بنیان به ۲۰ هزار میلیارد تومان رسید. پیش‌بینی می‌شود تا سال ۱۳۹۸ به ۱۰۰ تا ۲۰۰ هزار میلیارد تومان برسد. طی سال گذشته ۲۶ شرکت دانش‌بنیان به‌عنوان فعال مجاز اقتصادی شناخته شدند. همچنین این شرکت‌ها از معافیت‌های گمرکی بهره‌مند شده و برای جابه جایی و باربری تخفیف ۵۰ درصدی دریافت می‌کنند. از سوی دیگر رئیس صندوق نوآوری و شکوفایی اعلام کرده برای تشویق شرکت‌های دانش‌بنیان به صادرات، تسهیلات ارزا‌ن‌تر در اختیار آنها قرار می‌دهد. باید دید این اقدامات حمایتی و تلاش دانشجویان و محققان تا چه اندازه می‌تواند ما را در آینده به اهداف اقتصاد دانش‌بنیان نزدیک کند
منبع: اقتصادخلاق
