پایگاه خبری تحلیلی فناوری های نرم و فرهنگی رصد و تحلیلی بر وضعیت صنایع فرهنگی و خلاق
به گزارش فناوری فرهنگی، یک استارت آپ سوئدی در سال ۲۰۰۸ سرویس استریم موسیقی را سرلوحه خدمات دهی خود قرار داد و سرویس خود را اسپاتیفای نام گذاری کرد. این استارت آپ خیلی زود به دلیل جالب بودن ایده راه اندازی آن معروف شد. البته ناگفته نماند هنوز این سرویس آنچنان که باید وشاید به سود دهی نرسیده است. اما تعداد کاربران آن هر سال بیش از پیش می شوند. همچنین این سرویس هنوز به صورت گسترده از پتانسیل تبلیغات برای درآمد زایی شرکت خود استفاده نمی‌کند که از جمله دلایل این کار شاید جذب هر چه بیشتر کاربر باشد. این سرویس همانطور که بیان شد مجموعه بسیار بزرگی از موسیقی ها در انواع مختلف سبکها را گردآوری کرده است و آرشیو بسیار کاملی را تشکیل داده است. البته این آرشیو با انعقاد قراردادهایی میان خوانندگان یا استودیوهای آهنگسازی و اسپاتیفای کاملاً به صورت قانونی جمع آوری شده است. این شرکت در زمینه فعالیتهای خود رقیبانی جدی دارد. اپل موزیک و پاندورا تنها نمونه هایی از رقیبان جدی اسپاتیفای هستند. در واقع شرکت اپل به دلیل کاهش استقبال از iTunes، بیتس را خریداری کرد تا به نحوی بتواند با اسپاتیفای رقابت کند و بازار کتابخانه های دیجیتالی را از دست ندهد.
اسپاتیفای در سال ۲۰۱۶ به درآمد ۳.۳ میلیارد دلار رسید و رشد ۵۰ درصدی را تجربه نمود. در سال ۲۰۱۵، تعداد مشترکانی که از این سرویس استفاده کردند ۱۲۶ میلیون نفر بودند که با رشد ۱۰ درصدی در سال ۲۰۱۷ به ۱۴۰ میلیون نفر رسیدند. البته مشترکانی که خواهان استفاده از تمام امکانات اسپاتیفای بودند و برای آن حق اشتراک پرداخت کردند تا ماه مارس ۲۰۱۷ به ۵۰ میلیون نفر رسیده‌اند. مشترکان اسپاتیفای اولین بار حق اشتراک بسیار ناچیزی برای خدمات دهی پرداخت خواهند کرد البته بدون پرداخت حق اشتراک نیز به صورت محدود می توان از بعضی از امکانات این سرویس استفاده کرد. همچنین به مدت ۷ روز در ماه بدون پرداخت حق اشتراک به عنوان کاربر پریمیوم می توان از تمام امکانات اسپاتیفای استفاده کرد. قرار دادهای فعلی اسپاتیفای به گونه ای است که ۷۰ درصد از درآمد این سرویس به ناشران موسیقی پرداخت می شود. سود خالص این شرکت در سال ۲۰۱۶ نزدیک ۵۰۰ میلیون دلار بود، همچنین ضرر عملیاتی اسپاتیفای در سال ۲۰۱۶ برابر ۳۹۰ میلیون دلار بود. البته در سال ۲۰۱۶ جذب سرمایه ی اسپاتیفای برابر ۱ میلیارد دلار بود که از یک طرف نشان دهنده تمایل سرمایه گذاران خصوصی به این سرویس می باشد و از طرف دیگر ضرر عملیاتی اسپاتیفای با جذب ۱ میلیارد دلار سرمایه و سود ۵۰۰ میلیون دلاری قدری بیشتر خواهد بود. اسپاتیفای برای بقا ناچار است ویژگی های جدیدی به سرویس خود اضافه کند و همچنین باید سرمایه گذاران را قانع کند که می تواند کمپانی خود را به سود دهی قابل قبولی برساند.
در همین راستا یکی از ایده های جالب اسپاتیفای ارائه موزیک های بازی های ویدیویی معروف می باشد، چون تعداد گیمرها در سراسر دنیا زیاد است و از طرفی موسیقی های های بازی های ویدیویی به صورت قابل توجه ای برای گیمرها تداعی کننده خاطرات بازی های آنها است بنابراین این ایده مشتریان بسیاری خواهد داشت. رشد قابل توجه تعداد کاربران اسپاتیفای به ۱۴۰ میلیون نفر حاکی از یک نمونه پیشرفت می باشد که با چند ابتکار زنجیره ای می‌تواند به فروش بیشتر و یا تبلیغات برای شرکتها مختلف منجر شود که سود دهی را توجیح خواهد کرد. یکی دیگر از کارهای لازم و ضروری برای اسپاتیفای به منظور سود دهی بیشتر، تنظیم قراردادهایی با درصد کمتر برای ناشران موسیقی می‌باشد. ارائه محصولات دیگر مانند ویدئوهای اختصاصی در سرویس اسپاتیفای نیز می تواند فروش خوبی داشته باشد و مشتریان زیادی را جذب کند. از دیگر نکات مثبت اسپاتیفای که در جذب کاربران موثر می باشد دریافت موسیقی های با کیفیت خوب است که نیاز به پهنای باند زیادی نمی باشد این مسئله مخصوصاً در نقاطی که اینترنت سرعت کمی دارد بسیار مهم می باشد. همچنین برای هر سه پلتفرم ویندوزفون، اندروید و iOS اپلیکیشن این سرویس به صورت رایگان نشر داده شده است. برای ثبت نام در این سرویس نام کاربری فیسبوکی مشترکان کافی می باشد، با این ترفند بسیاری از کاربران فیسبوک ترغیب خواهند شد که به این سرویس ورود کنند و موسیقی متناسب با سلیقه خوشان را جست و جو کنند. از نکات مهم که می تواند برای ایران یک فرصت باشد، نبود موسیقی ایرانی به هر نوعی در این سرویس می باشد. یعنی در مجموعه اسپاتیفای هیچ نوع موسیقی ایرانی وجود ندارد. بنابراین اگر در داخل کشور مجموعه ای سعی کنند مدل کاری اسپاتیفای را تکرار کنند شاید بتوانند به موفقیتهایی دست یابند، البته ناگفته نماند چون در ایران در سایت ها و وبلاگ ها و حتی کانال های تلگرامی بدون رعایت حق کپی رایت موسیقی ها در دسترس مردم قرار می‌گیرند در نتیجه کاربران تمایلی برای پرداخت حق عضویت در سرویس هایی مانند اسپاتیفای در داخل را نخواهند داشت. اما از طرفی اگر یک مجموعه ی کامل با طبقه بندی مناسب برای موسیقی های مختلف ایرانی وجود داشته باشد به عبارتی سرویسی مانند اسپاتیفای در داخل راه اندازی شود می تواند برای کاربران مهیج باشد. البته کاملا مشخص است که برای بقای یک شرکت در عرصه خدمات اینترنتی باید نوآوری هایی وجود داشته باشد که دائماً برای کاربران، جدید و جذاب باشد، تا بدین ترتیب با مجموعه ای از خدمات متنوع و گوناگون، کاربران مختلف را ترغیب به استفاده از سرویس خود کنند.
*سید میلاد علیزاده
منابع:
زومیت
مهر
