دوران کنسول های بازی رو به پایان است

آتاری که به نوعی پدربزرگ دستگاه های مخصوص بازی محسوب می شود با ساخت وسیله ای کنسول مانند به اسم پونگ راه و رسمی را پیش روی توسعه دهندگان سخت افزاری دنیا قرار داد که کمتر کسی فکرش را می کرد به این مراحل برسد. بعد از شکست صنعت بازی های ویدیویی در سال 1977 تقریبا بعید به نظر می رسید شرکتی دوباره به دنبال قدم گذاشتن در این مسیر باشد. اما اتفاقی که امیدها را برای تولد دوباره و رشد این صنعت زنده کرد، اختراع و ساخت میکرو پردازنده ها بود.

به لطف گسترش این تکنولوژی یکی دو شرکت که علاقه ی زیادی به بازی های ویدیویی داشتند ایده ای خلاقانه و جذاب در سر می پروراندند. ساخت کنسولی که بتوان از آن در خانه و با اتصال به تلویزیون بهره برد. شرکت هایی مثل آتاری (با ساخت نسخه خانگی پونگ) و مگناوکس پیش دستی کرده و با چند سال تلاش و تجربه، اولین نسل از کنسول های بازی ویدیویی خانگی را برای مردم جهان به ارمغان آوردند.

شاید باورتان نشود، ولی اولین نسل کنسول ها تنها محدود یک یا دو محصول نبود و در طی چند سال تا 1975 حدود هفت کنسول نسل اولی ساخته و عرضه شد. در دوره های قدیم انحصار برترین دستگاه های بازی تنها در اختیار سونی و مایکروسافت (و با ارفاق نینتندو) نبود؛ و شرکت های متعددی سعی بر ورود به این صنعت را داشتند. حتی نام هایی همچون کاسیو، پاناسونیک، پایونیر و فیلیپس در این بین دیده می شوند. فکرش را می کردید پایونیر (برند تولید کننده سیستم های صوتی و تصویری خودرو و امثالهم) یک کنسول بازی در لیست محصولات قدیمی اش داشته باشد؟

سه یا چهار نسل ابتدای کنسول های بازی را می توان به عبارتی عرصه ی سعی و خطای شرکت های مختلف برای ورود به صنعت گیم دانست. نسل دوم تقریبا 15 کنسول مختلف به خود دید، و در نسل سوم نیز 13 کنسول متفاوت به بازار عرضه شد. با این وجود تنها شرکت هایی مثل نینتندو، سگا و آتاری حرفی برای زدن داشتند و نگاه مردم و علاقه مندان را به خود جلب می کردند.

نسل چهارم تقریبا آتاری را از دور رقابت خارج کرد و نینتندو و سگا به قدرت های مطلق عرصه تبدیل شدند. کنسول های نینتندو سوپر فمیکام (همان میکروی معروف ایران) و سگا جنسیس را به خاطر دارید نه؟ تعداد دستگاه های عرضه شده ی این نسل به 9 کاهش پیدا کرده بود که نشان دهنده ی سخت تر شدن رقابت در این حوزه بود. با این وجود باز هم یک یا دو کنسول بیشتر شانس موفقیت نداشتند.

اما با ورود به نسل پنجم و در حالی که شرکت هایی مثل آتاری، نینتندو و سگا درگیر رقابتی نزدیک بودند، سونی با شگفتی دهه 90 میلادی پای به میدان گذاشت و با عرضه پلی استیشن بازار فروش جهان را تحت تملک خود قرار داد. اولین پلی استیشن با ارایه گرافیکی فوق العاده توانست دیدگاه مردم نسبت به بازی های ویدویی رنگی و سه بعدی را متحول کرده و با استفاده از CD به عنوان پخش کننده ی بازی برای اولین بار به پیروز بلامنازع نسل پنجم تبدیل شود.

از این دوره به بعد تقریبا چرخه ی حیات عرضه کنسول های بازی به روندی منظم و مشخص رسید. نسل ششم با فاصله ای 5 یا 6 ساله از نسل قبلی و در قرن جدید ساخته و روانه بازار شدند. سونی که حالا نام بزرگی در صنعت گیم برای خود دست و پا کرده بود پلی استیشن 2 را منتشر ساخت و مایکروسافت نیز با اکس باکس وارد گردونه رقابت شد. نینتندو و سگا نیز به ترتیب کنسول های GameCube و Dreamcast تلاش هایی برای کسب بخشی از بازار داشتند.

برای تجربه ی کنسول های نسل هشتمی پلی استیشن 3 و اکس باکس بعدی نیز می بایست 5 یا 6 سال صبر کرد و همانطور که می دانید در بین سیل عظیم شرکت های دخالت کننده، تنها نام های سونی، مایکروسافت و نینتندو باقی ماند. نینتندو که یکی از قدیمی ترین شرکت های این صنعت محسوب می شود دیگر رونق گذشته را نداشته و به جرئت می توان جنگ بین کنسولی را بین مایکروسافت و سونی دانست.

دیگر مشخص است. نسل هشتم بعد از زودتر از 6 سال نخواهد رسید. البته فاصله بین نسلی (با توجه به پیشرفت روز افزون تکنولوژی و رشد سخت افزارها) بیشتر از انتظارات نیز شد و به 7 یا 8 سال رسید. پلی استیشن 4 و اکس باکس وان بعد از فاصله های بسیار زیادی پای به زندگی گذاشتند و این چرخه حیات طولانی روند مشخص خود را به خوبی دنبال می کرد. هیچ کسی نیز از این اتفاق ناراضی نبود و با گسترش بازی های آنلاین و قابلیت های به روز رسانی متعدد، بازیکنان تا سال ها نهایت بهره را از این چرخه می بردند.

اما در حالی که کسی فکرش را نمی کرد، در وهله ای قرار داریم که به نظر می رسد این سبک و سیاق کنسول های بازی ویدیویی رو به پایان است. به زودی دیگر خبری از چرخه ی حیات 6 تا 8 ساله ی مشهور نخواهد بود و بهترین و شگفت آورترین بازی های هر نسل با فاصله ی زیادی منتشر نخواهند شد.

اگر به خاطر داشته باشید به عنوان مثال وقتی God of War 2 در سال 2007 برای پلی استیشن 2 منتشر شد، حدود یک سال از عرضه کنسول پلی استیشن 3 می گذشت. با این حال کیفیت، قدرت و گرافیک گاد آو وار 2 از بسیاری از بازی های تراز اول کنسول های نسل هفتمی بهتر بود. چنین مبحثی برای نسل هشتم نیز صدق می کرد و عناوینی را در ابتدای راه تجربه کردیم که تفاوت چندانی بین نسخه های نسل قبل و جدید آن وجود نداشتند.

روند خرید و تجربه مشتری تقریبا مشخص و واضح بود: یک کنسول بازی ویدیویی با قیمت چند صد دلار خریداری کنید و تا چند سال بازی های مختلف آن را خریداری کرده و لذت ببرید. اما همه گیری و رشد چشمگیر تلفن های هوشمند و همینطور پیشرفت و دسترسی بهتر کامپیوترهای قدرتمند مخصوص بازی، سازنده های کنسول مایکروسافت، سونی و نینتندو نمی توانند خواسته های مردم را به روز بر آورده سازند.

این روزها به عبارتی گیمرها و بازیکنان حرفه ای تر تقاضای قدرت و گرافیک بسیار بالاتری از بازی ها و کنسول های خود دارند و به موجب آن شرکت های تولید کننده می بایست پاسخگوی این نیاز باشند. همانطور که در ماه های گذشته دیدیم و شنیدیم، در میان سیل شایعات و اخبار رسمی، هر سه کمپانی معتبر صنعت گیم سخت افزارهای قوی تر خود را بسیار زودتر از آنچه انتظار داشته ایم روانه بازار خواهند کرد.

مایکروسافت قصد دارد در سال 2017 نسخه جدیدتر و به شدت قدرتمندتری از اکس باکس وان را با نام پروژه اسکورپیو عرضه کند؛ و اگر اتفاق بدی نیافتد کنسول جدید بعد از چهار سال نسبت به اکس باکس وان در دسترس علاقه مندان قرار می گیرد.

سونی نیز در حرکتی مشابه احتمالا در سال 2017 (سال جاری بعید به نظر می رسد) نسخه قوی تر کنسول پلی استیشن 4 را با پسوند نئو روانه قفسه های فروشگاه ها کرده و آن هم با چهار سال فاصله نسبت به تاریخ عرضه پلی استیشن 4.

نینتندو که در رقابت نسل هشتم با کنسول Wii U شکست خورد و رکورد کمترین میزان فروش اولیه ی کنسول های خود در تاریخ را رقم زد، برنامه ای برای عرضه نسخه میان نسلی نینتندو دارد. آنها نیز دستگاه قدرتمندتری را در سال 2017 با نام پروژه NX توسعه داده و به فروش خواهند رساند. تقریبا پنج سال بعد از انتشار Wii U.

درست است که شما هرگز مجبور نیستید این کنسول های جدید را بخرید؛ اما سونی و مایکروسافت قول داده اند تمامی بازی های آینده اسکورپیو و نئو به ترتیب برای کنسول های اکس باکس وان و پلی استیشن 4 منتشر خواهند شد. از جنبه ی دیگر، تمام عناوینی که در حال حاضر برای کنسول نسل هشتمی مایکروسافت در اختیار دارید و البته همه بازی های همگام سازی شده ی اکس باکس 360، روی اسکورپیو قابل بازی خواهند بود. همینطور همه بازی های پلی استیشن 4 که در نئو نیز اجرا می شوند.

اندرو هاوس مدیر بخش سرگرمی های سونی (مسئول بخش پلی استیشن) در میان سخنان خود در مورد پلی استیشن 4 نئو اذعان کرده است که این کنسول میان نسلی در کنار کنسول فعلی نسل هشتم قرار می گیرد: «این دستگاه همان بازی ها را اجرا کرده و همان امکانات را در اختیار بازیکن قرار می دهد. فقط با این تفاوت که توانایی پردازش و به تصویر کشیدن گرافیک بالاتر و جزئیات بیشتری است.»

مایکروسافت نیز دقیقا به مبحث کاملا مشابهی اشاره کرده است و بر اساس معرفی رسمی پروژه اسکورپیو در کنفرانس اختصاصی ردموندی ها در نمایشگاه E3 2016، فیل اسپنسر مدیر بخش اکس باکس عنوان کرد: «پروژه اسکورپیو در واقع به خانواده اکس باکس وان ملحق خواهد شد و در کنار اکس باکس وان و اکس باکس وان اس قرار خواهد گرفت، و همینطور از تمامی بازی ها و لوازم جانبی اکس باکس وان بهره خواهد برد.»

این اتفاق در واقع مرگ چرخه ی حیات معمول کنسول های بازی ویدیویی را رقم می زند. به این معنا که سونی و مایکروسافت به مرور زمان به سمت انتشار چند ساله نسخه های قوی تر، با روشی مشابه با تلفن های هوشمند حرکت خواهند کرد. در واقع سونی در طی سال های آینده نسخه های ارتقا یافته ی پلی استیشن 4 را به جای عرضه کنسولی کاملا جدید با عنوان پلی استیشن 5 روانه بازار خواهد کرد.

بدون شک این اتفاق نیازمند زمان است و برخی از فعالان این صنعت و همینطور گیمرهای بی شمار جهان در نگاه اول با آن مخالفت خواهند کرد. اما اگر خوش بینانه به آن نگاه کنیم این مسئله می تواند موجب پیشرفت بازی های ویدیوی شده و روند رو به رشد آن را در جریانی هموار تر قرار دهد. جدا از مبحث موفقیت یا عدم موفقیت این روش، در حال حاضر در حال ورود به الگویی جدید از روند عرضه کنسول های بازی می شویم و در واقع آن چرخه کنسولی که می شناختیم رو به پایان است.

بازیکنانی که نمی خواهند از قافله عقب بمانند (خوب یا بد) باید آماده ی تغییر شده و خود را با شرایط جدید وفق دهند. منتها به خاطر داشته باشید که کیف پول هایتان را در دسترس قرار دهید.