پایگاه خبری تحلیلی فناوری های نرم و فرهنگی رصد و تحلیلی بر وضعیت صنایع فرهنگی و خلاق
به گزارش فناوری فرهنگی، پیشرفت اقتصادی در پرتو توجه به صنایع خلاق در آحاد مردم و گروه های جامعه از جمله مسیرهای تعالی اقتصاد خلاق می باشد
خلاقیت از پیدایش ایده های تازه و بکر با ظاهری نوآورانه و آفرینشی نوین در حوزه های فرهنگی، هنری حکایت میکند، که این ذهن خلاق، در ذات و وجود هر یک از آحاد جامعه نهفته است و نیاز به یک بستر مناسب برای شکوفایی دارد.
از طرف دیگر شهرهای یک جامعه که دربردارنده فرهنگ ها، آداب و رسوم و مرکز استعدادهای گوناگونی هستند، هر یک ظرفیتی خاص در برخی از زمینه های نوآورانه در اقتصاد خلاق دارند. در واقع یک شهر مجموعه ای از عوامل به هم پیوسته اجتماعی، فرهنگی، طبیعی و نظایرآن است که یک مجموعه ای واحد در بستر شهر ایجاد کرده است.
در یک تعریف جامع، شهر خلاق شهری است که دربردارنده فعالیت های نوآورانه است و مطابق با این تعریف و از آنجایی که همه آحاد مردم استعدادی ذاتی و نهفته دارند، هر یک در شاخه ای متفاوت با دیگری، این محیط است که می تواند زمینه ساز بروز این استعدادها و خلاقیت های بشری باشد. با این رویکرد، نظریه شهر خلاق توسط ریچارد فلوریدا طرح گردید که در این نظریه عصر خلاق در قالب یک انقلاب اجتماعی مهار نشدنی و رو به گسترش معرفی شده است. به باور این نظریه، جذب افراد خلاق موجب قدرتمند شدن شهرها و بالندگی اقتصادی آن می‌گردد. طبق این نظریه نقش سرمایه انسانی که یک نیروی بالقوه و منبع نوآوری است و نیز محیط جغرافیایی مناسب به عنوان زمینه های مورد نیاز یک شهر خلاق معرفی شده اند/
ارتقاء چشم انداز برنامه ریزان شهری و مدیران، در سایه توجه به تنوع فرهنگی و خلاقیت نهفته در لایه ذهنی جامعه از اثار ایده شهر خلاق است. همچنین ایجاد این شهرها باعث شکوفایی در حیات شهری می‌گردد که سبب افزایش پیوند هر شهر با شهرهای دیگر و افزایش مناسبات اقتصادی میان شهرها و صنایع گوناگون می شود.
در عصری که پیشرفت اقتصادی تحت لوای صنایع بزرگ صرفا نمی تواند پیشران یک کشور باشد، توجه ویژه به خلاقیت و صنایع خلاق در هر یک از شهرهای یک کشور در حال توسعه می تواند ضامن حفظ فرهنگ و اقتصاد کشور باشد. در این شهرها پیوند میان مردم، صنعت و فرهنگ در قالب صنایع فرهنگی بروز می یابد.
شبکه شهرهای خلاق که از سال 2002 در سازمان یونسکو ایجاد شده است، با هدف پیوند میان شهرهای خلاق در سطح جهان درپی افزایش مناسبات فرهنگی واقتصادی و پیشرفت و ظهور هر چه بیشتر این صنایع در جهان می باشد. در حال حاضر 180 شهر از 72 کشور دنیا در این لیست قرار گرفته اند و پهنه وسیعی را تشکیل داده اند. در کشور عزیزمان نیز شهرهای رشت و اصفهان در این لیست قرار دارند. شهر اصفهان شهر خلاق صنایع
دستی و هنرهای بومی و شهر رشت نیز شهر خلاق در حوزه غذا در نظر گرفته شده است. در واقع شهر خلاق در تعریف مد نظر یونسکو نیز جایی است که در آن حضور فرهنگ و هنر و صنایع فرهنگی مورد توجه قرار می‌گیرد و افراد جامعه نیز در متن زندگی روزانه خود از فعالیت های خلاقانه استفاده می کنند. براساس استانداردهای یونسکو، نوآوری و توانمندی‌های شهروندان در توسعه پایدار شهری از ویژگی‌های این شهر است.
با توجه به ظرفیت فراوان در ایران اسلامی در حوزه های مرتبط با صنایع فرهنگی و خلاق، توجه خاص به شهرهای فرهنگ پرور کشور و رشد و توسعه اقتصاد خلاق در آنها می تواند هم در زمینه اقتصاد داخلی و هم در اقتصاد بین المللی و ورود ارز به کشور تاثیری به سزا داشته باشد. به عنوان مثال گردشگری یکی از شاخه هایی است که در سایه یک شهر خلاق بروز می یابد و پیوستن این شهر به شبکه جهانی آن و معرفی در بستر این شبکه می تواند سبب افزایش گردشگر و توسعه اقتصاد خلاق در این حوزه شود.
سید محمدحسین سجادی نیری
دبیر ستاد توسعه فناوری های نرم و هویت ساز
