پایگاه خبری تحلیلی فناوری های نرم و فرهنگی رصد و تحلیلی بر وضعیت صنایع فرهنگی و خلاق
به گزارش فناوری فرهنگی، علی اصغر مونسان وزیر میراث فرهنگی با حضور هیأت همراه، معاون صنایع دستی و معاون گردشگری از خبرگزاری مهر و روزنامه تهران تایمز بازدید کرد و به سوالات خبرنگاران پاسخ داد. او در گفتگو درباره تغییر ساختار در وزارت میراث فرهنگی پس از تبدیل آن از سازمان به وزارتخانه بیان کرد: به رغم اینکه دولت با این تغییر موافق نبود اما طرح مجلس اجرا شد. وزارتخانه شدن، جایگاه ما را به لحاظ سازمانی در ارکان‌های تصمیم‌گیری به ویژه در دولت افزایش داده است. اما طبق قانون یک سال فرصت داشتیم تا مأموریت‌ها و ساختارمان را پیشنهاد دهیم اگرچه دولت مخالفت می‌کرد. برای اینکه مجلس بتواند این طرح را به تأیید نهایی شورای نگهبان برساند و موجب افزایش هزینه‌ها نشود، در قانون اشاره شد این ساختار باید ماموریت‌هایش را بدون هیچ افزایشی ادامه دهد. این موضوع کار را سخت کرد پس باید جابه‌جایی درون سازمانی داشته باشیم و عناوین را با مأموریت‌های جدیدمان منطبق کنیم برای این کار مشاور گرفتیم تا روی شرح مأموریت که به نظرم مهمتر از ساختار هست کار کند. این شرح مأموریت مهم است چون آینده این حوزه را تضمین می‌کند. همیشه یکی از مشکلات ما این بود که دستگاه‌های دیگر در خیلی از کارهای ما دخالت داشتند و هیچ جداسازی بین مأموریت‌های ما و سازمان‌های دیگر وجود نداشت. در شرح مأموریت این وزارتخانه، یکی از گام‌ها، احصای مأموریت‌ها بود. بعد از آن باید مأموریت‌ها و ساختار متناسب می‌شد. پیرو این جلساتی به صورت دوره‌ای برگزار می‌شود و خودم هم شخصاً حضور پیدا می‌کند. اکنون این کار در حال نهایی شدن است و امید دارم در دوره خودمان آن را در مجلس مطرح کنیم. اگرچه عجله نداریم به خصوص در شرح مأموریت. چون اگر چیزی از قلم بیفتد، تغییرش بسیار سخت می‌شود.
ستاد کرونا هیچ وقت حکمی برای تعطیلی هتل‌ها نداد
وی گفت: سند توسعه گردشگری کشور که جزو احکام قانونی بود و برنامه ششم آن تکلیف کرد انجام نشده بود تا اینکه ما آن را فعال کردیم در این سند برای ۱۹ دستگاه اجرایی حکم گرفتیم کار سختی بود. این سند در جلسات کمیسیون‌های دولتی رفت و برگشت و در نهایت در کمیسیون اصلی و دولت با کمترین تغییر تصویب شد. اکنون مطالعات خوبی شده و می‌خواهیم این طرح وظایف به ویژه ساختار را نهایی کنیم.
وزارت بهداشت با سفر انبوه مخالفت می‌کند این نوع سفری که هر کسی ماشین خود را برمی‌دارد و با چادر مسافرتی به خانه‌ها می‌رود نه برای جوامع محلی درآمدی دارد و نه صنعت گردشگری. رونقی هم به گردشگری نمی‌دهد مونسان درباره ترغیب مردم به سفر توسط وزارت میراث فرهنگی و منع سفر توسط وزارت بهداشت و اقدامات خلاقانه و ایده‌هایی که سبب شود هر دو نظر قابلیت اجرا داشته باشد توضیح داد: کرونا موضوع مهمی است که با جان مردم سر و کار دارد. تصمیمات ستاد ملی مبارزه با کرونا قطعی است ما به هیچ عنوان در مقابل آنها نیستیم. پس هر تصمیمی که ستاد ملی کرونا و وزارت بهداشت بگیرد ما هم حتماً آن را اجرا می‌کنیم. وزارت بهداشت با سفر انبوه مخالفت می‌کند این نوع سفری که هر کسی ماشین خود را برمی‌دارد و با چادر مسافرتی به خانه‌ها می‌رود نه برای جوامع محلی درآمدی دارد و نه صنعت گردشگری. رونقی هم به گردشگری نمی‌دهد. وزارت بهداشت نیز روی این سفر تاکید دارد و می‌گوید این نوع سفرها انجام نشود چون هیچ کنترلی روی این سفرها نیست. حرف ما با وزارت بهداشت کاملاً منطبق است. هیچ وقت هتل‌ها تعطیل نشدند. وزارت بهداشت و ستاد ملی کرونا هیچ وقت حکمی برای تعطیلی هتل‌ها ندادند چون می‌دانند که اگر مراکز اقامتی رسمی را تعطیل کنیم محل‌های اقامت غیر رسمی راه می‌افتد و دردسر آن بیشتر است. اکنون همه هتل‌ها و مراکز اقامتی و سیستم حمل و نقل ما پروتکل‌های سختگیرانه دارد به عنوان مثال هتل‌ها باید از ظرفیت ۵۰ درصدی استفاده کنند و پس از تخلیه مسافر، اتاق باید کرونا زدایی شود و تا ۲۴ ساعت دیگر مسافر نپذیرد. این موضوع را وزارت بهداشت نیز قبول دارد.
وی در ادامه بیان کرد: وزارت امور خارجه بنا به نامه‌ای که وزارت بهداشت داده است، از صدور روادید برای ایران خودداری می‌کند پیرامون همین موضوع صحبت شده که بتوانیم برای تورهای خارجی ورودی که قابلیت کنترل دارند یعنی تور می‌آید و می‌توانیم کنترل کنیم و با سیستم حمل و نقل مناسب جا به جا شود. قرار بود این کار را انجام دهیم و اجازه دهیم گردشگری ورودی گروهی راه بیفتد که به موج عجیب کرونا خورد و سر وزارت بهداشت به بیماری گرم شد ما هم ملاحظه کردیم که به وزارت بهداشت فشار نیاوریم. ناوگان هوایی ما در گردشگری خارجی نقش زیادی نداشت چند ایرلاین خارجی نقش داشتند که آنها هم سفرهایشان را به ایران قطع کردند.
اهل دعوا نیستیم
مونسان در واکنش به این موضوع که در بسیاری از موارد پروتکل‌های بهداشتی سختگیرانه اجرا نمی‌شود به خصوصی در بوم گردی‌ها و حمل و نقل شهری توضیح داد: قبول دارم همه جا بهداشت رعایت نمی‌شود مثلاً در در حمل و نقل شهری. حتماً کسانی هستند که این موارد را رعایت نمی‌کنند ما و وزارت بهداشت کنترل می‌کنیم اما باید بیشتر نظارت شود. البته پراکندگی بوم گردی‌ها زیاد است باید چقدر نیرو داشته باشیم تا نظارت روی آنها به صورت کامل انجام شود؟ باید بوم گردی‌ها همراهی کنند. چون آسیب به خودشان می‌رسد. باید برنامه‌های توجیهی‌مان را در این‌باره بیشتر کنیم. تورها در اختیار ماست اگر توری با یک اتوبوس و ۴۰ صندلی حرکت کرده و همه ۴۰ صندلی آن پر بوده، ما باید برخورد کنیم. اما سیستم حمل و نقل به ما ارتباطی پیدا نمی‌کند.
درباره دماوند یک جنجال درباره یکی از نهادها راه افتاد آیا این موضوع مفید به فایده است که من پشت آن را بگیرم؟ اگر قرار بود که من برای خودم برندی درست کنم و چند نفر تشویق کند خوب بود که موضع رسانه‌ای می‌گرفتیم. الان مردم به اندازه کافی گرفتاری دارند ما نباید ذهن و روح مردم و یا یکی از ارکان حکومت را خراب کنیم وزارت میراث فرهنگی همیشه از ظرفیت مناطق آزاد و آمارهای مربوط به آن در این وزارتخانه صحبت می‌کند اما زمانی که مشکلی در حوزه توسعه گردشگری آن به وجود می‌آید، سکوت می‌کند مانند مشکلی که چند روز پیش در حوزه تعطیلی شهر فرودگاهی چابهار رخ داد و یا موضوعات مربوط به ثبت میراث طبیعی هیرکانی و یا دماوند. این میراث طبیعی اگرچه در فهرست یونسکو ثبت شده‌اند اما بازهم پیرو مشکلات مربوط به آن این وزارتخانه واکنشی نداشت؛ در این باره مونسان توضیح داد: ما واکنش داریم اما اهل دعوا نیستیم. من هیچ وقت علاقه نداشتم که در فضای عمومی کشور تشنج ایجاد کنم و جملاتی بگویم که ذهن مردم را بهم بریزد و بی خاصیت باشد. درباره دماوند اقدام مؤثر کردیم اما شو را دوست ندارم نیازی هم به آن نداریم نیازی نیست که ذهن مردم را بهم بریزیم. کاری که می‌شود با اقدامات اداری حل کرد بردن به فضای رسانه‌ای و تبدیل آن به جنجال کار خوبی نیست. درباره دماوند یک جنجال درباره یکی از نهادها راه افتاد آیا این موضوع مفید به فایده است که من پشت آن را بگیرم؟ اگر قرار بود که من برای خودم برندی درست کنم و چند نفر تشویق کند خوب بود که موضع رسانه‌ای می‌گرفتیم. الان مردم به اندازه کافی گرفتاری دارند ما نباید ذهن و روح مردم و یا یکی از ارکان حکومت را خراب کنیم. ما در حوزه جنگل‌های هیرکانی مؤثرترین دستگاه هستیم و پیگیری کردیم. ولی مشکل فرودگاه نظامی کنارک به ما ارتباطی ندارد. اختلافی بین مناطق آزاد و فرودگاه نظامی بود که کار به دولت رسید. وقتی دستگاه متولی آن وزارت راه هست من برای اینکه در آینده این شهر فرودگاهی چقدر در گردشگری نقش دارد چرا هیزم به آتش اضافه کنم. ما هرکجا موضوع حفاظت و صیانت از میراث فرهنگی و طبیعی کشور مطرح باشد محکم می‌ایستیم اما علاقه‌ای به جنجال رسانه‌ای نداریم.
اجازه دهید نفت کار خود را کند ما هم کار خودمان را
در سال ۹۸ همه اتفاقاتی که می‌توانست گردشگری را در هر نقطه‌ای از جهان به صفر برساند، در ایران رخ داد. مانند سیل، اغتشاشات داخلی، شهادت سردار سلیمانی و سقوط هواپیمای اوکراینی؛ اما در همین شرایط گردشگری ۱۱.۸ میلیارد دلار از GDP کشور را تشکیل داده است مونسان بیان کرد: گردشگری قرار نیست جایگزین نفت باشد. نفت سر جای خودش هست ما چه کار به نفت داریم؟ اگر قرار است که مثلاً صنعت در کشور فعال شود، آیا باید جایگزین کشاورزی شود یا برعکس؟ گردشگری آنقدر ظرفیت دارد که می‌تواند مانند نفت در کشور عملکرد داشته باشد. در سال ۹۸ همه اتفاقاتی که می‌توانست گردشگری را در هر نقطه‌ای از جهان به صفر برساند، در ایران رخ داد. مانند سیل، اغتشاشات داخلی، شهادت سردار سلیمانی و سقوط هواپیمای اوکراینی. اما در همین شرایط گردشگری ۱۱.۸ میلیارد دلار از GDP کشور را تشکیل داده است. مگر چقدر برای گردشگری سرمایه‌گذاری کردیم که این مقدار سهم از GDP داشته است؟ اما در حوزه نفت باید بگویم؛ یک موجود خدادادی را از زیر زمین بیرون کشیدیم و به ازای هر بشکه حداقل ۱۰ دلار مستقیماً به وزارت نفت می‌رود البته این مقدار را به وزارت نمی‌دهیم بلکه زمانی که نفت را می‌فروشد، ۱۰ دلار خود را برمی‌دارد و مابقی را به خزانه می‌دهد. اگر چنین سرمایه‌گذاری در گردشگری انجام شود، الان هم می گویم گردشگری به میزان نفت می‌تواند در اقتصاد کشور نقش ایفا کند و به تراز اول اقتصاد کشور تبدیل شود. نفت را فراموش کنید اجازه دهید نفت کار خودش را کند و ما هم کار خودمان را انجام دهیم.
لغو روادید گروهی بین ایران و روسیه تا پایان مهر
امید داریم تا پایان مهر لغو روادید گروهی بین ایران و روسیه انجام شود تا از بازار روسیه سهم خوبی را به دست آوریم وزیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری درباره اینکه در فرایند لغو ویزای دو کشور چقدر وزارت میراث فرهنگی نقش دارد گفت: ما برخی از کشورها را به عنوان کشورهای هدف در نظر گرفته‌ایم مانند چین آن هم به واسطه حجم بازار ۱۵۰ میلیون نفری که دارد. لغو روادید با چین به درخواست ما بود اما با مخالفت بخش کارشناسی وزارت امور خارجه مواجه شد ولی وزیر امور خارجه همراهی لازم را انجام داد. در عمان نیز چنین بود. در روسیه نیز این موضوع از دو سال پیش مطرح شده است. ما این کار را به تعویق انداختیم چون دیدیم هنوز آمادگی لازم برای لغو روادید را نداریم و این اقدام امکان دارد که منجر به خروج بیشتر گردشگران از کشور شود تا ورود گردشگر روسی به ایران. اما الان شرایط خوبی داریم و بازار روسیه را رصد کرده‌ایم. تجربه کار در عمان و چین را نیز داریم به همین دلیل اکنون امضای لغو روادید را دنبال می‌کنیم و امید داریم تا پایان مهر لغو روادید گروهی بین ایران و روسیه انجام شود تا از بازار روسیه سهم خوبی را به دست آوریم. فرآیند لغو روادید دو کشور در اختیار هیئت دولت است، همه وزارتخانه‌ها موضوعات را پیشنهاد می‌کنند و دولت آن را تصویب می‌کند.
وی درباره ثبت شهرهای جهانی صنایع دستی نیز گفت: آنچه که ما در ثبت این شهرها جلو می‌بریم، ایجاد بازار است. ما به دنبال پیدا کردن بازار هستیم. برای اینکه تأثیر آن را ببینید، از استانداران و نمایندگان همدان سوال کنید و بپرسید که ثبت جهانی مبل و منبت ملایر، چه تأثیری روی این شهر داشته است. یا ثبت جهانی لالجین چه فایده‌ای داشته است که ما به آن تأثیر مثبت می‌گوئیم. این شهرها توانستند در حوزه صادرات صنایع دستی نیز موفق عمل کنند. برای ما فروش صادراتی و فروش داخلی بسیار مهم است. بازار خارجی به این واسطه که برای کشور ارزآوری دارد، در اولویت بالاتری است اما به همان اندازه بازار داخلی نیز مهم است و می‌خواهیم که تولیدکننده‌ها، بازاری برای فروش داشته باشند. این بازار می‌تواند در داخل کشور باشد یا خارج از کشور.
دو شهر ایران نیز در اجلاس کشورهای اکو که در تاجیکستان برگزار شد، میزبانی برنامه‌های کشورهای عضو اکو را گرفت که سنندج و ساری برای سال ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲ انتخاب شدند وزیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری درباره تأثیر رویداد همدان ۲۰۱۸ و تبریز ۲۰۱۸ نیز توضیح داد: نمره دادن سخت است اما من می‌گویم حتماً در این زمینه نمره قبولی گرفته‌ایم. ما ارتباط بسیار خوبی را با سازمان جهانی گردشگری در این مقطع داشته‌ایم و اثرگذاری بالایی در سازمان جهانی گردشگری داریم که هیچ‌وقت اینگونه نبوده است. ما در همدان ۲۰۱۸ دبیرکل سازمان جهانی گردشگری را به ایران دعوت کردیم و هیئتی حدود ۷۰ نفره از اعضای غیروابسته به ایران سفر کردند. از رویداد همدان ۲۰۱۸ چه انتظاری جز معرفی کشور باید می‌داشتیم؟ هرکدام از این افرادی که به ایران آمدند، متعلق به یکی از کشورها بودند و تور ایران‌گردی برای آنها برگزار کردیم. سه روز در صدر اخبار جهانی گردشگری بودیم. پس از آن نیز توانستیم میزبانی رویدادهای دیگری را بگیریم که مهمترین آن در حوزه گردشگری روستایی بود و توانستیم میزبانی اجلاس ۲۰۲۰ را از سازمان جهانی گردشگری بگیریم اما این موضوع تحت‌الشعاع کرونا قرار گرفت. دو شهر ایران نیز در اجلاس کشورهای اکو که در تاجیکستان برگزار شد، میزبانی برنامه‌های کشورهای عضو اکو را گرفت که سنندج و ساری برای سال ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲ انتخاب شدند.
گردشگری حلال متعلق به کشورهای دیگر است نه ما
در حالی که استکبار اینگونه معرفی می‌کند که ایرانی‌ها جنگ طلب هستند اما وقتی گردشگران به ایران می‌آیند می‌بینند که چقدر این تصویر با واقعیت متفاوت است. گردشگری یک ظرفیت است اما هنوز دولت به این موضوع نپرداخته است مونسان بیان کرد: گردشگری مهمترین کانالی است که ایران می‌تواند خود را در آن قالب به دنیا معرفی کند. در حالی که استکبار اینگونه معرفی می‌کند که ایرانی‌ها جنگ طلب هستند اما وقتی گردشگران به ایران می‌آیند می‌بینند که چقدر این تصویر با واقعیت متفاوت است. گردشگری یک ظرفیت است اما هنوز دولت به این موضوع نپرداخته است. سال‌ها رابطه ما با تاجیکستان در پایین‌ترین سطح بود. با سفر به تاجیکستان این دیوار بی اعتمادی را از بین بردیم. آنها می‌گفتند شما پدر ما هستید چرا ما باید از عربستان کمک بگیریم. گردشگری علاوه بر سفر، کارکرد انتقال پیام، کارکرد و جذب مخاطب دارد و در دیپلماسی نیز می‌تواند کمک کند. به نظرم گردشگری حلال متعلق به کشوری مانند ترکیه و دوبی است. چون بخش زیادی از تفریحات آنها غیر اسلامی است اما در ایران که همه چیز حلال است. رفتارهای اجتماعی نیز مبتنی بر مسائل اسلامی است. بخش اکوتوریسم و طبیعت‌گردی نیز ظرفیت بزرگی است که جزو برنامه‌های ماست. در سه سال گذشته ۱۶۷۰ واحد بوم گردی جدید اضافه کردیم. که عمدتاً مخاطبان آن گردشگران اروپایی است. در حوزه گردشگری مذهبی نیز آیین‌هایی که در یزد داریم بسیار بی نظیر است و گردشگران اروپایی در آن شرکت می‌کنند. تا سال‌ها پیش در ایام محرم میزان ورود گردشگر خارجی صفر می‌شد اما اکنون این طور نیست. در حوزه صنایع دستی نیز ۷۰ درصد کسانی که در صنایع دستی معیشت می‌کنند سرپرست خانوار هستند. در ۷ سال گذشته بیش از یک میلیارد و ۹۹۰ میلیون دلار حجم صادرات صنایع دستی بوده است.
در این نشست محمد شجاعیان مدیرعامل خبرگزاری مهر نیز ضمن خیرمقدم به وزیر میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری درباره فعالیت‌های خبرگزاری مهر و روزنامه تهران تایمز توضیحاتی داد و گفت: خبرگزاری مهر طرح حمایت از کسب و کارهای داخلی را با هدف تقویت کسب و کارها در سال جهش تولید دنبال می‌کند. ظرفیت‌های بالقوه‌ای در استان‌ها وجود دارد که می‌توان با کمک رسانه مشکلات این کسب و کارها را برطرف کرد که در این میان حمایت از کسب و کارها در حوزه گردشگری نیز می‌تواند در دستور کار قرار گیرد.
منبع: مهر
