پایگاه خبری تحلیلی فناوری های نرم و فرهنگی رصد و تحلیلی بر وضعیت صنایع فرهنگی و خلاق
به گزارش فناوری فرهنگی،سندی که در این مطلب بر آن تمرکز کرده‌ایم به بررسی روش‌های سنجش نقش فرهنگ در اقتصاد پرداخته است. این سند اولین تلاش اتحادیه اروپا برای بررسی عمیق نقش اجتماعی-اقتصادی بخش فرهنگ در قاره اروپاست در نتیجه به ارزیابی سهم فرهنگ در سیاست‌گذاری و به طور ویژه در رشد اقتصادی، افزایش رقابت، پررونق شدن کسب و کار، توسعه پایدار و نوآوری تمرکز داشته است.
این سند نشان می‌دهد که چگونه فرهنگ منجر به افزایش توسعه اقتصادی و اجتماعی و همچنین نوآوری و انسجام در جامعه خواهد شد. بخش فرهنگی و نوآور بخشی در حال رشد بوده و سرعت رشد آن بیشتر از همه حوزه‌های دیگر اقتصادی است. همین مسئله در مورد اشتغال نیز صادق است. این بخش نیازمند نیروهایی با مهارت‌هایی متفاوت است و در نتیجه در زمینه کارآفرینی نیز فرهنگ از سایر حوزه‌ها پیشروتر است. علاوه بر این فرهنگ عامل پیش‌برنده سایر بخش‌ها از جمله بخش نوآوری و همچنین فناوری اطلاعات و ارتباطات نیز هست.
این سند همچنین نشان می‌دهد که چگونه فرهنگ می‌تواند یکپارچگی در قاره اروپا را افزایش داده و عامل کلیدی در انسجام عناصر مختلف جوامع اروپایی به رغم تفاوت‌های بین آن‌ها باشد. این رویکرد فرهنگی نوعی احساس تعلق ایجاد کرده و در نتیجه ارزش‌های اجتماعی و مردم‌سالارانه را گسترش می‌دهد. به همین سبب فرهنگ می‌تواند شهروندان اروپا را برای پذیرش ایده «اروپای یکپارچه» مجاب کند.
تدقیق تعاریف بخش‌های فرهنگی و نوآور
اولین گام در جهت ارزیابی اقتصاد فرهنگ در اروپا تعریف بخش‌ها و فعالیت‌های مرتبط با این حوزه است. این کار بدین سبب آسان نیست که تا به امروز رویکردهای متفاوتی در سطح ملی و بین‌المللی در این زمینه اتخاذ شده است.
با توجه به اهداف بلند در نظر گرفته شده در این سند، گستره نگاه آن فراتر از صنایع فرهنگی سنّتی همچون سینما، موسیقی و صنعت نشر است. در نتیجه علاوه بر زمینه‌های یاد شده به بررسی رسانه‌ها(خبری، رادیویی، تلویزیونی)، بخش‌های نوآور (طراحی مد، طراحی داخلی و طراحی محصول)، توریسم فرهنگی و همچنین زمینه‌های سنّتی هنر (هنرهای نمایشی، هنرهای بصری و میراث فرهنگی) می‌پردازد. در این سند همچنین تأثیرات بخش فرهنگی بر توسعه صنایع مرتبط همچون تورسیم فرهنگی و شاید مهم‌تر از آن صنایع فناوری اطلاعات و ارتباطات با دقت بررسی شده و پیوند بین فرهنگ، خلاقیت و نوآوری در همین رابطه مورد موشکافی قرار گرفته است.
در نتیجه حیطه ارزیابی انجام شده دربرگیرنده موارد زیر است:
• بخش فرهنگی
– بخش‌های غیرصنعتی که کالاها و سرویس‌هایی که قابلیت تولید مجدد ندارند تولید می‌کنند و فی‌المجلس «مصرف می‌شوند» (مانند کنسرت، نمایشگاه‌های هنری و گالری‌ها). سایر حوزه‌های هنری غیرصنعتی نیز در همین بخش قرار می‌گیرند (هنرهای بصری همچون نقاشی، مجسمه‌سازی، هنرهای دستی، عکاسی؛ هنرها و آثار باستانی؛ هنرهای نمایشی مثل اپرا، ارکستر، تئاتر و سیرک؛ میراث فرهنگی از جمله موزه‌ها، مجموعه‌های میراث فرهنگی و ملی، مجموعه‌های باستان‌شناسی، کتابخانه‌ها و آرشیوها).
– بخش‌های صنعتی که محصولات فرهنگی با هدف بازتولید و انتشار در سطح وسیع و همچنین صادرات تولید می‌کنند (به عنوان مثال تولید فیلم، کتاب یا موسیقی‌های ضبط شده). این‌ها همگی «صنایعی فرهنگی» اند که شامل فیلم و ویدیو، بازی‌های رایانه‌ای، پخش اخبار، موسیقی، کتاب و مطبوعات می‌شوند.
• بخش نوآوری
در بخش نوآوری فرهنگ تبدیل به بستری نوآور در تولید کالاهای غیرفرهنگی می‌شود. این بخش در برگیرنده فعالیت‌هایی چون طراحی(طراحی مد، طراحی داخلی و طراحی محصول)، معماری و تبلیغات می‌شود. نوآوری در این سند به معنی کاربرد منابع فرهنگی به عنوان عامل واسط در فرآیند تولید محصولات غیرفرهنگی و به تبع آن منبع نوآوری و خلاقیت به کار رفته است.
در نتیجه حیطه بررسی‌های انجام گرفته در این سند دو حوزه «فرهنگی» و «نوآوری» را دربر می‌گیرد. این رویکرد توانایی ما را در سنجش صحیح تأثیرات اقتصادی-اجتماعی مستقیم یا غیرمستقیم فرهنگ و نوآوری بهبود می‌بخشد.
ادامه دارد…
منبع:دبیرخانه شورای عالی فرهنگی آستان قدس رضوی
