تدارکاتی برای آب شدن یخ میان انیمیشنی‌ها و دولت

به گزارش فناوری فرهنگی،در یک جلسه هم اندیشی با حضور جمعی از انیماتورهای ایران تأکید شد بر اینکه “اگر انیمیشنی‌ها دل‌شان برای خودشان نسوزد قطعا دل دولت هم نمی‌سوزد و باید شرایط فراهم شود تا کل مجموعه برای حل مشکلات کنار هم جمع شود.”

عصر 18 خردادماه یک نشست هم‌اندیشی با حضور تعدادی از فعالان و پژوهشگران حوزه انیمیشن و نیز دبیر ستاد فناوری نرم و هویت‌ساز معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری برگزار شد که در آن انیماتورها بخشی از دغدغه‌ها و مشکلات خود را که در طول این سال‌ها با آنها دست به گریبان بوده‌اند، مطرح کردند.

در این جلسه سیدحسین سجادی نیری به عنوان دبیرستاد تأکید کرد که هدف از برگزاری چنین جلسه‌ای و نیز ورود دولت به حوزه انیمیشن، آب شدن یخ‌هایی است که میان بخش انیمیشن و مجموعه دولتی وجود دارد.

او تأکید کرد: همه ما در جریان معضلاتی که وجود دارد، هستیم که فقط هم به انیمیشن مربوط نیست چون این معضلات از صنعت خودرو گرفته تا انیمیشن وجود دارد بنابراین ما احساس کردیم در مقطعی، امانتی در دست ماست و شاید بتوانیم کاری برای آن انجام دهیم اما این امانت بودجه نیست و قرار نیست با بی‌عدالتی آن را بین مجموعه‌های مختلف تقسیم کنیم.

سجادی اضافه کرد: تلاش ما هماهنگ‌سازی است تا مجموعه کنار هم باشند و اگر به این جمع‌بندی رسیدیم که اینجا باید متولی داشته باشد و اینکه چرا تا به حال نداشته است اقدامی باید انجام دهیم.

وی همچنین با یادآوری اینکه به هر حال همه می‌دانیم که در جایی زندگی می‌کنیم که ممکن است حل یک مشکل مثلا سه سال طول بکشد، اینگونه سخنانش را ادامه داد: قانون کپی‌رایت که به عنوان یکی از مشکلات انیمیشن مطرح می‌شود به این راحتی حل شدنی نیست اما هدف اولیه ما این است که شرایطی فراهم شود تا مشکلات را مطرح کنند چون به هر حال در این حوزه نمونه‌های موفق هم وجود دارد.

برگزاری همایش‌های چند روزه جواب نمی‌دهد

دراین نشست هم اندیشی که حدود 40 نفر از فعالان عرصه انیمیشن حضور داشتند، هر کدام از حاضران مطالبی را مطرح کردند که در یک مورد روان‌بخش صادقی از فعالان قدیمی این عرصه اظهار کرد:‌ به نظر می‌رسد همه مجموعه‌های مختلف در حوزه انیمیشن کارهایی انجام می‌دهند ولی هر کدام از این حلقه‌ها جدا هستند، به طوری که می‌شنویم در یک همایش اتفاقاتی افتاده که ما اصلا خبر نداشتیم و نمی‌دانیم که اصلا چیست. مثلا در دانشگاه شریف همایشی برگزار می‌شود و برنامه‌هایی در نظر گرفته می‌شود که حتی خود آمریکا هم با صنعت پیشرفته انیمیشنی که دارد نمی‌تواند آن‌ها را اجرا کند و این سوال پیش می‌آید که آیا فقط بودجه‌ای وجود دارد که باید مصرف شود؟!

او اضافه کرد: در ایران همایش‌هایی که چند روز برگزار شود و در آن حرف بزنیم جواب نمی‌دهد، مثل سال گذشته که خود ما در کیش همایشی داشتیم اما نمی‌دانم جوابی گرفته شد یا خیر؟!

صادقی همچنین در بخشی از سخنان خود تأکید کرد که در بخشی از این حوزه و نیز بازی‌های رایانه‌ای آنقدر قضیه فنی شده است که بچه‌های هنری از ماجرا دور شده‌اند در حالی که بخش مهمی از کار با تأکید بر ایده و هنر باید انجام شود.

انیمیشن متولی ندارد

همچنین جعفری از مرکز هنرهای دیجیتال بسیج هم به بحث متولی نداشتن انیمیشن اشاره و اظهار کرد: انیمیشن ما هیچ بنیاد و سازمانی ندارد و یک روز متولی آن معاونت فناوری ریاست جمهوری است، یک روز سپاه، یک روز بسیج و یک روز دانشگاه صنعتی شریف. البته اینکه معاونت فناوری ریاست جمهوری به میدان آمده را باید به فال نیک بگیریم و به نظرم رویکرد ثمربخشی خواهد بود اما مهمتر از همه این دغدغه‌ها پدر و متولی داشتن انیمیشن اهمیت دارد تا یک ارگان یا نهاد تمام امور مربوط به آن را پیگیری کند.

انیمیشن صبوری می‌خواهد

در بخش دیگری از این نشست علی زارعان که به گفته خود 23 سال در گروه کودک فعالیت کرده است به سابقه بیش از 40 ساله ایران در سرمایه‌گذاری انیمیشن اشاره کرد و گفت: کشور ما با این سابقه با کشور بعدی که در حوزه انیمیشن سرمایه‌گذاری کرده است 20 سال فاصله دارد اما الان همان کشور 20 سال از ما جلوتر است. در واقع وقتی بررسی کنیم، می‌بینیم هرگاه انیمیشن روی پای خودش بوده و مزاحم دولتی شامل حالش نشده موفق بوده است، مثل «دیرین دیرین» یا «شکرستان» اما به نظر می‌رسد ورود سیستم دولتی یا به سامان نبوده یا شکل درستی نداشته است.

او یادآور شد: یک زمانی چند میلیارد تومان به انیماتورها داده شد و هر کدام از آن‌ها فکر کردند یک تهیه‌کننده هستند که دفتری گرفته‌اند و پروژه‌ای را قبول کردند اما سال بعد که پول تمام شد متوجه شدند که چه شوک اقتصادی به آن‌ها وارد شده است. در واقع همه آلوده و بعد رها شدند و همین باعث زیاد شدن مشکلات شد.

زارعان همچنین افزود: انیمیشن صبوری می‌خواهد چون درخت پسته است، گندم نیست که شش ماهه بخواهند آن را برداشت کنند، در حالی که همه دولتی‌ها در بهترین حالت چهار سال حضور دارند به همین دلیل هیچ فرایند مداوم حمایتی وجود ندارد.

با نبود کپی‌رایت؛ بیزینسی به نام انیمیشن نمی‌توانیم داشته باشیم

در این نشست علاوه بر اینکه فاطمه حسینی شکیب پژوهشگر و محقق و مدیر گروه انیمیشن دانشکده سینما-تئاتر دانشگاه هنر مطالبی را درباره بخش پژوهشی این حوزه و نیز سانسور در آن مطرح کرد، نعمتی به عنوان یکی دیگر از فعالان این عرصه، نبود قانون کپی‌رایت را از مشکلات مهم انیمیشن برشمرد و گفت: وقتی کپی‌رایت در این مملکت وجود ندارد عملا بیزینسی به اسم انیمیشن هم نمی‌تواند در اینجا وجود داشته باشد چون هر فیلم یا انیمیشنی را که فکر کنید به سرعت در اینجا منتشر می‌شود.

او ادامه داد: بنابراین اگر بخواهیم این چرخه به درستی راه بیفتد، باید حداقل پنج تا 10 سال انحصار انیمیشنی وجود داشته باشد و مثلا در سوپرمارکت‌ها هیچ اثری توزیع نشود. ضمن اینکه به یاد داشته باشیم اگر قرار بود در ایران فیلم بدون سانسور نمایش داده شود کسی سینمای ایران را نمی‌دید و آن هم ورشکسته می‌شد. انیمیشن هم الان همین‌طور است و هر کسی در آن کار می‌کند ضرر کرده است.

وضعیت تئاتر از انیمیشن هم بدتر است

در ادامه کریمی صارمی هم با اشاره به اینکه دو، سه سالی است به حوزه تئاتر رفته و متوجه شده آنجا وضعیت خیلی بدتر است، گفت: اگر قرار باشد واقعیت‌ها را بگویم باید به این مسئله اشاره کرد که وقتی 15 سال قبل می‌خواستیم انیمیشن بسازیم، می‌گفتند 13 برابر فیلم زنده هزینه می‌برد و ما پذیرفتیم و نساختیم اما امروز شرایط عوض شده و یک فیلم زنده چندین برابر هزینه می‌برد اما ما هنوز در آن رقم‌های چند میلیونی غلت می‌خوریم.

وی با اشاره به ساخت فیلمی از مجید مجیدی که شاخص‌های فنی را رعایت کرد، افزود: اما با انیمیشن 300، 400 میلیونی نمی‌توان کاری کرد و برای اینکه بدانیم واقعیت چیست باید ببینیم واقعیت تولیدی تلویزیون در این بخش چقدر است. پس اگر بررسی کنیم می‌بینیم مجبوریم همه چیز را دست کم بگیریم و این همان واقعیت انیمیشن ایران است.

انیمیشن ایران برای موفقیت باید داخلی شود

سیدمحمدعلی گلپایگانی به عنوان کسی که از 16 سالگی تا 56 سالگی در انیمیشن کار کرده است در بخش دیگری از این نشست با قدرتمند دانستن انیمیشن گفت: همیشه آرزو داشتم فرزندان ما شخصیت‌های انیمیشن ایرانی را ببینند، با اینکه الگوهای ما همیشه غرب‌زده بوده است چون معتقدم انیمیشن ایران زمانی موفق می‌شود که شدیدا داخلی باشد و در داخل کشور مخاطب داشته باشد؛ همان مخاطبی که الان با الگوهای خارجی تغذیه می‌شود.

وی با اشاره به سکوت برخی از حاضران در این نشست گفت: دوستان خیلی محافظه‌کار هستند و سکوت می‌کنند چون تجربه کردند و می‌دانند بهتر است روابط شخصی برقرار شود تا روابط گروهی! چون در انیمیشن ایران آنچه خوب پخته شده رابطه است و من اگر بتوانم رابطه دولتی برقرار کنم می‌توانم قرارداد بهتری هم امضا کنم.

گلپایگانی همچنین در بخشی دیگر از صحبت‌هایش با اشاره به اینکه برخی سرگرمی را حرام می‌دانند، گفت: همواره تأکید می‌شود که برای برنامه‌های سرگرمی باید هدف مشخصی وجود داشته باشد و همین می‌شود که مخاطب برای سرگرمی سراغ محصولات خارجی می‌رود.

در این نشست که جلسات بعدی آن برای پیش‌برد کار ادامه پیدا می‌کند و اولین نشست هم با رسیدن به زمان اذان مغرب و افطار در اولین روز ماه رمضان به پایان رسید، هنرمندان و فعالان دیگری از این عرصه هم حضور داشتند که به محمد ابوالحسنی (تهیه‌کننده دیرین دیرین)، رضا فصاحت (کارگردان)، احمدی، شمسی (از مجموعه صبا)، سرشار و… می‌توان اشاره کرد.