پایگاه خبری تحلیلی فناوری های نرم و فرهنگی رصد و تحلیلی بر وضعیت صنایع فرهنگی و خلاق
به گزارش فناوری فرهنگی، صنعت بازی های رایانه ای کشور در سالهای اخیر رشد قابل قبولی داشته و افق‌های تازه ای را پیش روی فعالان این صنعت باز کرده و به گواه اعداد و آمار هم این صنعت روند رو به رشدی را نشان می‌دهد؛ تا جایی که اخیرا رئیس بنیاد ملی بازیهای رایانه‌ای از درآمد ۱۰۰ میلیون تومانی بازیهای رایانه‌ای ایرانی در بازار داخل خبر داده است.
او همچنین اعلام کرده است که در سال ۹۴ سهم بازیهای ایرانی از بازار داخلی ۱۱ درصد بوده و این سهم در سال ۹۶ با دو برابر شدن حجم این بازار به ۱۴ درصد رسیده است.
ایران در رتبه ۳۱ صنعت گیم دنیا
با رونق صنعت گیم در داخل کشور بازی‌سازان و فعالان این صنعت تلاش‌های بیشتری برای همسویی با استانداردهای بین‌المللی صنعت گیم و ورود به بازارهای جهانی کرده‌اند که نتیجه این تلاش‌ها حالا به صادرات و حضور هرچند اندک اما تاثیرگذار بازیهای ایرانی در بازارهای جهانی منجر شده است.
این روزها حتی بعضی بازی‌سازهای داخلی در حال تولید بازی‌هایی برای ناشران بین‌المللی هستند. به هر ترتیب، بازیهای ایرانی اقبال خوبی در بازارهای منطقه دارند، چون این بازیها برای رده‌های سنی مختلف مناسب بوده و اغلب موضوعات آنها برای کاربران کشورهای منطقه جذاب و جالب هستند.
«روح الله مومن نسب» پژوهشگر فضای مجازی درباره تراکنشهای مالی در زمینه بازیهای رایانه‌ای معتقد است تراکنشهای مالی بازیهای رایانه در دنیا بسیار بالاست، تا جایی که کشور چین تنها در سال ۲۰۱۶ توانسته ۲۴ میلیارد دلار از بازیهای رایانه‌ای کسب درآمد کند.
او درباره وضعیت ایران در بازار جهانی گیم می‌افزاید: صنعت گیم ایران در سطح دنیا رتبه ۳۱ را در اختیار دارد. درآمد کشورمان از این بازار ۲۸۶ میلیون دلار بوده و کشور ترکیه ۵ برابر این میزان از بازار جهانی بازیهای رایانه ای درآمد داشته است.
در دو سال گذشته مرکز تحقیقات بازیهای دیجیتال (دایرک) اولین گزارش رسمی درباره صادرات بازیهای رایانه‌ای ایرانی را منتشر و اعلام کرد که سهم ایران از صادرات بازیهای رایانه‌ای در جهان ۲/۱ میلیون دلار بوده است. این مرکز همچنین در آن زمان اعلام کرد درآمد ناخالص بازیهای ایرانی صادر شده در سال ۹۶ برابر ۱.۲۳۵.۰۰۰ دلار بوده که بیشتر این درآمد از طریق فروش بازیهای پولی بوده است و بازیهای پرداخت درون‌برنامه‌ای درصد کمتری از درآمدزایی را به خود اختصاص داده بودند.
رام کردن غول تحریم
با تمام اینها اما تقویم ورق خورده و روزگار کمی سختتر شده است. به هر حال نمی‌توان وجود تحریم‌ها بر سر راه ورود بازیهای رایانه‌ای ایرانی به بازارهای خارجی را مانعی جدی به حساب نیاورد. این موضوعی است که از نگاه تیزبین و جستجوگر فعالان و ناشران معتبر بین‌المللی هم دور نخواهد ماند. با این حال اما انگیزه بازی‌سازان ایرانی برای عبور از مرزها و ورود به دنیای بزرگ کشورها و بازارهای دیگر به‌حدی بالا است که آنها را به ورطه ناامیدی نکشاند.
«حسین مزروعی» یکی از بازی‌سازان و فعالان صنعت گیم در این‌باره می‌گوید: ما در سالهای اخیر بسیار به رشد و حضور در بازارهای خارجی خوشبین بودیم، تا جایی که حتی چند قرارداد با ناشران خارجی تنظیم کرده و پروژه‌ها را تا نیمه هم جلو بردیم، اما در چند ماه اخیر فشار تحریم‌های خارجی شرایط را تغییر داده و ادامه کار با مشکل مواجه است. با این همه معتقدم، باید بتوانیم راه فعالیت در چنین شرایطی را پیدا کنیم، زیرا صادرات بازیهای ایرانی در شرایط تحریم هرچند سخت، اما غیرممکن نیست.
این دیدگاه شاید در نگاه اول کمی ایده‌آل به نظر برسد، اما شاید بهتر باشد برای نزدیکتر شدن به آن و حقیقت شرایط موجود، تصور سنتی نسبت به مقوله صادرات را تغییر بدهیم. اغلب ما صادرات را به مفهوم و شکل سنتی در ذهن داریم، در حالی که نباید فراموش کنیم محصولات صنعت گیم و به طور کلی اغلب محصولات حوزه «آی‌تی» ماهیت فیزیکی نداشته و به این دلیل محدودیتهای رایج برای صادرات را هم نخواهند داشت.
«حسن کریمی قدوسی»، رئیس بنیاد ملی بازیهای رایانه ای هم با تاکید بر این موضوع بیان می‌کند: برای صادرات بازیهای رایانه‌ای هیچ محدودیتی روی کاغذ وجود ندارد، اما بازی‌سازان ما برای انتقالات و تراکنشهای مالی نمی‌توانند در داخل کشور تعریف کنند و به همین دلیل باید با یک ناشر خارجی قرارداد همکاری داشته باشند. با وجود این موانع، در سالهای اخیر بخش بازیهای رایانه‌ای ایرانی توانسته‌اند وارد بازارهای جهانی بشوند.
او معتقد است، بازی‌سازان باید هوشمندانه عمل کنند و با ارزیابی موقعیت به خوبی تصمیم بگیرند که بازی خودشان را به کجا و با چه شرایطی صادر کنند. حتی با ارائه حساب بانکی معتبر بین‌المللی یکی از اعضای خانواده یا یک شرکت دیگر هم می‌توان بازیها را صادر کرد، اما خرید و دانلود بازی مهمترین عامل برای موفقیت آن است و نشان می‌دهد که این بازی درآمدزا بوده است یا خیر.
قدوسی درباره درآمد بازی‌سازان از صادرات بازی رایانه‌ای می‌گوید: بعضی بازی‌سازان ما از صادرات بازی خودشان درآمدی بین ۵۰۰ تا ۶۰۰ هزار دلار داشته‌اند یا تعداد دانلود و نصب بالای یک میلیون هم دارند. بنابراین شناسایی هوشمندانه موقعیت بازار و ارایه بازی باکیفیت و به‌روز اهمیت زیادی در صادرات و موفقیت آنها در بازارهای جهانی دارند.
کریمی‌قدوسی برای روشنتر شدن موضوع به بازیهای با پرداخت درون‌برنامه‌ای اشاره می‌کند و می‌گوید: ساخت این نوع بازیها آنقدرها هم پیچیده نیست و این بازیها ممکن است در طول شش ماه هم ساخته شوند. اما درآمدزایی از این بازیها بسیار سخت است و درست به همین دلیل صنعت گیم ما در این حوزه موفقیتهای چشمگیری بدست نیاورده است. در واقع تحریم‌ها تاثیر زیادی روی عدم موفقیت بازیهای با پرداخت درون‌برنامه‌ای دارند، چون برای انتقال پول به ایران و حتی تعامل با ارائه‌دهندگان تبلیغات هوشمند آنلاین هم با مشکل روبه رو هستیم. از طرف دیگر این بازیها اغلب با اِلمانها و نشانه‌های فرهنگی و بومی ما گره خورده‌اند که طبیعتا برای گیمرهای خارجی جذاب نیستند. همچنین باید قبول کنیم که بازی‌سازهای ما تجربه زیادی در این حوزه ندارند، به همین دلیل معتقدم که باید انتقال دانش در این حوزه را افزایش بدهیم. در همین راستا قرار است در مهر ماه امسال گروهی از بازی‌سازان ایرانی را برای شرکت در یک دوره آموزشی به دانشگاهی معتبر در کشور فنلاند بفرستیم.
مدیرعامل بنیاد ملی بازیهای رایانه‌ای می‌افزاید: سه یا چهار سال پیش ایران هیچ صادراتی در صنعت گیم نداشته است، اما در حال حاضر صنعت گیم ما در ارائه و صادرات بازیهای پریمیوم (بازیهای که پرداخت درون‌برنامه ای نداشته و تنها در همان ابتدا برای نصب هزینه دریافت می‌کنند) موفقیتهای خوبی داشته است.
TGC؛ پلی برای انتقال دانش و تجربیات
همایش و نمایشگاه بین‌المللی بازیهای رایانه‌ای تهران یا TGC به عنوان بزرگترین رویداد تجاری صنعت بازیهای رایانه‌ای در منطقه خاورمیانه با حضور ناشران و فعالان بین‌المللی از سراسر دنیا، بزرگترین فرصت برای معرفی و توسعه صنعت گیم کشورمان است.
دومین دوره این رویداد امسال با همکاری بنیاد ملی بازیهای رایانه‌ای ایران و مجموعه Game Connection فرانسه برگزار شد تا بتواند پلی میان بازی‌سازان ایرانی و خارجی برای انتقال دانش و تجربیات و البته ایجاد فرصتهای تجاری جدید باشد.
حسین مزروعی به عنوان یک بازی‌ساز عملکرد TGC را مثبت ارزیابی می‌کند و می‌گوید: مهمترین مزیت این رویداد ایجاد فرصتهای خوب برای تعامل با ناشران و فعالان بین‌المللی صنعت گیم است که می‌تواند تاثیر چشمگیری بر انتقال دانش و تجربیات آنها به بازی‌سازان ایرانی داشته باشد. TGC کمک می‌کند تا بازی‌سازان ایرانی بتوانند چشم‌انداز بهتر و واقعی‌تری به بازارهای جهانی داشته باشند و خودشان را در چارچوبها و استانداردهای بین‌المللی ارزیابی کنند. این فرآیند به تدریج باعث رشد صنعت گیم ما خواهد شد.
کریمی‌قدوسی درباره تاثیر رویداد TGC معتقد است، دو رویکرد در این زمینه تاثیر خوبی خواهد داشت، اولین رویکرد این رویداد شبکه‌سازی بین بازی‌سازهای داخلی با ناشران خارجی است. این رویداد امکان برقراری رابطه میان آنها را ایجاد می‌کند تا به این ترتیب بازی‌سازان ما بتوانند با دریافت مشاوره و راهنمایی حتی برای تولید مشترک با این ناشران بین‌المللی هم برنامه‌ریزی کنند و از آنها کمک فکری و فنی بگیرند. ما در طول برگزاری دو دوره این رویداد، تجربه‌های خوبی در این زمینه داشته‌ایم.
او ادامه می‌دهد: دومین رویکرد مهم TGC، انتقال دانش است. برگزاری کلاس‌های یک ساعته با آخرین ابزارها و مسترکلاسها به صورت تخصصی و متمرکز یکی از این راههای انتقال دانش است. تعامل شکل گرفته میان بازی‌سازان داخلی و ناشران خارجی معتبر باعث می‌شود بازی‌سازان ما در طول مذاکرات و تعاملات خودشان بارها بازی‌هایشان را اصلاح کرده و قدمهای بزرگی به سمت سازگاری با استانداردهای بین‌المللی بردارند. در همین راستا امسال کتابهای راهنمایی برای بازی‌سازان منتشر کردیم تا به آنان برای برقراری ارتباط موثر و مذاکره بهتر با ناشران خارجی، کمک کنیم. علاوه بر این، یک تیم متخصص به بازی‌سازان برای معرفی و ارائه بهتر بازیها به ناشران و سرمایه‌گذاران خارجی و داخلی انتخاب کردیم. همچنین در TGC امسال تلاش کردیم بیشتر ناشران خارجی فعال منطقه را به این رویداد دعوت کنیم تا ناشرانی که شهرت کمتری دارند، اما به خاطر رابطه بهتری که با بازیهای ایرانی برقرار می‌کنند، تمایل بیشتری به همکاری و سرمایه‌گذاری داشته باشند.
منبع: مهر
