چرا تولید انیمیشن در ایران کم است؟(2)

به گزارش فناوری فرهنگی، در یادداشت قبلی با همین موضوع بیان شد که انیمیشن، صنعتی بسیار مهم است. از طرفی گردش مالی قابل توجه ای دارد و سود حاصل از گردش مالی این صنعت تا به امروز تقریباً نصیب انیمیشن سازان ایرانی نشده و از طرفی انیمیشن به صورت مستقیم بر فرهنگ تأثیر می‌گذارد و این تأثیر گذاری را در ذائقه ی کودکان برای لباس پوشیدن خرید لوازم تحریر و … می توان دید. بنابراین با توجه به اهمیت بسیار زیاد این صنعت، چرا هنوز متولیان امر سعی در تولید محصولات با کیفیت و متعدد ندارند؟ این سؤالی است که در این یادداشت سعی داریم تا به بعضی از دلایل آن بپردازیم. در یادداشت گذشته به بحث اقتصادی این موضوع به صورت مختصر پرداختیم اما آیا فقط مسائل مالی، گریبان صنعت انیمیشن را گرفته است یا دلایل دیگری هم وجود دارد؟ در جواب باید گفت که در حال حاضر شاید از لحاظ اقتصادی تا حدی برای این صنعت سرمایه گذاری شده است و نمونه ی آن مرکز صبا در صدا و سیما است که بر روی تولید محصولات انیمیشن متمرکز شده است اما همانطور که در جامعه دیده می شود، انیمیشن مناسب بسیار کم ساخته می شود.

 سوء مدیریت و نبود چشم انداز و برنامه ریزی بلای جان صنعت انیمیشن

سوء مدیریت مسئله ی بسیار گسترده ای است که نه تنها در انیمیشن بلکه در بسیاری از صنایع درآمدزای داخلی وجود دارد و این صنایع به آن شکوفایی که در کشورهای خارجی به آن رسیده اند در ایران شکوفا نشده اند.

برای پیشرفت در صنعت انیمیشن باید تشکیلاتی در ایران بوجود بیاید که در آن آموزش ها، سمینارها و کنفرانس ها برگزار شود. برای تربیت درست دانشجویان در این زمینه حداقل ۵ سال زمان لازم است یعنی برای ۵ سال بعدمان باید از همین حالا به فکر باشیم. در همین راستا مسئله ای که تا به امروز نقش مهمی در کمرنگ کردن صنعت انیمیشن داشته، اختصاص بودجه به افراد و گروه هایی است که چندان در این زمینه متخصص نیستند. برای تولید انیمیشن با کیفیت دو کار باید صورت گیرد، اول این که بخش خصوصی را متقاعد کنیم که صنعت انیمیشن سازی ، صنعت بسیار پرسودی است و برای این که سود حاصل از سرمایه گذاری تضمین شود باید این هزینه را در اختیار تیم های متخصص و گروه های قوی قرار داد تا با ساخت انیمیشن خوب سود آوری آن تضمین شود همچنین در مراکز دولتی باید بودجه در نظر گرفته شده را به صورت صحیح مدیریت کرد و آن را در اختیار افراد و تیم های حرفه ای قرار داد.. تیم سازنده و کارگردان انیمیشن باید بودجه و شرایط را در نظر بگیرند و بر حسب شرایط موجود کار کنند، یعنی زمانی که بودجه کم است نباید کاری را طوری طراحی و اجرا کرد که کار ضعیف تحویل مخاطب داده شود.

 تا چند سال پیش یکی از بزرگترین مشکلات تولید انیمیشن در ایران، عدم سفارش به تولیدکنندگان بود، ولی امروزه بزرگترین مشکل، سفارش بیش از حد به گروه هایی است که کارشان کیفیت مطلوب را ندارد و جالب این است که سفارش دهنده نظارتی هم بر کار آنها نمی کند. در همین راستا  به گزارش زومیت یک قرار ۲ میلیاردی با یک شرکت انیمیشن سازی ایرانی  منعقد شده بود که متأسفانه خروجی کار آنقدر خراب شده بود که عوامل سفارش دهنده کار حاضر نشدند حتی یک فریم از کار را پخش کنند. همانطور که بحث شد، متأسفانه نبود مدیریت صحیح و متولی مشخص از مشکلات بسیار بزرگ صنعت انیمیشن است. انیمیشن شاهزاده روم نتیجه ی رویکردی درست به همراه تیم متخصص است به طوری که با هزینه ی 700هزار دلار و طی ۱۵ ماه این پروژه به ثمر نشسته است و با فروش تقریبی 1 میلیون و 700 هزار دلاری در داخل کشور می‌توان گفت که به نتیجه ی نسبتاً مطلوبی دست یافته است.

البته با نگاهی به هزینه کرد و سودآوری انیمیشن های خارجی می توانیم فاصله ی جایگاهی خود با صنعت انیمیشن دنیا را تشخیص دهیم. انیمیشن شرک با بودجه ای ۶۰ میلیون دلاری، فروشی بیش از ۴۸۴ میلیون دلاری داشت، به عبارتی 807 درصد بیش از بودجه اولیه، فروش داشت. انیمیشن ماداگاسکار با بودجه 78 میلیون دلاری ، فروش 533 میلیون دلاری، سود 683 درصدی را به جیب سرمایه گذاران خود روانه ساخته است. پاندای کونگ فوکار یکی از انیمیشن های پر طرفداری بود که با بودجه ای نزدیک به ۱۳۰ میلیون دلار، فروشی نزدیک به ۶۳۱ میلیون دلار یعنی سود ۴۸۶ درصد را برای سرمایه گذاران خود به ارمغان آورده است.

البته ناگفته نماند که صنعت انیمیشن سازی در دنیا با فروش های جهانی خود به این سودهای بسیار بالا دست پیدا کرده اند و حال آنکه در ایران هنوز موضوعی به نام صنعت انیمیشن شکل نگرفته است که از آن انتظار سود بسیار بالا را در مقابل بودجه ی اولیه آن داشته باشیم. با این حال باید موانع مختلف صنعت انیمیشن سازی ایران را شناسایی کرد و سپس برای رفع آنها راه حل هایی ارائه داد.

کلام آخر

قطعاً موفقیت در یک کار تنها به داشتن بودجه بالا اختصاص ندارد. توانایی و تخصص نیروی اجرایی نقش مهمی در موفقیت و شکست یک پروژه ایفا می کند. انیمیشن به شدت به کارگردان و تیم اجرایی وابسته است و این تنها به انیمیشن ایرانی مربوط نیست بلکه در تمام دنیا، انیمیشن به تیم اجرایی و کارگردان مرتبط است و اگر نتیجه نهایی خوب باشد مطمئناً تیم اجرایی قوی و بودجه ی مناسب به همراه مدیریت درست پشت کار بوده است. در انیمیشن تهران ۱۵۰۰ که تقریباً  دو میلیارد و سیصد میلیون تومان هزینه شد، نزدیک به ۱ میلیارد و صد میلیون صرف خرید تجهیزات شده بود که از این میزان ۵۰۰ میلیون صرف خرید سخت افزارهای آن شده بود و تقریباً ۱ میلیارد و دویست میلیون تومان باقی به عنوان دست مزد به ۲۵۰ نفری که طی ۵ سال در این پروژه مشغول به کار بودند پرداخت شده بود. بنابراین قطعاً می توان با تجربه های حاصل از تهران ۱۵۰۰ و شاهزاده روم که به عنوان تجربه های موفق سالهای  اخیر هستند، بخش خصوصی را ترغیب به سرمایه گذاری کرد و با مدیریت صحیح در منابع مالی و انسانی و به کارگیری تیم متخصص، این صنعت بسیار پولساز و مهم را در کشور احیا کرد و چشم اندازهای بسیار موفقی را برای آن در نظر گرفت.

نویسنده: سید میلاد علیزاده

منابع:

1. فنافر

2. زومیت

3. مهر

4. ماهنامه سینمایی فیلم