پایگاه خبری تحلیلی فناوری های نرم و فرهنگی رصد و تحلیلی بر وضعیت صنایع فرهنگی و خلاق
به گزارش فناوری فرهنگی، بسیاری از مورخان تاکید دارند Gebet’a ، که به طور گسترده در سراسر جهان امروزه به آن mancala میگویند، یکی از قدیمی‌ترین بازی‌های تخته‌ای است که در اتیوپی در میان بزرگسالان و کودکان انجام شده است.
اعتقاد بر این است که این بازی باستانی برای اولین بار در قرن ۶ یا ۷ میلادی در اتیوپی انجام شده است. اولین شواهد بازی برخی از قطعات ساخته شده از سفال و چندین سنگ صخره در Matara در اریتره و Yeha در اتیوپی بوده است.
Gebet دارای یک قانون است و آن اینکه بتوانید سنگ‌های بیشتری از حریف جمع کنید و البته با نام‌های متعددی نیز شناخته می‌شود. به عنوان مثال در بعضی مناطق به عنوان Gebet شناخته شده است ودر بعضی جاهای دیگر با عنوان Qarqis (که یک کلمه از زبان Geez است) در جاهای دیگر به آن lamlameta میگویند و به معنی «زوج‌ها» است و همیشه توسط مردان بازی می‌شود.
صفحه بازی toma tagéga نام دارد و شامل دو ردیف موازی چاله که در هر طرف شش عدد از آنها وجود دارد، است.
قطعات بازی دانه‌ها، لوبیاها، سنگ‌ها، صدف‌های کوچک و یا تکه استخوان‌ها هستند که در حین بازی در داخل سوراخ‌ها قرار داده شده و منتقل می‌شوند.
بازی با سنگ شروع می‌شود (به آنها بذر گفته می‌شود) به طور مساوی بین دوازده سوراخ بازی توزیع شده است (در یک بازی ۴۸ سنگی، ۴ دانه سنگ در هر سوراخ قرار می‌گیرد) اولین بازیکن در فرایندی که به عنوان کاشت شناخته می‌شود، سنگ‌ها را از یکی از سوراخ‌ها خارج می‌کند و باید حرکت او در جهت عقربه‌های ساعت باشد، یک سنگ را در هر سوراخ انداخته تا زمانی که سنگ‌های برداشت شده گزینه دیگری نداشته باشد.
هنگام کاشت، اگر آخرین بذر در یک سوراخ اشغالی فرو رود، تمام محتویات آن سوراخ باید برداشته شوند. این روند معمولاً تا زمان کاشت در یک سوراخ خالی دیگر ادامه خواهد یافت.
حرکت بازیکن وقتی تمام می‌شود که آخرین بذر کاشت در یک گودال خالی ریخته شود. اگر آن گودال در ردیف خود بازیکن باشد و گودال مقابل در ردیف حریف دقیقاً دو دانه داشته باشد، در آن صورت ضبط دانه‌ها اتفاق می‌افتد. در این حالت، تمام دانه‌های حریف در هر گودال حاوی دو دانه از صفحه جدا می‌شود. بازی زمانی به پایان می‌رسد که یکی از بازیکنان هیچ دانه دیگری نداشته باشد. سپس، حریف تمام دانه‌هایی را که روی تخته باقی مانده است ضبط می‌کند. برنده بازیکنی است که بیشتر دانه‌ها را به دست آورده باشد.
معرفی چنین بازی‌های سنتی برای کودکان و نوجوانان، جدا از ارزش‌های سرگرمی خود دارای ارزش‌های چند جانبه‌ای است. به خصوص در این دوره از زمان که مدارس به دلیل همه گیر شدن ویروس کرونا بسته شده و والدین و فرزندان هر دو وقت بیشتری را در خانه می‌گذرانند. بازی می‌تواند باعث ایجاد همبستگی بین خانواده‌ها شود. برخلاف بازی‌های رایانه‌ای و موبایل که نوجوانان را وادار می‌کند کاملاً در بازی غوطه‌ور شوند و محیط اطراف خود را فراموش کنند.
اگر والدین به کودکان بیاموزند چگونه این بازی را انجام دهند، می‌توانند ایجاد حس رقابت در آنها زنده کنند و همچنین انتقال فرهنگ تاریخی نیز از مزایای تفریحی آن می‌باشد. از همه مهم‌تر آنها می‌توانند در ایجاد تعامل اجتماعی یاری رسانند و احساس افسردگی که به دلیل تأثیرات ناخواسته بازی‌های دستگاه‌های الکترونیکی انجام می‌شود را کاهش دهند.
منبع:مهر
