پایگاه خبری تحلیلی فناوری های نرم و فرهنگی رصد و تحلیلی بر وضعیت صنایع فرهنگی و خلاق
امروزه در دنیا از فناوری‌های نرم که شامل قاعده گذاری، تعیین روال و ایجاد ساختار و نهاد برای هدایت افراد و بنگاهها برای همکاری، ارائه اطلاعات، رعایت ضوابط، سرمایه گذاری و یا هر رفتار دلخواه برنامه‌ریزی شده استفاده می‌شود.
«محمد جلال» کارشناس ارشد حوزه فناوری های نرم و فرهنگی در یادداشتی به بررسی فناوری‌های نرم و معرفی آن پرداخته است:
عده‌ای از دانشمندان حوزه فناوری؛ فناوری‌ها را به دو دسته «فناوری سخت» و «فناوری نرم» تقسیم می‌کنند. عده زیادی از صاحب‌نظران؛ علم را از جنس دانایی و فناوری را از جنس توانایی می‌دانند. به تعبیر دقیقتر، فناوری را می‌توان با عبارت «توانایی تبدیل ورودی معین به خروجی مطلوب» یا «توانایی کسب خروجی مطلوب از ورودی معین» تعریف کرد. حال اگر در تعاریف فوق؛ ورودی مورد نظر بدون «اراده و هوشمندی» باشد مانند مواد؛ تجهیزات؛ سلول و …؛ می‌توان از آن فناوری به فناوری سخت تعبیر کرد. اما چنانچه ورودی در تعریف فناوری؛ دارای «اراده یا هوشمندی» باشد (مانند فرد؛ بنگاه؛ سازمان؛ نهاد و …) می‌توان از آن فناوری به فناوری نرم تعبیر کرد. در فناوری سخت معمولاً، محصول فناورانه مانند تجهیزات، دارو و مواد پیشرفته و …، ملموس است اما در فناوری نرم معمولا محصولات فناورانه غیرملموس و غیر عینی است و در واقع از مجموعه سازوکارها و روال‌هایی تشکیل می‌شود که افراد را در یک قاعده بازی قرار می‌دهد و با هدایت نظام انگیزشی آنها، این افراد را مجاب به همکاری، ارائه اطلاعات، رعایت ضوابط، سرمایه گذاری و یا هر رفتار برنامه‌ریزی شدهی دیگری می‌نماید.
توانایی‌هایی همچون استخراج شخصیت افراد با استفاده از شبکه‌های اجتماعی؛ تعیین حوزه‌های علاقمندی افراد با استفاده از موتورهای جستجو؛ طراحی سازوکارهای خودکنترل پیشگیری از جرم یا تخلف؛ جلب اعتماد دیگران برای دستیابی به هدف؛ توانایی ایجاد کودتا یا انقلاب های مخملین؛ توانایی ترویج شایعه در سطح وسیع؛ توانایی ایجاد انگیزه در مدیرعامل برای موفقیت شرکت؛ جنگ روانی؛ لابی و مانند آن، نمونه هایی از فناوری نرم هستند که شاید به طور طبیعی در فرآیندهای تولید؛ انتقال؛ توسعه؛ انتشار و تجاری سازی فناوری های سخت و مسائل اقتصادی؛ اجتماعی و فرهنگی جامعه مورد استفاده قرار می‌گیرند اما معمولا مبنای دانشی اینگونه فناوری‌ها به صورت ضمنی در ذهن افراد قرار دارد و استخراج و تدوین و تعمیم و تطبیق آن با مسائل موجود و مشکلات روز جامعه ضروری میباشد.
به طور مثال؛ شبکه اجتماعی Facebook نمونه‌ای از فناوری نرمی است که قادر است پاسخ‌های دقیق و روشنی در پاسخ به سؤالاتی همچون سلیقه سیاسی، سطح تحصیلات، علاقمندی‌ها، شبکه دوستان، تخصص، ملیت و روحیات مخاطبان ۴/۱ میلیارد نفری خود ارائه دهد. این شبکه اجتماعی با پیشینه اطلاعات در اختیار خود؛ در کمتر از ۲۰ ثانیه قادر است تا جنسیت عضو جدید خود را تنها با حرکت موس او بر روی صفحه تعیین نماید!
نظم بخشی به سازوکارهای انگیزشی برای دریافت رفتار مطلوب از فرد یا جامعه‌ی مورد نظر نیز نوع دیگری از فناوری نرم محسوب می‌شود. به عنوان مثال روش ساده شریک نمودن مدیر عامل در سود و زیان شرکت به جای ارائه حقوق ثابت، نمونه‌ای از فناوری نرم برای افزایش اطمینان از تلاش مدیر عامل است. یا سازوکار تقسیم مساوی کیک بین دو نفر با ایده «برش توسط نفر اول» و «برداشتن اولین تکه توسط نفر دوم» سازوکاری است که بدون دخالت فرد سوم؛ منجر به تقسیم مساوی کیک بین دو نفر خواهد شد.
منبع:عیارآنلاین
