پایگاه خبری تحلیلی فناوری های نرم و فرهنگی رصد و تحلیلی بر وضعیت صنایع فرهنگی و خلاق
به گزارش فناوری فرهنگی، پیام‌رسان‌های بومی در طول چند سال گذشته آغاز به کار کرده و مشغول فعالیت شده‌اند، اما بیش‌ترین نمود استفاده از این ابزارهای داخلی زمانی خود را نشان داد که پیام‌رسان خارجی تلگرام فیلتر شد و این موضوع فرصتی به پیام‌رسان‌های داخلی داد که وارد عرصه رقابت شوند.
هرچند برخی کارشناسان و تحلیلگران همان زمان هم معتقد بودند فیلترینگ پیام‌رسان‌های خارجی تنها راه مناسب برای حمایت از پیام‌رسان‌های داخلی نیست، این روند تا امروز ادامه‌دار شده است و البته از طرف برخی مسؤولان همواره به رشد پیام‌رسان‌های داخلی پس از اعمال فیلترینگ روی تلگرام و خروج اکثر کاربران از آن و کوچ به شبکه‌های داخلی اشاره شده است.
با وجود این، در روزهایی که دسترسی به اینترنت جهانی قطع شده بود و کاربران بیش‌تری به استفاده از پیام‌رسان‌های داخلی روی آوردند، این سرویس‌های بومی نتوانستند آنطور که باید از عهده خدمت‌رسانی به کاربران برآیند و این موضوع واکنش مسوولان را در پی داشت، با این مضمون که با وجود پیشرفت شبکه ملی اطلاعات، استفاده حداکثری از پیام‌رسان‌های خارجی نشان ضعف در خدمات پایه شبکه ملی است.
علیرضا یاری در گفـت‌وگو با ایسنا با بیان اینکه در هر سرویس فناوری اطلاعات موضوعی تحت عنوان “زمان ورود به بازار” وجود دارد، گفت: اینکه زمان ورود به بازار مناسبی نداشته باشیم، دو حالت دارد؛ یک اینکه آن سرویس هنوز مورد درخواست کاربران نیست و نمی‌تواند موفق شود. دیگر اینکه بسیاری از سرویس‌ها برای مثال حتی سرویس‌هایی که درحال حاضر به موفقیت رسیده‌اند، اگر می‌خواستند چند سال پیش چنین موفقیتی را داشته باشند، امکان‌پذیر نبود، چون شبکه ۳G هنوز آنچنان در دسترس نبود و این سرویس به اقبال مناسبی نمی‌رسید.
وی با اشاره به وضعیت پیام‌رسان‌های بومی اظهارکرد: درخصوص پیام‌رسان‌ها، وقتی تلگرام هنوز آنقدر رشد نکرده بود و ما بازار را از دست نداده بودیم، برای ورود به بازار زمان مناسبی بود که متاسفانه آن زمان ما نه برنامه‌ای برای توسعه پیام‌رسان داشتیم و نه به چنان دانش فنی دست پیدا کرده بودیم. زمانی که متوجه شدیم پیام‌رسان‌ها چقدر موضوع مهمی هستند و می‌توانند یک بستر مهم از نظر اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی باشند، به این فکر افتادیم که پیام‌رسان‌های بومی را توسعه دهیم.
مهمترین چالش یک پیام‌رسان
رئیس پژوهشکده سیاست‌پژوهی و مطالعات راهبردی فاوا در پژوهشگاه ICT با بیان اینکه وقتی پیام‌رسان توسعه پیدا کرد، مهمترین چالشش این است که بازار را بگیرد، افزود: اما با وجود اقبالی که پیام‌رسانی مانند تلگرام داشت، امکان رقابت دشوار بود و حتی همان زمان لاین و دیگر پیام‌رسان‌های خارجی هم می‌گفتند محال است ما بتوانیم با تلگرام در ایران رقابت کنیم.
یاری ادامه داد: برخی دولت‌ها مانند دولت چین در چنین مواقعی اقدام به ایجاد محدودیت و فیلتر می‌کنند. البته این کار ممکن است در دولتی مانند چین که اکوسیستم را به شکل کامل محدود کرده و با یک اکوسیستم بومی با تمام سرویس‌ها جایگزین می‌کند، امکان‌پذیر باشد؛ اما فقط با فیلتر کردن یک پیام‌رسان نمی‌توان اقبال جالبی را برای پیام‌رسان‌های بومی فراهم کرد و از آن طرف مردم هم حس خوشایندی نسبت‌به سرویس‌های ایرانی پیدا نمی‌کنند و اعتماد آن‌ها شکل نمی گیرد.
وی با بیان اینکه این کار با وجود اینکه ما سعی کردیم از سرویس‌های بومی حمایت کنیم، به کارمان ضربه می‌زند، گفت: بنابراین در حال حاضر وضعیت طوری است که مردم توجهی به پیام‌رسان داخلی ندارند، مگر اینکه به تدریج سرویس‌های جذابی برایشان ارائه شود و مردم خودشان بخواهند به سمت این پیام‌رسان‌ها و این سرویس‌ها بیایند؛ تجربه این سال‌ها نشان داده اینکه بخواهیم با زور و اجبار مردم را به سرویس‌های بومی هدایت کنیم، جواب نمی‌دهد.
وضعیت فنی پیام‌رسان‌های بومی
رئیس پژوهشکده سیاست‌پژوهی و مطالعات راهبردی فاوا در پژوهشگاه ICT با اشاره به وضعیت فنی پیام‌رسان‌های بومی گفت: شرایطی که این سال‌ها توسعه دهنده‌های ایرانی از لحاظ وضعیت فنی داشتند نشان می‌دهد که در وضعیت خوبی قرار دارند. اگر ما در بحث زیرساخت‌ها و رایانش ابری و سرور، پایداری لازم را برای آن‌ها ایجاد کنیم، از لحاظ فنی می‌توانند از عهده سرویس مخاطبان ایرانی خودشان بربیایند و به‌مرور زمان با گرفتن بازخورد، این موارد بهبود پیدا می‌کند.
یاری با بیان اینکه مهمترین چالش توسعه پیام‌رسان‌ها، چالش فنی نیست، اظهار کرد: مهمترین چالش این است که چطور از طرف مردم برای پیام‌رسان‌ها اقبال مناسبی را ایجاد کنیم که مردم به سمتش بیایند. درواقع پیام‌رسان‌ها باید بدانند سراغ چه سرویس‌هایی بروند و چطور با مردم ارتباط برقرار کنند. از طرفی هم باید دانست که انتقال مردم از پیام رسان‌های خارجی به پیام‌رسان داخلی فرایند سخت و دشواری است که یک شبه امکان پذیر نیست.
وی خاطرنشان کرد: مهمترین چالش توسعه پیام‌رسان این است که ما چگونه مردم را جذب کنیم، بدون اینکه بخواهیم آن‌ها را مجبور کرده و یا سایر خدمات را محدود کنیم. این کار ازطریق سرویس‌های جذاب و بومی و ایجاد یک اکوسیستم که مردم به آن وابسته‌اند، مثلا انجام کارهای بانکی و پرداختی، شناسایی هویت و غیره امکان‌پذیر است. اگر ما بتوانیم اکوسیستمی ایجاد کنیم که مردم با این پیام‌رسان‌های داخلی به کار روزمره خود رسیده و مشکلات خودشان را حل کنند، خودبه‌خود جذب پیام‌رسان‌ها می‌شوند و این هدفی است که در شبکه ملی اطلاعات هم پیگیری می‌شود و امیدواریم وزارتخانه بتواند با کمک سایر دستگاه‌ها این جذابیت را برای پیام‌رسان‌های داخلی ایجاد کند.
منبع: ایسنا
