پایگاه خبری تحلیلی فناوری های نرم و فرهنگی رصد و تحلیلی بر وضعیت صنایع فرهنگی و خلاق
به گزارش فناوری فرهنگی، سید محمد موسوی، عضو هیئت علمی پژوهشکده حکمت در یادداشتی نوشت: شواهد در دنیا نشان می‌دهد که گردشگری صنعتی شیشه‌ای و بسیار شکننده است و به شدت تحت تأثیر تحولات بیرونی خود قرار می‌گیرد. یکی از مهم‌ترین تحولاتی که معمولاً این صنعت را در کشورهای مختلف دنیا دچار چالش کرده، تحولات سیاسی و تبعات امنیتی ناشی از آن در کشورهای گردشگر پذیر است.
شاهد مثال کشور ترکیه است که همزمان با بحران‌های امنیتی و حملات متعدد تروریستی به وجود آمده به ویژه در سال‌های ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ و همچنین کودتای نافرجام در آن کشور و به دنبال آن تیرگی روابط با غرب، مهم‌ترین منبع اقتصادی کشور ترکیه را که صنعت گردشگری بود تحت تأثیر قرار داد و این کشور را با بحران جدی جذب گردشگر مواجه ساخت، به طوری که آمار و ارقام اداره فرهنگ و گردشگری ترکیه کاهش ۳۰ درصدی گردشگر ورودی و کاهش ۲۵ درصدی درآمد حاصل از آن را نشان می‌داد.
اما نهایتاً دولتمردان ترکیه بیکار نمانده و با یافتن راه حل های بالقوه و جایگزین به مرور مسئله جذب گردشگر خارجی را در این کشور حل کردند. در کشورمان هم روزهای اخیر اخباری مبنی بر لغو تورهای ورودی به کشور به خصوص در نوروز ۹۹ به دنبال سقوط هواپیمای اوکراینی منتشر شد که حتی جامعه هتلداران کشور را به واکنش وا داشت به طوری که حرف از تعدیل نیرو و حتی ورشکستگی هتل‌ها به میان آمد. اما سوال مهم اینجاست مگر چقدر از ظرفیت هتل‌های ما در نوروز توسط خارجی‌ها پر می‌شود؟
آن هم در تعطیلات رسمی عید نوروز در ایران که قطعاً خود مردم ما بیشتر آمار سفر را به خود اختصاص می‌دهند و معمولاً ظرفیت بیشتر هتل‌ها توسط آنها پر می‌شود! حتی در صورتی که هتل‌ها بخش عمده ظرفیت اتاق‌هایشان را برای چند ماه آینده ورود گردشگر خارجی پیش بینی و رزرو کنند؛ خود این کار یک اشتباه بزرگ است و حتماً باید برای آن یک جایگزین در نظر داشت و برای شرایط غیر قابل پیش بینی آماده بود تا کمترین آسیب پذیری درآمدی را داشته باشند.
باید توجه داشت در دنیای سفر و صنعت گردشگری لغو تورهای ورودی اگرچه یک اتفاق تلخ و ناگوار برای دولت‌ها و جوامع میزبان گردشگر است اما یک امر طبیعی در عرصه سیاسی و اقتصادی همه کشورهای دنیاست و قبلاً نیز از این جنس اتفاقات در کشورهای مختلف از جمله ترکیه به وقوع پیوسته است تجربه هم نشان داده این وقایع معمولاً موقتی و کوتاه مدت خواهند بود. نکته حائز اهمیت این است صنعت گردشگری یک کشور باید برای هر اتفاقی در آینده به خصوص در حوزه گردشگری بین المللی و ورود گردشگر خارجی آماده باشد و کمترین آسیب پذیری ممکن را از خود نشان دهد.
به نحوی می‌توان اینگونه بیان کرد که باید از درون مقام سازی شود تا به دنبال هر اتفاق دچار بحران و چالش جدی نشود. یکی از راه‌هایی که سیاست گذاران کشورمان باید به آن توجه ویژه داشته باشند نگاه جدی به توسعه گردشگری داخلی است. بااین‌حال دولت‌ها نه تنها در ایران بلکه در تمامی کشورهای جهان توجه بسیار کم و محدودی به گردشگری داخلی داشته اند.
یکی از دلایل آن وجهه بین‌المللی است که گردشگری بین‌المللی نزد دولتمردان برای نشان دادن تبادلات تجاری و فرهنگی خود با سایر کشورها دارد اما آمار رسمی شورای جهانی سفر و گردشگری نشان می‌دهد که حدود ۸۷ درصد تولید ناخالص داخلی کشورمان از صنعت گردشگری مربوط به سفرهای داخلی است این مهم نه تنها در ایران بلکه در کشورهای بزرگ دنیا نیز از جمله چین (۸۸ درصد)، آمریکا (۸۰ درصد) و حتی اتحادیه اروپا (۷۷ درصد) و استرالیا (۷۴ درصد) نیز صدق می‌کند.
از این‌رو در راستای درونی‌سازی کردن اقتصاد و کاهش وابستگی صنعت گردشگری به خارج، گردشگری داخلی می‌تواند به‌عنوان راهی برای توسعه این صنعت در داخل کشور و کاهش اثرات خارجی سیاسی-امنیتی بر کشور باشد. حتی علاوه بر توسعه گردشگری در داخل کشور، برای ورود گردشگر خارجی نیز باید روی کشورهایی که به صورت بالقوه کمترین اثرپذیری سیاسی را برای ورود به کشورمان دارند سرمایه گذاری کرد تا در گردشگری بین المللی کمترین آسیب پذیری را داشته باشیم.
بنابراین سیاست گذاران صنعت گردشگری کشور ابتدا باید همزمان با در نظر گرفتن تهدیدهای مختلف خارجی اثرگذار بر صنعت گردشگری کشور و همچنین شناخت ظرفیت‌های موجود گردشگری در داخل، فرصت‌ها و چالش‌های حوزه گردشگری را به صورت همه جانبه در نظر بگیرند تا با یک سیاست‌گذاری درست مبتنی بر واقعیات کشور تصمیم‌گیری کنند. باید این مهم را نیز مورد توجه قرار داد که صنعت گردشگری نه تنها در کشور ما بلکه در سراسر دنیا صنعتی محدود به گردشگر خارجی و هتل نیست این صنعت بسیار منعطف و گسترده‌تر از آن است که می‌توان از عوائد مختلف آن بهره برد.
منبع: مهر
