وضعیت بازی‏های دیجیتالی در ایران

به گزارش فناوری فرهنگی،  روندهای مختلف جهانی شدن در دهه‏ های اخیر تمامی عرصه‏های فرهنگی و اجتماعی را درگیر کرده است. پیدایش شبکه‏ه ای عظیم تولید و توزیع محصولات فرهنگی و ارتباطات وسیع نیز مسبب دگرگونی عرصه فرهنگی شده است.

از این روی آنچه در این دگرگونی‏ها دستخوش تغییرات بسیار شده است و تاثیرات زیادی را از روند تغییرات عصر حاضر متحمل شده است “صنعت سرگرمی” می‏باشد، صنعت سرگرمی آن چیزی است که در گذشته تنها برای پر کردن اوقات فراغت به کار می‏رفت و امری حاشیه‏ای بود، اما اکنون اوقات فراغت نه تنها امری حاشیه‏ای نیست بلکه موضوعی کاملا مهم است که حتی از جنبه اقتصادی نیز امری بسیار حائز اهمیت محسوب می شود. در سالهای اخیر، صنعت سرگرمی پاسخی است به تقاضاهای روزافزونی که در حوزه ی اوقات فراغت ایجاد می‏شود و در حال حاضر حجم انبوهی از کالاها و خدمات در سراسر جهان در این حوزه تولید و عرضه می‏شود.

بر همین اساس “بازی‏های رایانه‏ای” در این دوره به عنوان بخشی از صنعت سرگرمی به شمار می‏رود که گسترش این بخش در دهه اخیر سبب شده تا این حوزه به عنوان یکی از مهمترین بخش‏های این صنعت به شمار آید.

حوزه بازی های دیجیتال اگر چه در کشور ما عمر چندانی ندارد اما سعی دارد تا پس از عبور از قدم نخست و توان نفوذ به بازار داخلی که تا کنون نیز تا حدودی موفق عمل کرده است، بتواند بازار گرم و پر طرفدار صادرات را نیز در این حوزه در دست بگیرد.

با وجود اینکه ایران هنوز هم در بخش داخلی بازی ها نیز کمیتش لنگ می‏زند و بیشتر نقش مصرف کننده را داراست و همینطور نتوانسته  از استراتژی خاصی برای جلب نظر طرفداران بازی استفاده کند اما با توجه به بازار بکری که در کشور وجود دارد می‏تواند با ارائه محصولات با کیفیت و بروز به درآمد خوبی دست یابد.

تاسیس بنیاد ملی بازی های رایانه ای یکی از مهمترین نقاط برای دستیابی وسازماندهی هرچه بیشتر  این صنعت در داخل کشور می‏باشد، و خالی از لطف نیست اگر بگوییم این بنیاد به همراه سایر نهادها و سازمانهایی که در حوزه بازیهای رایانه‏ای فعال هستند مانند ستاد توسعه فناوری‏های نرم و هویت‏ساز معاونت علمی،  به عنوان متولی با اختصاص مبالغی به طور سالانه برای یک یا چند بازی با کیفیت و صادرات محور به حمایت بلا عوض از آنها پرداخته و سعی دارند با معرفی آثار برجسته در نمایشگاه‏های بین المللی بازی سازان داخلی را با ناشران خارجی آشنا کنند.

اما باید همواره به این نکات توجه کرد که ورود و نفوذ به بازار صادراتی و به دست آوردن سهمی از بازار پررقابتی که دارای رقبای قدرتمندی نیز هستند، منوط بردرک و شناختن نقاط ضعف و برطرف کردن آنها است.

به عقیده کارشناسان حوزه بازی مهمترین عوامل ناکامی بازی سازان در موفقیت در بازارهای صادراتی، بی توجهی به نیاز مخاطبان خارجی و کپی‏برداری از بازی‏های رقبا می‏باشد.

به گفته مهدی نیازی، در خصوص بازی‏های دیجیتال، به ویژه موبایلی ما شاهد روند رو به رشد کیفیت بازی بودیم. اما مشکل اصلی ضعف در داستان سازی و نگهداری از مخاطب، مهمترین عواملی است که همچنان بازار این صنعت را چه در بخش داخلی و چه در صادراتی، با مشکل مواجه کرده است.

این فعال حوزه بازی‏های دیجیتالی در ادامه، کمبود خلاقیت و عدم توجه به بازارهای جهانی، مشکلات مالی پیش روی هر پروژه و نبود مشاوران خبره در شرکت های نوپا و حتی برخی از شرکت های مطرح را از دیگر عوامل عقب ماندن از سایر رقبا می داند و عقیده دارد این مشکلات نیز باید از پیش پای فعالان این حوزه برداشته شود تا شاهد رونق بازارهای داخلی و پس از آن حضور قدرتمند در بازارهای صادراتی باشیم.

اما به گفته وی، با وجود چنین ضعف هایی، فرصت های مناسبی برای بازی سازان به وجود آمده است و علت آن فراهم آمدن زیرساخت های ارائه و توزیع گسترده بازی در در هر دو سطع داخلی و جهانی می باشد.

آنچه تا به اینجا از وضعیت صادراتی بازی های ایرانی شاهد آن بوده ایم نمایانگر سهولت صادرات دیجیتال نسبت به صادرات فیزیکی می باشد و باید این را نیز اضافه کرد که اغلب بازی های ایرانی در بازار جهانی به صورت دیجیتال در معرض فروش قرار گرفته اند.

طبق آمار به دست آمده از تعداد 15 بازی ساز در سال 95 درآمد ناخالص بازی های دیجیتال صادر شده معادل یک میلیون و 235 هزار دلار بوده است، که بخش عمده آن از طریق بازی های یکجا خرید به دست آمده است وبخش عمده دانلود به بازی های درون پرداخت اختصاص دارد.

با وجود محدودیت‏هایی که کشور برای عرضه محصولات خود در گوگل پلی استور و اپل برای بازی‏های موبایلی و استیم برای بازی‏های کامپیوتری دارد اما باز هم فرصت را برای سازندگان بازی‏های ایرانی فراهم کرده است و معمولا محصولات ارائه شده در این فروشگاه ها نمونه هایی از بهترین محصولات صادراتی هستند.  نکته مهم و امتیاز مثبتی که این روش نسبت به سایر روش های عرضه دارد این است که دیگر همچون روش‏های سنتی و معمول صادرات، نیاز به فرآیندهای چون اخذ کارت بازرگانی، تهیه گواهی ها و مجوزها، صدور پیش فاکتور، حمل و نقل، بیمه، گمرگ و … نداشته و ساده ترین راه برای ورود به خانه کاربران می باشد.

آنچه در زیر می‏خوانیم گزارشی اجمالی از وضعیت صادرات بازی‏های ایرانی در ابتدای سال 96 است که توصیفی از بضاعت نسبتا کم اما رو به رشد بازی های دیجیتال ایرانی در عرصه بین الملی است.

این بازی ها اغلب به صورت جهانی و از طریق معروف ترین فروشگاه ‏ای دیجیتال عرضه بازی دنیا در معرض فروش قرار گرفته اند.

اطلاعات زیر به بررسی 37 عنوان بازی ایرانی در فروشگاه ههای دیجیتال خارجی که براساس 5 بخش اصلی که شامل بازیگران، بازی ها، درآمد، قیمت گذاری و دانلود میباشد پرداخته است.

همانطور که در نمودار بالا مشاهده می کنید دو ژانر پازل و بازی های مسابقه ای  نسبت به سای رژانرها موفق تر عمل کرده‏اند.

همانطورکه تصویر بالا مشاهده می‏کنید سیستم عامل ویندوز بالاترین درصد تعداد بازی را به خود اختصاص داده و همانطور که پیش تر به آن اشاره شد بازی های یکجا خرید بیشترین درآمد را از آن خود کرده اند.

تاکنون 18 بازی ساز ایرانی بازی های خود را در فروشگاه های خارجی عرضه کرده اند که از این تعداد 4 شرکت آن دانش بنیان بوده است.

از میان 37 بازی ایرانی موجود در فروشگاه های خارجی که توسط 22 ناشر صورت گرفته است و از این میان 52 درصد آنها ناشران ایرانی و 48 در صد ناشران غیر ایرانی بوده اند.

آنچه با مشاهده نمودارها متوجه می‏شویم این است که در سه سال گذشته شاهد پیشرفت و رشد صعودی در این صنعت بوده ایم و آنچه واضح است این است که وضعیت بازیهای ویدیویی در ایران بسیار بهتر از وضعیت پویانمایی می‏باشد.

حال که شاهد رشد و رونق بازیهای ویدیویی در کشور هستیم، بهتر است که بازی سازان نیز با توجه هر چه بیشتر به ذائقه طرفداران و عدم کپی برداری از ایده های غربی، بازی هایی همسو با فرهنگ و ذائقه مردم تولید کنند تا نه تنها باعث رونق اقتصادی و کارآفرینی در کشور شوند بلکه باعث شوند تا فرهنگ غنی ایرانی را نیز به همه جای دنیاصادر شود.

نویسنده: الهام میرزائی

 

 

 

منابع: عصر بازار، سایت رسمی بنیاد ملی بازی های رایانه ای