پایگاه خبری تحلیلی فناوری های نرم و فرهنگی رصد و تحلیلی بر وضعیت صنایع فرهنگی و خلاق
کشوری که با وجود داشتن فناوری‌های پیشرفته، هنوز در آن از فکس و نوارهای کاست استفاده می‌شود
شاید نخستین تصویری که از ژاپن به ذهن ما متبادر بشود، شهرهای شلوغ، آدم‌های کوشا و فناوری‌های پیشرفته باشد.
در این تصویر کلی شکی نیست. شرکت‌های ژاپنی خلاق هستند و استفاده از فناوری‌‌هایی در این کشور معمول است که کمتر در کشورهای اصطلاحا جهان اولی دیگر از آنها استفاده می‌شود. اما این سکه، روی دیگری هم دارد:
آیا می‌دانستید که هنوز در ژاپن مأمورانی برای تنظیم چراغ‌های راهنمایی به کار گمارده می‌شوند و بعضی از شرکت‌ها از نرم‌افزارهای ۱۰ سال پیش استفاده می‌کنند. در ژاپن حتی هنوز هم نوارهای کاست ویدئویی به دفاتر شرکت‌ها فروخته می‌شود و حتی شرکت‌های پیشرویی مانند سونی، هنوز از فکس استفاده می‌کنند.
می‌توان گفت که شرکت‌های ژاپنی به صورت کلی در زمینه پذیرش فناوری‌های نو (در کارهای داخلی خود)، حدود ۱۰ سال از شرکت‌های کشورهای پیشرفته دیگر عقب‌تر هستند. به سختی می‌توان پذیرفت که کشوری که نخستین سیستم پرداخت بدون تماس، قطارهای فوق سریع و واکمن را ساخته، چنین حالتی داشته باشد.
اما واقعیت همین است، گرچه در ژاپن می‌شود صورت‌حساب‌ها را به راحتی با گوشی موبایل پرداخت کرد، اما کسی از کیف‌های پول الکترونیک استفاده نمی‌کند، استفاده از اسکایپ اندک است و دراپ‌باکس هم طرفداری ندارد. همه اینها در حالی است که ژاپن، بهترین زیرساختار اینترنتی دنیا را دارد!
مشکل در کجاست؟
به باور کارشناسان، علت این موضوع عجیب و غریب این است که شرکت‌های کوچک و متوسط، ۹۹٫۷ درصد از ۴٫۲ میلیون شرکت ثبت‌شده این کشور را تشکیل می‌دهند. بنابراین قسمت اعظم اقتصاد ژاپن که سومین اقتصاد بزرگ دنیا محسوب می‌شود را نه شرکت‌های چندملیتی شناخته‌شده، بلکه همین شرکت‌های کوچک می‌چرخانند.
فرهنگ رایج در این شرکت‌ها هم فرهنگی محافظه‌کارانه است، بر این اساس پست کردن نامه‌های کاغذی و فکس، حتی فکس‌هایی که با دست‌خط عادی نوشته شده‌اند، طرفدار دارد.
حتی شرکت‌هایی که فناوری‌های پیشرفته‌ای در محصولات خود ارائه می‌دهند، کارکنان خود را مجبور می‌کنند که از سرویس‌های ایمیلی استفاده کنند که شبیه سیستم‌های ایمیل سال ۱۹۹۷ است. در خیلی موارد از سیستم ایمیل و ارتباط داخلی Cyboz استفاده می‌شود که با آن فقط می‌شود متن ارسال کرد. به علاوه سرورهایی که برای این کار استفاده می‌شوند، آنقدر کوچک هستند که کارکنان مجبورند هر از چند گاه، ایمیل‌های قدیمی خود را پاک کنند تا جا برای ایمیل‌های جدید باز شود!
نه! خیلی جاها اصلا نمی‌شود صحبت از دراپ‌باکس یا ابزار مشارکتی دیگری به نام Basecamp کرد. رؤسا حتی مشتاق‌اند که اطلاعات را از طریق ارسال سی دی ارسال کنند!
تحت چنین شرایطی، کاهش سطح خلاقیت، قابل پیشبینی است، اما از سوی دیگر، شاید محافظه‌کار بودن ژاپنی‌ها و ترس آنها از سرقت اطلاعات باشد. شاید به همین خاطر باشد که آنها ترجیح می‌دهند تا حد ممکن کارها را افلاین انجام بدهند.
اما همین عادت به انجام دادن کارها به صورت آنالوگ که به تعبیر آلدوس هاکسلی می‌توان به آن جهالت خودخواسته یا «ندانستن به خاطر نخواستن دانستن» گفت، مشکلی برای خلاقیت سازنده ژاپنی‌ها شده است.
اما از سوی دیگر شاید همین استفاده نکردن از فناوری‌های تازه، باعث به‌کارگیری نیروهای انسانی بیشتر شده باشد، طوری که نرخ بیکاری در ژپان بسیار پایین و در حد ۳٫۴ درصد است.
توسط علیرضا مجیدی
منبع: یک پزشک
