یکی از مهم‌ترین راه‌های توسعه، صنعت گردشگری است

هر یک از حاضران در مراسم، به وجهی از دستاوردهای توسعه گردشگری در کشور اشاره کردند، از درآمد 24 میلیارد دلاری و رشد سالانه 10درصدی صنعت گرفته تا توسعه روابط خارجی و کاهش ایران هراسی. البته آشکار است که یک عامل، تاثیر فراوانی در تفاوت جشن روز جهانی گردشگری امسال با سال‌های دیگر داشت: برجام.

توافقی که ایران را از انزوا خارج کرد و باعث شد اقبال جهانی برای سفر به ایران مجددا دیده شود.

دنیایی را تصور کنید که کار به قصد دریافت دستمزد، در آن به حداقل می‌رسد، انسان‌ها به خواست خود و نه از فشار گرسنگی کار می‌کنند، کارهای سخت و طاقت‌فرسا و تولید انبوه کالاهای مورد نیاز بر عهده ماشین است و اوقات فراغت، همانطور که یونانیان باستان آرزو داشتند، به حداکثر زمان ممکن خود برسد.

این شرایط در صورتی که اصل محدودیت منابع از بین برود و نیازی به تخصیص بهینه نباشد. در آن صورت هرکس نه برای تامین نیازها، که برای دل خود کار خواهد کرد.

اما فعلا تکلیف این دنیا مشخص است: منابع محدودند و ثروت انباشته شده، اگر راهی برای تقسیم برابر میان تمام جمعیت پیدا کند، کماکان کفاف تحقق این ایده‌آل را نمی‌دهد. اما آیا این به آن معناست که نوع بشر ناچار است تا پایان تاریخ به کار سخت و طاقت فرسا تن بدهد؟ به نظر می‌رسد که در قرن 21، می‌توان راهکاری برای خروج از این وضعیت پیدا کرد. ماشین‌های تولید همگانی، می‌توانند عمده کارهایی که به واسطه تقسیم کار از هویت اصلی خود یعنی خلاقیت فاصله گرفته‌اند را انجام دهند.

اما کماکان محدودیت منابع پابرجاست و باید راهکاری برای توزیع عادلانه آنها اندیشیده شود. چاره، اشتغال انسان‌ها در کارهای خدماتی است. عرضه و تولید خدمات به جای کالا، آسان‌تر است و فرصت بیشتری برای فراغت فراهم می‌کند. در این میان، یک صنعت وجود دارد که می‌تواند تعداد زیادی کارگر را مشغول به کار کند، آن‌هم کاری که هم با روحیه انسانی بیشتر سازگار است، و هم خود می‌تواند فرصتی برای فراغت باشد. صنعتی که در صورت گسترش، گردش مالی عظیمی را در سطح جهان پدید می‌آورد و آنقدر قدرت دارد که بر خلاف راهکارهای جریان غالب اقتصادی حال حاضر دنیا، نه فقط چند کشور، که تمام جهان را توسعه دهد. صنعتی که از آن با عنوان صادرات نامرئی یاد می‌کنند و صنعت پیشرو جهان در قرن بیست و یکم خواهد بود: صنعت گردشگری.

توسعه گردشگری، دستاورد دولت یازدهم

گردشگری صنعت پیشرو قرن بیست و یک است. شاید به خاطر اهمیت این صنعت باشد که یک سازمان بین‌المللی، با نام سازمان جهانی گردشگری (UNWTO) زیرنظر سازمان ملل تاسیس شده است و سالروز تاسیس این سازمان هرساله تحت عنوان روز جهانی گردشگری گرامی داشته می‌شود.

ایران، به عنوان کشوری چهارفصل، وسیع، تاریخی، و دارای تنوع فرهنگی کم نظیر، یکی از مناطقی است که طبیعتا باید در گردشگری مدعی باشد.

اما به خاطر تنش‌های سیاسی و انزوای جهانی ناشی از تحریم، سال‌ها بود که گردشگری در ایران از رونق افتاده بود. با اجرایی شدن برجام و لغو تحریم‌های بین‌المللی، درهای بازار گردشگری جهان مجددا به روی ایران گشوده شد و از همین رو کشور تصمیم گرفت تا با خیزی بلند، ظرفیت‌های این صنعت در کشور را واقعی کند و درآمد حاصل از ورود گردشگران خارجی را اگر نه نخستین منبع درآمد، دست‌کم به یکی از مهم‌ترین آنها تبدیل کند. به همین دلیل مراسم گرامیداشت روز جهانی گردشگری امسال با شکوه بیشتری نسبت به سالیان گذشته برگزار شد.

اهمیت مراسم تا حدی زیاد بود که حتی رییس‌جمهور نیز در آن شرکت داشت.

حسن روحانی در این مراسم گفت: «بی‌تردید یکی از مهم‌ترین راه‌های توسعه، صنعت گردشگری است، گردشگری با توجه به ابعاد مختلف و فراوانی که دارد می‌تواند یکی از راه‌های نزدیک برای اشتغالزایی برای جوانان باشد، چراکه امروز یکی از اهداف مهم برای ما موضوع اشتغالزایی، جذب فناوری و جذب سرمایه است.

هر چند گردشگری امری ساده به نظر می‌رسد ولی در واقع این صنعت، پیچیده است و ما می‌توانیم مدیریت و فناوری لازم را در امر گردشگری جذب کنیم، ما باید سرمایه داخلی و خارجی لازم را برای گردشگری جذب کنیم و در کنار شکوفایی این صنعت، اشتغال جوانان و زندگی مردم جامعه در مسیری قرار گیرد که مدنظر جامعه ما است.»

وی افزود: در بخش اشتغال یکی از راه‌های مهم توسعه صنعت گردشگری است؛ چراکه گردشگری می‌تواند به سرعت اشتغال ایجاد کند.

دومین مساله که در صنعت گردشگری باید مورد توجه قرار گیرد، مساله سیاست خارجی است، سیاست خارجی و نحوه ارتباط با کشورهای مختلف به عنوان یکی از پایه‌های اساسی برای جذب گردشگری است اگر شرایط ما از نظر شرایط سیاست خارجی مطلوب باشد می‌توانیم توطئه ایران‌هراسی را خنثی کنیم و این یکی از افتخارات دولت یازدهم است که توانسته است با ایران‌هراسی مبارزه کند.

دولت یازدهم برای این امنیت سرمایه‌گذاری کرده است، ثمره این سرمایه‌گذاری بزرگ برای امنیت جذب سرمایه و جذب گردشگری است، این مقدار سرمایه‌گذاری برای ایجاد امنیت در این منطقه پرآشوب برای توسعه کشور است و باید میوه توسعه را از این درخت بچینیم.»

رییس‌جمهور در ادامه سخنان خود گفت: «مساله سوم در صنعت گردشگری، اقتصاد است، گردشگر برای اینکه جذب یک کشور شود اول دخل و خرجش را محاسبه می‌کند و هر مقدار مخارج کمتری داشته باشد تمایل بیشتری برای سفر به کشور مقصد خواهد داشت، اگر تورم در کشوری هر روز بالا برود، گردشگر نمی‌تواند برای سفر خود برنامه‌ریزی کند، این در حالی است که یکی از سیاست‌های اصلی دولت یازدهم در بخش اقتصادی، کاهش رشد تورم در کشور بود که قدم به قدم این کاهش ادامه یافته است و امروز شاهد هستیم که تورم بیش از 40‌ درصد به حدود 8/5‌ درصد رسیده است و تورم نقطه به نقطه از 45 درصد به حدود 7‌ درصد رسیده است و این مسیر کاهش ادامه دارد.»

رییس‌جمهور گفت: «همچنین ایجاد زیرساخت‌های لازم برای صنعت گردشگری باید مورد توجه قرار گیرد از فضای مجازی گرفته تا مسائل مالی و بانکی جزو پیش نیازهای مورد نیاز برای توسعه صنعت گردشگری است که ما در این حوزه گام به گام در حال پیشرفت هستیم، پیشرفت‌های خوبی در بخش مسائل بانکی با جهان داشته‌ایم و امروز یکی از مهم‌ترین بخش‌های مذاکراتی که با رهبران کشورهای مختلف داریم، مذاکرات در مورد تسهیلات بیشتر در امور بانکی و سرمایه‌گذاری است.»

روحانی یادآور شد: «خوشحالم که در 3 سال اخیر پیشرفت خوبی در حوزه گردشگری و جذب گردشگران داشته‌ایم و از 4 میلیون و 70 هزار گردشگر در سال 91 به 5 میلیون و 200 هزار نفر گردشگری در سال گذشته رسیدیم و حدود 10 درصد رشد سالانه را شاهد بودیم.»

 40هزار میلیارد تومان سرمایه خصوصی

معاون رییس‌جمهور و رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری که به نوعی میزبان این مراسم بود، از ارتباط دیپلماسی و گردشگری گفت. ارتباطی که دوطرفه است؛ هم دیپلماسی قوی گردشگری را تقویت می‌کند و هم گردشگری بر قدرت دیپلماسی کشور می‌افزاید.

مسعود سلطانی‌فر در این باره گفت: «صنعت گردشگری از دو منظر عام و فرهنگی قابل بررسی است و اعتقاد داریم صنعت گردشگری ابزاری قوی در دیپلماسی است که موجب آشنایی هرچه بیشتر ملت‌ها با یکدیگر می‌شود.»

به گفته وی، تلاش برای جذب گردشگران خارجی با رویکرد رشد 10 درصدی سالانه به مانند سه سال گذشته، رونق گردشگری داخلی و ایجاد تسهیلات مناسب برای امکان اقامت همه اقشار مختلف مردم، توسعه گردشگری الکترونیکی و استفاده از ظرفیت تمام بخش‌ها با توجه به اقلیم مناسب ایران چهار رویکرد اساسی و اصلی است که سازمان میراث فرهنگی به دنبال آن است.

در سه سال گذشته در اثر اتخاذ این چهار رویکرد به‌طور میانگین سالانه شاهد رشد 10 درصدی جذب گردشگران خارجی بوده‌ایم که این موضوع دو برابر میانگین رشد جهانی است و با این روند تا پایان سال1404 شاهد جذب 20 میلیون گردشگر خارجی در هر سال خواهیم بود. سلطانی فر افزود: «در حال حاضر  1750پروژه در بخش گردشگری با سرمایه‌گذاری 40 هزار میلیارد تومان توسط بخش خصوصی در دست اجراست و در این میان 820 هتل یک تا پنج ستاره ساخته خواهد شد که از این تعداد نیز 170 هتل چهار و پنج ستاره خواهد بود.»

وی در پایان صحبت‌های خود با اشاره به تهیه طرح جامع گردشگری توسط سازمان متبوع خود گفت: «این طرح مراحل پایانی خود را طی می‌کند و تا پایان سال برای تصوب به دولت تقدیم خواهد شد. درخواست من این است که ریاست محترم جمهوری دستورات و اوامر لازم برای تصویب طرح جامع گردشگری را صادر فرماید.»

مرتضی رحمانی موحد، معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی که دیگر سخنران این مراسم بود نیز گفت: «گردشگران خارجی که در سه‌ونیم سال گذشته به ایران سفر کردند، هر یک ١۵٠٠دلار هزینه‌کرد داشتند که درآمدی برابر با ٢۴میلیارد دلار عاید کشورمان شده است.» او سپس جمعیتی که در داخل کشور سفر می‌کنند را مهم‌تر دانست و افزود: «جهت‌گیری اصلی ما، توسعه گردشگری داخلی و تامین زیرساخت برای مسافران داخلی است.»

در مراسم روز ملی گردشگری، همچنین مهمانان دیگری همچون علی‌اصغر فانی، وزیر آموزش و پرورش و محمود واعظی، وزیر ارتباطات نیز حضور داشتند. وزیر ارتباطات در این مراسم از ضرورت پیوند صنعت گردشگری و فضای مجازی گفت و وزیر آموزش و پرورش با مشارکت رییس سازمان گردشگری از منشور همیار گردشگر رونمایی کرد