به گزارش فناوری فرهنگی، صنایع خلاق تأثیر عمدهای بر اقتصاد انگلستان و [بخصوص] در حوزه اشتغال زایی داشتهاند. این آثار در سطح ملی بیشتر قابل مشاهدهاند اگرچه باید توجه داشت که آمار و اطلاعاتی که در «بولتن صنایع خلاق» آمده، تخمینی است؛ چراکه به عنوان منبع از فرضیاتی که براساس تعاریف صنایع خلاق شکل گرفته بهره جسته است. نکات مهمی که باید در نظر گرفت عبارتند از:
- بزرگترین بخش خلاق در اتحادیه اروپا متعلق به انگلستان می باشد.
- انگلستان بزرگترین بخش خلاق در اتحادیه اروپا، و احتمالاً بزرگترین بخش خلاق در جهان به لحاظ نسبت سهم در تولید ناخالص داخلی را دارا می باشد. بخش های دیجیتال و خلاق در انگلستان، با بهره مندی از تقاضا برای محتوای خلاق بخصوص نوع انگلیسی آن، در سطح جهانی با یکدیگر به رقابت می پردازند.
- در سال 2006 صنایع خلاق سهمی معادل با 57.3 میلیارد پوند در اقتصاد انگلستان داشتهاند.
- بخش صنایع خلاق و فرهنگی انگلستان در سال 2006 سهمی معادل 6.4% در تولید ناخالص داخلی کشور را که برابر با 57.3 میلیارد پوند در اقتصاد این کشور پیش از رکود اقتصادی و با حذف دو صنعت طراحی و صنایع دستی ایفا نموده است.
- بین سال های 1997 تا 2006 در انگلستان، صنایع خلاق رشد سریع تری نسبت به کل اقتصاد آن داشته است.
- بخش صنایع خلاق به طور متوسط سالیانه 4% طی سال های 1997 تا 2006 رشد داشته است، درحالی که کل اقتصاد انگلستان در همین بازه زمانی متوسط رشد 3 درصدی را شاهد بوده است.
- از هر 20 مورد صادرات در انگلستان، تقریباً یک مورد متعلق به صنایع خلاق می باشد.
- صادرات خدماتی که توسط صنایع خلاق در سال 2005 انجام گرفته، معادل با 14.6 میلیارد پوند ارزیابی شده که برابر با 4.5% از کل محصولات و خدمات صادر شده بوده است.
- [میزان] رشد در بخش های مختلف این صنایع متفاوت است.
- چاپ الکترونیک، بازی های کامپیوتری و نرم افزار بخشی بود که بیشترین میزان متوسط رشد (معادل با 8 درصد در سال) را داشته و سهمی معادل با 31% از کل صادرات صنایع خلاق را به خود اختصاص داده است.
- جهت مشاهده جزئیات بیشتر درباره رشد بخش های مختلف می توانید به بولتن آماری ارزیابی های اقتصادی صنایع خلاق (2009) مراجعه کنید.
- 2-3-2صنایع خلاق چه تأثیری بر وضعیت اشتغال در انگلستان گذاشتهاند؟
در 10سال گذشته صنایع خلاق منبع مهم رشد و توسعه اشتغال بوده اند. مشاغل خلاق 13 بخش که به عنوان صنایع خلاق و «مشاغل خلاق» در دیگر صنایع (مانند یک طراح گرافیک که در مجموعهای حقوقی مشغول به کار است) شناخته می شوند را در برمی گیرد. رشد این مشاغل در هر بخش و منطقه متفاوت بوده است، ولی در سطح ملی باید نکات زیر را درنظر داشت:
- بین سالهای 1997 تا 2007 مشاغل خلاق دو برابر سریعتر از میانگین، توسعه پیدا کردهاند.
- مشاغل خلاق از 1.6 میلیون در سال 1997 به 2 میلیون در سال 2007 رسید؛ که متوسط نرخ رشد آن برابر با 2% در سال در مقایسه با نرخ رشد 1 درصدی کل اقتصاد در همین بازه زمانی بوده است.
- بیشترین رشد اشتغال در صنایع خلاق مربوط به بخش نرمافزار، چاپ الکترونیک و بازی های کامپیوتری و نیز بخش طراحی و طراحی مُد با رشد سالانه 5 درصدی بین سالهای 1997 تا 2007 بوده است.
- اشتغال خلاق، هم در صنایع خلاق و هم در مشاغل خلاق دیگر صنایع، توسعه یافتهاند.
- در تابستان 2007 شمار مشاغل خلاق به کمی کمتر از 2 میلیون می رسید که از این تعداد 1.1 میلیون شغل جزء صنایع خلاق بوده و بیش از 800 هزار شغل دیگر مشاغل خلاق در دیگر صنایع بودهاند.
- حدود 10% از کل درآمد انگلستان مربوط به صنایع خلاق آن می باشد.
- حقوق و دستمزد حاصل از مشاغل خلاق در سال 2006 بیش از 40 میلیارد پوند بوده، درحالیکه حقوق دیگر مشاغل در صنایع خلاق 16.8 میلیارد پوند بوده است. درمجموع 9.6% از کلِ حقوق و دستمزد در انگلستان به نیروهای خلاق اختصاص دارد.
- 7% از شرکت های انگلستان جزء صنایع خلاق آن محسوب می شوند.
- طبق ارزیابی فهرست مشاغل وزارتخانهای انگلستان در سال 2008 ، حدود 157,400 شغل در صنایع خلاق این کشور وجود دارد. البته این رقم، 7.3% از کل شرکت های موجود در فهرست را شامل می شود، درحالیکه احتمالاً نسبت واقعی مشاغلی که در صنایع خلاق هستند بیشتر [از رقم مذکور] باشد، چراکه در بخش های خاصی مانند صنایع دستی مشاغل کوچک و جزئی جای گرفتهاند.
- حدود دو- سوم از صنایع خلاق متعلق به دو بخش خاص می باشند: بخش نرم افزار، چاپ الکترونیک و بازی های کامپیوتری که 75,000 شرکت را دربرمی گیرد، و بخش موسیقی و هنرهای تجسمی و نمایشی که 31,200 شرکت را در خود جای داده است.
صنایع خلاق چه تأثیری بر وضعیت اشتغال در انگلستان گذاشتهاند؟
با توجه به ویژگی های هر منطقه، اثر صنایع خلاق بر اقتصاد محلی آنها متفاوت است. به عنوان مثال، مناطقی که در بخش نرم افزار، چاپ الکترونیک، بازی های کامپیوتری و طراحی مُد، میزان اشتغال بالاتری دارند، مزایای اقتصادی بیشتر و مستقیم تری را نسبت به دیگر بخش ها دریافت کردهاند. سختی اندازه گیری میزان ایجاد شرکت، در جایی که بازده شرکت ها کمتر از 64,000 پوند است، یکی از موانع مهم بر سر راه ارزیابی اثر صنایع خلاق بر اقتصادهای محلی است. علت اینکه بسیاری از مسئولین مناطق محلی دست به انجام پژوهش های سفارشی بر روی اقتصاد خلاق خود می زنند نیز همین امر می باشد. خلاصه و گزیدهای از شواهد موجود عبارت است از:
- در برخی مناطق نقش صنایع خلاق در حوزه اشتغال و رشد آن اثبات شده است. به طور مثال:
- در میدلند شرقی و در سال 2005 ، 62,500 نفر در صنایع خلاق مشغول به کار بودند و درمجموع 13,400 صنعت خلاق در این منطقه فعالیت می کرد. اشتغال در این صنایع میان سال های 2001 تا 2005 در میدلند شرقی 8.1% رشد داشته است.
- صنایع خلاق در جنوب غربی انگلستان نیز یکی از قدرت های منطقه محسوب می شوند. طبق بررسی مناطق و ملل که توسط مجله برادکست صورت گرفته است، 11 مورد از 50 شرکت برتر تولیدی مستقل منطقهای در قسمت جنوب غربی این کشور متمرکز می باشند.
- بخش بزرگتر خلاق و فرهنگی در شمال شرقی انگلستان با بکارگیری حدود 60,000 نفر و دربرداشتن 5,000 شغل در این بخش، حدود 12% از ارزش افزوده مشاغل ثبت شده در منطقه را به خود اختصاص داده است.
- به گزارش مؤسسه یورکشر فوروارد، بخش خلاق و دیجیتال، برای 123,025 نفر در منطقه یورکشر و هامبر ایجاد اشتغال کرده است. این منطقه شامل 13,83 شغل خلاق و دیجیتالی می باشد که به 5.21 میلیارد پوند ارزش افزوده ناخالص می انجامد.
- نقش صنایع خلاق در موضوع اشتغال و رشد آن در بعضی از دولت های محلی به اثبات رسیده است. به طور نمونه:
- صنایع خلاق، فرهنگی و دیجیتال در شفیلد در بازه زمانی میان سال های 1998 تا 2005 شاهد رشد 45 درصدی بوده است.
- 2.2% از مشاغل لندن در سال 2007 جزء صنایع خلاق بودهاند.
- بخش خلاق، دیجیتال، و رسانه های نو در منچستر و در سال 2003 ، معادل 2.7 میلیارد پوند تولید ناخالص داخلی داشته است که این میزان نزدیک به دو- سوم و برابر با 63 درصد از کل بازده این بخش در منطقه شمال غربی بوده است.
- در کامبریا صنایع خلاق و فرهنگی معادل 1.2 میلیارد پوند در سال، تولید ناخالص داخلی دارند که ناشی از اقتصاد گردشگری در این منطقه می باشد. بیش از 500 شرکت رسانه و دیجیتال نیز در این منطقه وجود دارد که شاهد رشد سالانه 7 درصدی طی ده سال اخیر بوده است.
- در سال 2000 در شهر برایتون اند هوو ، حدود 2000 شغل خلاق شناسایی گردید که نشان میدهد در این شهر از هر 5 شغل، یکی از آنها شغل خلاق به شمار می رود.
- سرمایه گذاری در صنایع خلاق همیشه منجر به افزایش اشتغال در یک منطقه نمی شود.
- همانگونه که آمارهای ملی نشان می دهند، اشتغال در برخی بخش ها سریع تر از سایرین رشد داشته است و از اینرو مناطق مختلف، از سرمایه گذاری در صنایع خلاق نتایج متفاوتی به دست می آورند. به طور مثال بالاترین متوسط رشد، از آنِ بخش نرم افزار، بازی های کامپیوتری و چاپ الکترونیک با 8 درصد درصد رشد سالیانه بوده است.
- میدلند غربی مجموعاً با سهمی معادل 7.1% از شرکت های فرهنگی انگلستان، مقام ششم را میان مناطق مختلف این کشور به خود اختصاص داده است.
- صنایع خلاق، عملکرد اقتصادیِ بهتر شهرها را به همراه دارد ( یا صنایع خلاق با عملکرد اقتصادیِ بهتر شهرها مرتبط و همراه است).
- مطابق با پژوهشی که توسط کامپیت در اروپا انجام گرفته، صنایع خلاق عملکرد اقتصادی شهرها را تقویت می نمایند.
- براساس مطالعه ریچارد فلوریدا با موضوع «طبقه خلاق»، شهرهایی که بخش صنایع خلاق توانمند و جوّ آرام، مقاوم و متمایزی داشته باشند، از دیگر مناطق پیشی خواهند گرفت (البته ابعاد و جنبه های این نظریه هنوز هم مورد بحث می باشد). طبق نظریه فلوریدا، نواحی که در آنها جمعیت بیشتری از همجنسبازان، هنجارشکنان رفتار اجتماعی و یا افراد خارجی وجود داشتهاند، غالباً جزء 15 منطقهای بودند که وی در مطالعات خود در ایالات متحده، با عنوان مناطقِ با تکنولوژی بالا دسته بندی کرده بود.
- اگرچه لندن و جنوب شرقی انگلستان، به عنوان مغناطیس صنایع خلاق شناخته شدهاند، ولی نواحی انگلیسی، ایرلند شمالی، اسکاتلند و ولز به واسطه مشارکت عمده خود (هم به لحاظ درآمدزایی و هم به لحاظ فرصت های شغلی)، و شمول اجتماعی و استراتژی های بازآفرینی که دارند، به میزان فزایندهای به رسمیت شناخته می گردند.
- پژوهش صورت گرفته توسط وزارت صنعت و تجارت انگلستان با موضوع توسعه خوشه ها، اهمیت رو به افزایش خوشه های خلاق را در بخش های مختلف این کشور نشان می دهد.
صنایع خلاق در چه مناطقی قرار گرفتهاند؟
به طور کلی صنایع خلاق سهم عمدهای را در اشتغال مناطق مختلف انگلستان (البته به جز مشاغل کوچک و مشاغل آزاد) برعهده دارند؛ با این وجود، جغرافیای مناطق مطابق با بخش های مختلف تغییر می کند.
جغرافیای منطقهای صنایع خلاق:
- لندن: مجموعاً 30 % از اشتغال در صنایع خلاق در شهر لندن واقع شده است. اگرچه تنها 22 % از اشتغال در بخش نرم افزار در لندن متمرکز می باشد، ولی باتوجه به حجم بخش ها، این بخش هم 26 % از اشتغال در صنایع خلاق لندن را به خود اختصاص داده است. اکثریت مشاغل در بخش رادیو و تلویزون هم در لندن واقع شده است، اگرچه این امر با انتقال بخش هایی از بی بی سی به منطقه شمال غربی انگلستان دستخوش تغییراتی خواهد گردید.
- جنوب شرقی: بخش نرم افزار بیشتر در منطقه جنوب شرقی این کشور واقع شده و 56 % از مشاغل خلاق این منطقه را دربرگرفته است. صنعت چاپ نیز، اگرچه در مقایسه با نرم افزار بسیار کوچکتر محسوب می گردد، سهم عمدهای را در اشتغال منطقه اجرا می نماید.
- شمال شرقی: اگرچه طبق تعریف وزارت فرهنگ، رسانه و ورزش انگلستان، بخش کوچکی از اشتغال در صنایع خلاق این کشور، در منطقه شمال شرقی واقع شده، ولی صنعت معماری در این منطقه تجمع قابل توجهی دارد. همانند دیگر بخش ها، صنایع نرمافزار و چاپ، بخش عمدهای از اشتغال در این منطقه را به خود اختصاص دادهاند.
- شمال غربی: به جز شهر لندن و منطقه جنوب شرقی انگلستان، بیشترین اشتغال در بخش تبلیغات مربوط به منطقه شمال غربی این کشور می باشد. این منطقه همچنین به غیر از بخش های نرم افزار و تبلیغات، در بخش های معماری، چاپ، موسیقی و هنرهای تجسمی و نمایشی نیز سهم عمدهای در اشتغال دارد.
- یورکشر و هامبر: حدود یک- سوم اشتغال در صنایع خلاق یورکشر و هامبر(به خصوص در هروگیت) بر صنعت چاپ متمرکز شده است.
- میدلند شرقی: در این منطقه، بخش نرمافزار با دربرداشتن 45 % از اشتغال در صنایع خلاق، و بخشهای چاپ و معماری مهم شمرده می شوند.
- میدلند غربی: در این منطقه نیز بخش نرم افزار با به کارگیری بیش از 30,000 نفر، تقریباً نیمی از کل اشتغال در صنایع خلاق را به خود اختصاص داده است. بخش های معمای و تبلیغات نیز در این امر مهم تلقی می گردند.
- جنوب غربی: در بین صنایع خلاق این منطقه، بخش های معماری، موسیقی، هنرهای تجسمی و چاپ مهمترین بخش ها در امر اشتغال محسوب می شوند.
- ولز: به طور کلی اشتغال در صنایع خلاق در ولز نسبت به دیگر نواحی انگلستان کمتر می باشد، با اینحال تمرکز این منطقه بر روی موسیقی و هنرهای تجسمی و نمایشی بیشتر می باشد.
- اسکاتلند: با اینکه بیشتر اشتغال در بخش رادیو و تلویزیون در لندن متمرکز شده است، بخش قابل توجهی از این صنعت نیز در اسکاتلند تجمع یافته است. میزان قابل توجهی از مشاغل در بخش معماری نیز در مقایسه با سایر مناطق غیراز لندن و جنوب شرقی، به اسکاتلند اختصاص دارد.
منبع: فصلنامه اقتصاد خلاق