لباس، یکی از قالب‌های انتقال مفهوم عاشوراست

 حمید قبادی در اختتامیه نمایشگاه لباس عاشورایی، اظهار کرد: طراحان و هنرمندان بنا را بر ادای دین به امام حسین (ع) قرار دادند، تا پرچم عاشورا و محرم را با نگاه به لباس و ابزار آن در جامعه معرفی کنند. به همین دلیل، اندیشه برپایی نخستین نمایشگاه مد و لباس عاشورایی در ذهن تولیدکنندگان در شورای راهبردی مد و لباس رقم خورد و جلسات متعددی در این زمینه تشکیل شد تا مبانی آن تدوین شود و به نگارش درآید و هنرمندان طراح بتوانند با این موضوع آمیختگی پیدا کنند و آن را به ظهور برسانند.

دبیر کارگروه مد و لباس ادامه داد: لباس، کارکردهای متنوعی دارد و یکی از کارکردهای آن، نمایان کردن اندیشه‌های دینی است. تمسک جستن به سنت پیامبر اسلام (ص) و سیره ایشان به ما تاکید می‌کند که لباس، مبتنی بر اندیشه و تفکر اسلامی شکل بگیرد. هر جامعه‌ای اندیشه‌ی خودش را دارد و ما که در جامعه اسلامی زندگی می‌کنیم، باید مبتنی بر اندیشه‌های دینی، این موضوع را دنبال کنیم.

او بیان کرد: یکی از موضوع‌های مهم، کارکرد لباس در اندیشه اسلامی است. شاید شنیده باشید از روزی که واقعه عاشورا رقم خورد یکی از ابزارهای انتقال‌دهنده آن نیز لباس بوده و شاید بتوان مفاهیم آن را در جای جای اسلام رقم بزنیم. می‌توان دوره آل بویه و صفویه را نیز نشانه‌ای از تنویر لباس در رویدادهای عاشورایی دانست.

او افزود: نکته مهم، نقش لباس در تاریخ است؛ لباس در بخش قابل توجهی از تاریخ در کنار مبانی فکری در طول سال‌ها نمایان شده و این موضوع نسل به نسل توسط اساتید منتقل شده است. لباس و کارکرد آن در اقلیم نکته ویژه‌ای بوده، در این بخش نیز می‌توان نکات مهم از پوشانندگی و پاسخ به نیازهای انسان را برشمرد. لباس در انتقال مفاهیم ارزشی و ساختار اقلیمی نیز نقش داشته، نمونه‌ای از لباس‌ها در جنوبی‌ترین نقطه ایران به‌دست ما رسیده که ساختار متناسب با اقلیم جغرافیایی در آن وجود دارد. این دسته از لباس‌ها نیز در نخستین نمایشگاه لباس عاشورایی دیده می‌شود.

قبادی گفت: کارکرد لباس با مفهوم عاشورایی بارز است. لباس کارکرد هویت فردی نیز دارد و در گام اول نشان‌دهنده هویت افراد است. وقتی از لباس به‌عنوان کارکرد یاد کنیم، می‌توان موضوعات دینی را هم در کنار آن دید. در این دوره از نمایشگاه به‌وضوح کارکرد هویت فرد در لباس را شاهد بوده‌ایم که در دوره‌های تاریخی هم این هویت نمایان بوده، بخش دیگر لباس، هویت اجتماعی است که اهمیت بسیاری دارد و ما در فرمایشات مقام معظم رهبری هم به اهمیت این موضوع پی می‌بریم. یکی از روش‌های انتقال مفهوم عاشورا در قالب اجتماعی، لباس است و یکی از اهداف مهم ما بحث جریان‌سازی فرهنگی است.

دبیر کارگروه مد و لباس اضافه کرد:‌ متاسفانه امسال شاهد برخی زمزمه‌ها را مبنی بر نفوذ در لباس عاشورایی شنیدیم و اگر به سرعت نجنبیم، دشمن می‌تواند به راحتی در این مقوله نفوذ کند. تولیدکنندگان پیش از این نمایشگاه نیز کاربردی کردن لباس‌های عاشورایی را اجرایی کرده‌اند. بیش از ۳۵ درصد آثار عرضه‌شده در لباس عاشورایی، شکل کاربردی دارد و به تولید انبوه رسیده، این لباس‌ها با استقبال هم مواجه شده است.

او اظهار کرد:‌ بیشتر لباس‌های عرضه‌شده، از پارچه‌های ایرانی و مبتنی بر ظرفیت‌های داخلی طراحی شده‌اند. تولید محتوا برای شبکه‌های اجتماعی نیز یکی دیگر از کارکردهای مفید این نمایشگاه بوده، تصاویری از لباس‌های عاشورایی که در این نمایشگاه عرضه شده‌اند، هزاران بار در شبکه‌های اجتماعی چرخیده و بازدیدکننده داشته، شاید پیش از این، هنگامی که با واژه لباس عاشورایی مواجه می‌شدیم، فقط تکنیک چاپ روی پارچه به ذهن ما می‌رسید، اما در این نمایشگاه دیدیم که می‌توان از تکنیک‌های دیگری هم استفاده کرد. طراحان ما توانستند تعدادی از لباس‌های قدیمی را که من از آن‌ها به‌عنوان میراث یاد می‌کنم، به‌شکل امروزی تغییر دهند. تکنیک در برش، دوخت و خلاقیت از اقدامات ارزنده هنرمندان طراح در این زمینه بوده است.

پس از صحبت‌های دبیر کارگروه ساماندهی مد و لباس، روضه‌خوانی شد. همچنین گروهی از مبتلایان به سندرم داون با حضور روی صحنه، پرچمی را که با نمادهای عاشورایی نقاشی و طراحی کرده بودند، نمایش دادند. دعای فرج نیز توسط یکی از این افراد خوانده شد.

مرتضی طلایی که یکی دیگر از سخنرانان اختتامیه نمایشگاه لباس عاشورایی بود، در سخنانی اظهار کرد: در این سال‌ها همه پذیرفته‌اند که کارگروه مد و لباس اقدامات ارزنده‌ای انجام داده تا اگر نمی‌توانیم عقب‌ماندگی در این حوزه را جبران کنیم، حداقل بیشتر از این عقب نمانیم. من بر این باورم که اگر بتوانیم اندیشه‌ها را تقویت کنیم و سعی کنیم اندیشیدن را برای آرمان‌هایی که بهترین می‌دانیم، به کار ببریم، ارزش‌دار خواهند شد.

نایب رییس شورای شهر تهران ادامه داد: باید تلاش کنیم که اندیشه‌ها به باور تبدیل شوند و باورها به آرزوهایی که برای دسترسی به آن‌ها تلاش کنیم و سرانجام شجاعت داشته باشیم به آنچه نیاز جامعه است، دست یابیم. دبیر کارگروه مد و لباس نیز از این مدل پیروی کرده است.

فرحناز امیدی و فاطمه نعمتی در بخش لباس مردانه، سمیه شیخی و سونا پاکار به‌طور مشترک، مهدی دافعیان در بخش لباس کودک، زهرا علی نقیان، نرگس طافی، رفیعه رازبانی در بخش لباس زنانه، مهدی غفوری، مجید افتخاری، زهرا خداویردی پور، مهران عباسی، بنیامین اسلامی در بخش کاربری لباس برگزیده شدند.

همچنین استان‌های هرمزگان، گلستان، مرکزی، همدان، سیستان و بلوچستان، آذربایجان شرقی، کرمانشاه، اصفهان، کرمان، یزد و کهگیلویه و بویراحمد نیز تقدیر شدند. لباس طراحی‌شده توسط آزاده آریانا نیز به‌عنوان لباس برگزیده در میان ۱۱ استان انتخاب شد. در این مراسم از رییس انجمن هنرهای تجسمی ایران و عضو هیات علمی دانشگاه الزهرا (س) به‌طور ویژه تقدیر شد.