پایگاه خبری تحلیلی فناوری های نرم و فرهنگی رصد و تحلیلی بر وضعیت صنایع فرهنگی و خلاق
به گزارش فناوری فرهنگی، هر گردشگر از هر نقطه جهان که قصد سفر به ایتالیا را داشته باشد، قبل از عزیمت، با استفاده از پایگاه‌های اینترنتی متعدد و جامعی که در این خصوص وجود دارند، می‌تواند تمام اطلاعات لازم را اخذ کند.
رایزنی فرهنگی ایران در رم در گزارشی که درباره توسعه صنعت گردشگری در ایتالیا تهیه کرده، به سیاست‌ها و برنامه‌هایی که در این کشور برای جذب بیشتر گردشگر استفاده شده، پرداخته است.
رشد صنعت گردشگری یک کشور، نیازمند حداقل توانمندی‌های طبیعی و تاریخی است که کشور ایتالیا، نه تنها از این حداقل‌ها بی‌بهره نیست؛ بلکه، به عنوان مثال، شهر رم به تنهایی، ده‌ها بنای باستانی ثبت شده دارد و استان «توسکانا» در این کشور، یکی از زیباترین استان‌های اروپا به شمار می‌آید و زیبایی و آب و هوای مطبوع سواحل جنوب ایتالیا، هر ساله تعداد بسیار زیادی از گردشگران را به خود جلب می‌کند؛ اما، دست‌اندر کاران صنعت گردشگری ایتالیا به این مواهب تاریخی و طبیعی بسنده نکرده و با مرمت و حفظ و نگهداری ابنیه باستانی این کشور؛ به همراه حفظ نظافت این ابنیه و گردشگاه‌های طبیعی؛ همراه با فرهنگ سازی مراقبت از این ابنیه و حفظ نظافت آنها در بین شهروندان ایتالیایی و نظارت‌های جدی در این خصوص، مواهب تاریخی و طبیعی خویش را پاس داشته‌اند.
هیچ گردشگری نمی‌تواند بدون اطلاع رسانی کافی و مناسب کشور مقصد، ابنیه باستانی و اماکن دیدنی آن کشور را به تنهایی حدس بزند. اگر چه روایات‌های گردشگران قبلی می‌تواند محرک سفر گردشگران جدید باشد؛ اما از حیث اطلاع رسانی کافی نیست. در جهان ارتباطات امروز، کشوری توان ارتقاء صنعت گردشگری خود را خواهد داشت که از امکانات اطلاع رسانی، نهایت بهره را ببرد. در کشور ایتالیا نیز به گونه‌های ذیل، از فن آوری جدید اطلاعات، در جهت ارتقاء صنعت گردشگری این کشور، بهره گرفته شده است:
هر گردشگر قادر است، قبل از سفر به ایتالیا، با استفاده از پایگاه‌های اینترنتی متعدد و نسبتاً جامعی که در این خصوص وجود دارند، تمام اطلاعات لازم را اخذ کند. گردشگران می‌توانند، از چند و چون مسافت‌های سفر، وسایل نقلیه، هزینه‌هاو… آگاهی یابند و نقشه راه‌ها، نقشه‌های شهری، محل دقیق ابنیه باستانی و مسیرهای تردد و وسایل نقلیه مناسب برای تردد در این مسیرها و… را، انتخاب کنند.
هر یک از ابنیه باستانی و گردشگاه‌ها و موزه‌ها در این کشور، به طور جداگانه، دارای پایگاه‌های اینترنتی هستند که در این پایگاه‌ها، گردشگران می‌توانند، اطلاعات نسبتاً جامعی را، در خصوص تاریخچه، پیش آگاهی‌ها برای بازدید مفیدتر، ساعات کار، هزینه‌ها، نحوه دسترسی و… کسب کنند و در صورت ضرورت پرداخت هزینه ورود، بلیط را به صورت اینترنتی خریداری کنند.
بخش دیگری از اطلاع رسانی گردشگری در کشور ایتالیا، از طریق چاپ جرایدی که در سطح بین المللی توضیح می‌شوند و ساخت برنامه‌های تلویزیونی که از شبکه‌های ماهواره‌ای پخش شده و در معرض دید بینندگان دیگر کشورهای قرار می‌گیرند، صورت می‌گیرد.
مرحله بعدی اقدامات مسؤلان کشور ایتالیا در خصوص ارتقاء صنعت گردشگری این کشور، مربوط به دوره پس از ورود یک گردشگر به این کشور، یا ورود یک گردشگر از یک شهر به شهر دیگر می‌شود که طبعاً از فرودگاه‌ها، ایستگاه‌های راه آهن و سایر پایانه‌های مسافربری آغاز می‌شود:
برای تأثیرگذاری بیشتر و بهتر بر گردشگران، سعی می‌شود که این پایانه‌ها، منظم، پاکیزه و همراه با خدمات رسانی کارکنانی خوش برخورد و آشنا به زبان انگلیسی اداره شوند.
نقشه شهر، ایاب و ذهاب شهری و ابنیه باستانی و موزه‌ها و گردشگاه‌های آن، به طور رایگان، همراه با سایر دفترچه‌های راهنما و اطلاع رسانی شهری، در تمامی فرودگاه‌ها، ایستگاه‌های قطار و دیگر پایانه‌ها، در اختیار گردشگران گذاشته می‌شود.
در کلیه پایانه‌های زمینی و هوایی، دفاتری در نظر گرفته شده است که در آنها افرادی که خصوصیت برجسته‌شان، خوش برخوردی و آشنایی به زبان انگلیسی و آشنایی نسبی با برخی از دیگر زبان‌های زنده دنیا است، به طور حضوری به اطلاع رسانی به گردشگران می‌پردازند.
در تمامی پایانه‌ها، علاوه بر دفاتر اطلاع رسانی، دفاتری به رزرو هتل یا اقامتگاه‌های اقتصادی‌تر و تهیه وسیله نقلیه برای گردشگران اشتغال دارند.
برای پوشش دادن گردشگران با توان اقتصادی متفاوت، در اکثر شهرهای کشور ایتالیا، امکانات متفاوتی حسب توان اقتصادی گردشگران برای اسکان آنها وجود دارد؛ این امکانات، دامنه‌ای از هتل‌های مجلل تا مسافرخانه‌های دارای اتاق‌های اختصاصی و عمومی و اقامتگاه‌های فضای سبز، با اسکان در کانکس و چادرهای مناسب را دربرمی‌گیرد.
ورود گردشگران به یک کشور و اقامت آنها به تنهایی برای رونق صنعت گردشگری یک کشور کافی نیست؛ بلکه، این گردشگران باید بتوانند به سهولت در شهر تردد کنند. برای تردد آسان و سریع این گردشگران در شهر، امکانات گوناگونی وجود دارد که در ادامه به تشریح ساختار آن خواهیم پرداخت:
سیستم‌های حمل و نقل زمینی و هوایی در اکثر کشورهای پیشرفته اروپایی از جمله ایتالیا، بسیار منظم عمل می‌کنند. بهره این نظم در راستای رونق صنعت گردشگری این کشورها از آن جهت است که هیچ یک از گردشگران، برنامه‌ای (به عنوان نمونه بازدید از یک موزه) را، با این پیش فرض که بی‌نظمی در رفت و آمد، حتماً قسمتی از وقت آنها را هدر خواهد داد، از برنامه گردش خود حذف نمی‌کنند؛ مضافاً بر اینکه نظم و سرعت وسایل نقلیه، امکان گردش‌ها و سفرهای کوتاهتر را که اقتصادی‌تر بوده و با تعطیلات کوتاه نظیر تعطیلات آخر هفته نیز سازگاری دارند، مهیا می‌کند.
برای گردشگران با توان اقتصادی متفاوت، انواع وسایل نقلیه؛ از تاکسی‌های تشریفات تا تاکسی‌های معمولی و اتوبوس و مترو و… مهیاست.
در سطح بین شهری و حتی بین‌المللی نیز، در کنار قطارهای پرسرعت و گران‌قیمت‌تر، انتخاب‌های دیگری نیز وجود دارند که با حذف برخی خدمات، هزینه‌ها را کاهش داده تا همچنان، سفر ممکن باشد. در سفرهای هوایی نیز، سفرهایی وجود دارند که به عنوان مثال، به شرط حمل بار کمتر و تنها با پرداخت هزینه‌های گمرکی، هزینه سفر را به حداقل کاهش داده‌اند.
منطق ساخت مسیرهای مترو و اتوبوس در شهرهای بزرگ ایتالیا مانند شهر رم، بر این مبنا است که همواره در کنار یک بنای باستانی یا موزه معروف، یک ایستگاه مترو یا اتوبوس نیز وجود دارد.
منطق نامگذاری ایستگاه‌های مترو و اتوبوس در شهرهای بزرگ ایتالیا مانند شهر رم، به این نحو است که همواره ایستگاه‌های مترو یا اتوبوس، به نام بنای باستانی یا موزه نزدیک به آن ایستگاه‌ها نامیده می‌شوند تا شناسایی آنها توسط گردشگران با سهولت بیشتری انجام شود.
ساعات کار اتوبوس، قطارهای بین شهری، تراموا و مترو در شهرهای ایتالیا؛ به ویژه شهرهای بزرگ مانند رم، به نحوی است که با ساعات کاری از حدود ساعت ۵ صبح تا نیمه شب به طور عادی، و از نیمه شب تا ۵ صبح با خطوط شبانه، امکان تردد گردشگران را در تمامی اوقات شبانه روز به صورت منظم و قابل برنامه ریزی و با نهایت سرعت ممکن فراهم می‌کند.
وسایل نقلیه عمومی در شهرهای بزرگ ایتالی با افزایش ساعات کاری خود در شب‌های تعطیل (تا ساعت ۱.۳۰) و شب‌های اعیاد و مناسبت‌های ملی (تا ساعت ۳) به تردد مسافران و گردشگرانی که برای مشاهده یا شرکت در یک مراسم خاص (به عنوان مثال، مراسم ویژه روز آزادی در شهر رم) به شهرهای این کشور سفر کرده‌اند، یاری می‌رساند.
امکانات ایاب و ذهاب در کشور ایتالیا به آنچه گفته شد محدود نمی‌شود و انواع مختلفی از امکانات برای گردشگران مهیاست. به عنوان مثال در شهر رم، اتوبوس‌های سربازی وجود دارند که گردشگران با خرید بلیط ویژه آن می‌توانند در روزهای خوش آب و هوا از غالب بناهای باستانی و اماکن دیدنی این شهر با صرف کمترین وقت و انرژی و هزینه دیدن کنند. این اتوبوس‌ها، به ویژه برای افرادی که به هر دلیل (کهولت یا بیماری و…)، قادر به پیاده روی نیستند، وسیله نقلیه مناسبی به شمار می‌روند.
گردشگر در طول سفرهای درون شهری به حال خود رها نشده و همواره در طول گردش روزانه، در طول شهر و در کنار مسیرهای پرتردد، با دفاتر گردشگری‌ای مواجه می‌شود که در آنها می‌توان نقشه دریافت کرده و مسیر حرکت خود را کنترل کرد یا برای بازدید از چند بنای باستانی و موزه و… که در یک مسیر قرار دارند، اطلاعات تکمیلی دریافت کرد.
در اماکن تفریحی و گردشگاه‌ها، یا ابنیه باستانی و موزه‌ها، تلاش شده با بهره گیری از یک برنامه کاری منظم و منطقی و نیروی انسانی متخصص، در محیطی مناسب، شرایط استاندارد بازدید برای گردشگران فراهم شود که اطلاع رسانی یکی از ضروریات آن بوده و به شرح ذیل تحقق می‌یابد:
– نصب تابلوهای بزرگ و قابل رؤیت مشخصات هر بنا یا هر بخش از یک بنا، یا هر اثر باستانی در یک موزه که علاوه بر زبان ایتالیایی به چند زبان زنده دیگر نیز ترجمه شده است.
– راهنمایان حاضر در این ابنیه و موزه‌ها که در صورت درخواست بازدید کنندگان قادر هستند به جند زبان زنده دنیا، توضیحات لازم را به ایشان ارائه کرده و به سوألاتشان پاسخ دهند.
– رادیو بی‌سیم‌های چند زبانه که در مقابل ورودی‌های ابنیه و موزه‌ها به بازدید کنندگان تحویل می‌شود و بازدیدکنندگان در صورت تمایل، با انتخاب یکی از زبان‌های موجود در سیستم، در هر یک از قسمت‌های یک بنای باستانی، یا در یک موزه در مقابل هر یک از آثار باستانی و هنری موجود در آن، کد مربوط به آن بخش از بنا، یا آن اثر هنری یا تاریخی را وارد سیستم کرده و سیستم، اطلاعات کامل موجود را به زبان انتخاب شده توسط بازدید کننده، به صورت گویا برای وی بازگو می‌کند.
در محل ورودی‌ها و خروجی‌های هریک از موزه‌ها و بناهای باستانی، میزهایی نهاده شده که بر روی آنها، انواع دفترچه‌ها و آگهی‌های مربوط به آن بنا، موزه، یا آثار تاریخی و هنری موجود در آن موزه، همراه با تصاویر رنگی و زیبا آماده شده است. ویژگی این قبیل دفترچه‌ها و آگهی‌ها این است که با کیفیتی بالا به نحوی تهیه شده اند که بالفرض، آگهی‌ها می‌توانند مانند سوغات فرهنگی یک شهر، پس از بازگشت از سفر، به عنوان کارت پستال آن شهر، به دوستان هدیه داده شوند و به این ترتیب، علاوه بر اطلاع رسانی و برآوردن نیاز به داشتن یک یادمان از سفر، تبلیغی نیز برای افراد دیگری که ممکن است آن دفترچه یا آگهی را مشاهده کنند، برای بازدید از آن بنا یا موزه و… خواهند بود.
چنانکه از بررسی موارد سابق الذکر مشهود است، ارتقاء صنعت گردشگری در یک کشور، صرفاً با مساعی سازمان‌هایی که به طور مستقیم و بی واسطه با بخش گردشگری در ارتباط هستند، مقدور نیست و به همکاری سایر نهادها و سازمان‌ها نیز نیازمند است. آنچه در ادامه می‌آید، اشاره به برخی از اقداماتی است که توسط سازمان‌هایی خارج از سازمان گردشگری کشور ایتالیا انجام شده و به ارتقاء صنعت گردشگری در این کشور کمک می‌کند:
در شهرهای پر گردشگر ایتالیا مانند شهر رم، تلاش شده است که جهت رفاه حال گردشگران و رفع مشکل ایشان در برقراری ارتباط کلامی به زبان ایتالیایی، همواره در مشاغلی نظیر پذیرش هتل، رستوران‌ها و… از کارکنانی بهره گرفته شود که برای برقراری ارتباط با مراجعین، لااقل به زبان انگلیسی تسلط داشته باشند.
در شهرهای پرگردشگر، برای گردشگرانی که حتی به زبان انگلیسی نیز، تسلط نداشته باشند، تمهیداتی اندیشیده شده که حداقل قادر باشند، نیازهای اولیه خود را برآورده سازند. این امر با نصب دستگاه‌های فروش اقلام مختلف، در مراکز متفاوت مقدور شده است که عمدتاً به جای نگارش نام آن کالا، از تصویر آن بهره گرفته شده و به هر تصویر یک کد عددی اختصاص یافته است که خریدار با فشار دادن یک کلید، یا گفتن یک عدد به فروشنده می‌تواند کالایی را که قیمت آن نیز در مقابل اش مشخص شده، خریداری کند. به عنوان مثال، گردشگر با ورود به یک اغذیه فروشی و دیدن تصاویر غذاها (که به خوبی، نشانگر محتویات آنهاست)؛ عدد مقابل غذای مورد علاقه اش را گفته، و بهای آن را می‌پردازد. واسطه سازی ماشین‌هایی با فهرست اقلام تصویری و کدگذاری عددی را در مورد خرید اقلام دیگر؛ از آب و نوشیدنی‌های گرم و سرد گرفته تا خرید بلیط و… نیز مشاهده می‌کنم.
گردشگران تنها به جاهایی که تاکنون ندیده‌اند، سفر نمی‌کنند؛ بلکه، به جاهایی که از آنجا خاطره خوبی دارند نیز سفر می‌کنند. مدیریت ساختن حس و خاطره خوب از یک سفر برای گردشگران، همانطور که گفته شد، از عهده بخش گردشگری یک کشور به تنهایی برنمی‌آید و نیازمند همکاری سایر بخش‌ها نیز هست. به عنوان مثال، در کشور ایتالیا، به شدت مراقبت می‌شود که رانندگان تاکسی، رستوران‌دارها، فروشندگان و… بابت کالاها و خدماتشان، وجهی بیشتر از قیمت مصوب از گردشگران اخذ نکنند تا موجبات انتقال حس عدم اطمینان به ایشان را فراهم نیاورند.
از دیگر ضروریاتی که به ارتقاء صتعت گردشگری در یک کشور یاری می‌رساند، ایجاد امنیت برای گردشگران در آن کشور است. اغلب گردشگران در صورت احساس عدم امنیت، به زیباترین شهرها و کشورها نیز سفر نخواهند نکرد. به عنوان مثال، مطابق آمارها، برخی از شهرهای جنوبی ایتالیا، علی رغم برخورداری از جاذبه‌های گردشگری بسیار، به واسطه معضل عدم امنیت، قادر نیستند به اندازه کافی جلب گردشگر کنند.
پذیرش و داشتن رفتار مناسب با گردشگران؛ به عنوان امری مؤثر در میزان جلب گردشگ در یک شهر، امری است که باید در میان شهروندان یک شهر، فرهنگ سازی شود. به عنوان مثال، آمارها گویای آن است که در کشور ایتالیا، گردشگران در شهرهایی که مردم با ایشان برخورد بهتری داشته‌اند، بر اقامت خویش افزوده‌اند و برعکس، در شهرهایی که رفتارهای نامناسبی، مانند رفتارهای نژادپرستانه مشاهده نکرده‌اند، از ایام اقامت خویش کاسته‌اند.
در خاتمه، می‌توان به برنامه‌هایی اشاره کرد که با هدف گسترش فرهنگ گردشگری و فراهم سازی امکان گردشگری برای اقشار کم درآمد و خاص جامعه، برنامه‌ریزی شده‌اند:
در کشور ایتالیا، در برخی شهرها مانند شهر رم، یکشنبه اول هر ماه، ورود به تمامی بناهای باستانی و موزه‌ها، رایگان بوده و به این ترتیب، افراد کم درآمد نیز، امکان بازدید از این ابنیه و آثار هنری – تاریخی را خواهند یافت.
در کشور ایتالیا، در شهر رم، هر ساله یک شب که «شب موزه» نامیده می‌شود، درهای تمامی موزه‌ها تا ساعاتی از بامداد، برای بازدید علاقه مندانی که به دلایل شغلی، تحصیلی و… امکان بازدید از موزه‌ها را در طول روز ندارند، مفتوح است.
بسیاری از برنامه‌های مربوط به اعیاد و مناسبات‌های ملی در کشور ایتالیا، مانند برنامه‌های اجرای موسیقی در این ایام، غالباً در مجاورت ابنیه باستانی شهرهای مختلف انجام می‌شود که خود به معرفی آن بنا و افزایش بازدید از آن کمک می‌کند.
سازمان گردشگری کشور ایتالیا، برای معرفی برخی از شهرهایی که جاذبه‌های گردشگری آنها به انداره کافی معرفی نشده‌اند یا شمار گردشگران آنها کاهش یافته است، برنامه‌های فرهنگی و هنری‌ای را در این شهرها ترتیب می‌دهد تا به واسطه برگزاری چنین برنامه‌هایی، آن شهر را معرفی و مخاطبان را از نزدیک با جاذبه‌های گردشگربی آن شهر آشنا کند.
یادآوری می‌شود برای تهیه این گزارش از منابع زیر بهره گرفته شده است: (www.beniculturali.it، www.istat.it، www.ansa.it، www.atac.it)
منبع: مهر
