به گزارش فناوری فرهنگی، باستان شناسان ایتالیایی حاضر در شهر سوخته درهنگام کاوش در گوری پنج هزار ساله ، جامی را پیدا کردند که نقش یک بز به همراه یک درخت روی آن دیده می شد. سالها بعد منصور سجادی (باستان شناس ایرانی) با بررسی این جام به حرکت بُز به سمت درخت پی برد و حرکت این اثر را به انیمیشن امروزی تبدیل کرد. شگفتی دهه 1930 نخستین فیلم بلند پویانمایی جهان یعنی «سفیدبرفی» دیزنی است که با هزینهی 1000000 دلار (شش برابر هزینه تخمینی آغازینش) ساخته شد. از سال 1980 17316000000 دلار درآمد کمپانیهای انیمیشنسازی در امریکا است. سهم عمده ای از این گردش مالی به کمپانیهای «والت دیزنی»، «دریم ورکز» و «برادران وارنر» اختصاص دارد. فروش انیمیشنها و صدرنشینی آنها برای هفتهها در باکس آفیس نشان دهندهی فاکتورهای قدرتمند جذب مخاطب در این انیمیشنهاست که مسلماً تنها برای سرگرم کردن کودکان ساخته نشده و جدول فروش را هدف گرفتهاند؛ انیمیشنهای پرفروش و پرطرفداری مانند شیر شاه، محصول سال ۱۹۹۴ با فروش 5/775 میلیون دلار، «شرک 3 » محصول سال 2007 با فروش ۴۰۸ میلیون دلار، «یخزده» محصول سال 2013 با فروش ۴۲۷ میلیون دلار، کارخانهی هیولاها محصول سال 2001 با فروش 3/429 میلیون دلار و…
سال 2016 نیز تا اینجا سالی بسیار عالی برای انیمیشنها و استودیوهای تولیدکننده آنها بوده است. فروش بسیار عالی انیمیشن «زوتوپیا» و رکوردشکنی «در جست و جوی دوری» که حالا با فروش بیش از 445 میلیون دلاری تبدیل به پرفروشترین فیلم سال شده، همچنین انیمیشن «زندگی پنهان حیوانات خانگی» با ثبت رکورد فروش ۱۰۳ میلیون دلار نه تنها در رتبهی نخست پرفروشترین فیلم آخر هفتهی آمریکای شمالی جای گرفت، بلکه به ششمین انیمیشن تاریخ نیز تبدیل شد که توانسته در نخستین هفتهی اکرانش به فروش ۱۰۰ میلیون دلاری دست پیدا کند. اینها تنها نمونههایی از این اقبال عمومی به انیمیشنها به حساب میآیند.
انیمیشن و سبک زندگی امریکایی
شاید یکی از عوامل استقبال عموم مردم از انیمیشنهای امریکایی و فروش بالای آنها تولید سری های انیمیشنی موفق برای بزرگسالان است. سیمپسونها، پربینندهترین برنامه کارتونی تاریخ آمریکا است که از دسامبر سال 1989 هر هفته از شبکه تلویزیونی فاکس پخش میشود. سیمپسونها در شهری خیالی در ایالات متحده به نام اسپرینگفیلد در ایالتی نامعلوم قرار دارند. سیمپسونها یک ستاره نیز در پیادهروی مشاهیر هالیوود کسب کردند. از هنگامی که سیمپسونها به عنوان مجموعه شروع به کار کرد جوایز متعددی شامل ۳۱ جایزه امی ساعات پربیننده ،۳۰ جایزه آنی و یک جایزه پیبادی دریافت نمود. این انیمیشن فرهنگ آمریکایی، ارتباطات تلویزیونی و دیگر رفتارهای انسانی را به تصویر میکشد. در یک نظرسنجی در آمریکا، مشخص شد که آمریکاییها درباره خانواده سیمپسون اطلاعات بیشتری دارند تا درباره متمم اول قانون اساسی آمریکا! 24 سال از پخش هفتگی انیمیشن «سیمپسونها» میگذرد و تا پایان فصل بیست و پنجم آن در سال 2013، تعداد اپیزودهایش به 525 خواهد رسید. سیمپسونها یک انیمیشن مدرنیته و نو گرا است.انیمیشنی که در قالب یک خانواده ی 7 نفره (5 انسان و 2 حیوان) توانست زشتیها و زیباییهای امریکا و تمام جهان را نشان دهد. تضادهای فرهنگی و اقتصادی و ظاهری افراد یک جامعه و حتی یک خانواده، به طوری که میتوان گفت در هر خانوادهای افرادی هستند که حد اقل با یکی از شخصیتهای سیمپسونها مطابقت دارند و میتوانند به راحتی با یکی از آنها ارتباط ویژهای بر قرار کنند.
تاسیس شبکهی 24 ساعتهی پخش کارتون
یکی دیگر از عوامل ارتباط تنگاتنگ مردم با انیمیشن ساعات قابل توجه پخش آن از تلویزیون است. این موضوع انیمیشن را در دسترس همه قرار داد و تمام اقشار مردم توانستند با وجود کمبود وقت یا مشکلات مالی در خانهی خود و نه فقط در سینما کارتون ببینند. در سال 1992 شبکهای با مالکیت «هانا باربارا» که برای برای 22 میلیون نفر و در در 2 میلیون خانه شروع به پخش کارتون کرد؛ آن هم بیست و چهار ساعته! این شبکه پیشکسوت تمامی شبکههای کارتون امروزی است.
دنبالهدارها
یکی دیگر از عوامل فروش بالای انیمیشن در امریکا ساخت انیمیشنهای سینمایی دنبالهدار است که نشان دهندهی توجه سازندگان به طرفداران انیمیشنهای پرفروش و راضی نگه داشتن آنهاست. داستان اسباب بازی (Toy Story) اولین انیمیشن بلند سه بعدی است که در سال 1995 توسط والت دیزنی و در استودیوی پیکسار ساخته شد. به دنبال استقبال از این فیلم، دنباله آن با نام داستان اسباب بازی ۲ در سال ۱۹۹۹ و داستان اسباب بازی ۳ در سال ۲۰۱۰ اکران شد. انیمیشن داستان اسباب بازی 3 با فروشی معادل 1063161943 دلار لقب پرفروشترین انیمیشن و هفتمین فیلم پرفروش جهان در تمام دورانها را نصیب این انیمیشن کرد. مجموعه انیمیشنهای «عصر یخبندان» (Ice Age) که به تازگی پنجمین انیمیشن خود را وارد بازار سینما کرده و چهار قسمت سری انیمیشن شرک (Shrek) که به ترتیب در سالهای ۲۰۰۱، ۲۰۰۴، ۲۰۰۷ و ۲۰۱۰ میلادی اکران شده اند نیز از پرفروش ترین مجموعه آثار دنباله دار سینمای جهان محسوب می شوند.
ارتباطهای بین نسلی
هوشمندی دیگری که بین تولیدکنندگان انیمیشن بزرگ هالیوود دیده میشود توجه آنها به نوستالژیهای خاطرهانگیز و تکرار آنهاست. تهیهکنندگان این صنعت پرسود به تجربه آموختهاند موفقیت کاراکترها و قهرمانان قدیمی نسل قدیم با تکنولوژی و کیفیت عصر حاضر در سطوح بالاتری قابل تکرار است. در واقع درصد قابل توجهی از مخاطبین انیمیشنهای جدید همان کودکانی هستند که قبلاً طرفدار ورژن قدیمی آنها بودهاند. این بزرگسالان بچههای خود را در شوق دیدن این قصهها و قهرمانها شریک میکنند. این به این معناست که علاوه بر همسن و سالهای ما که آن را در نوجوانی دیدهاند، بچههای زیادی هم با دیدن آن بزرگ شدهاند. این به یک رویداد بیننسلی منجر شده که از دست ندادن فیلم برای همه اهمیت دارد.
شخصیتهای کوچک با هدفهای بزرگ
سازندگان انیمیشندر تلاشند تا به کمک تصاویر متحرک کارتونی، مفاهیم مفید را به کودکان آموزش دهند. انیمیشنهای «دایناسور خوب» سال ۲۰۱۵ و اکنون «در جست و جوی دوری»، یکی از آخرین نمونههای این انیمیشنها است. تقریباً تمام نمونههای این انیمیشنها یک مفهوم مشترک را انتقال می دهند و آن «حق حیات» حیوانات، از ماموت تا ماهی قرمز است. در سالهای اخیر بیشتر انیمیشنهای کودکان، موضوعات زیست محیطی را مورد توجه قرار داده و به همین دلیل به فیلم های سبز معروف شده اند. مجموعه کارتون «عصر یخبندان»، میلیونها سال پیش از دورانی که در آن قرار داریم و باید نگران محیط زیست آن باشیم، رخ میدهد اما دغدغهی شخصیتهای فیلم، اصلیترین چیزی است که اکنون هم محور بحثهای محیط زیست را تشکیل می دهد؛ «بقا».
«در جست و جوی نمو»، داستان سرگردانی یک ماهی کوچک در اقیانوسی پهناور است. بچه ماهی باهوشی که برخلاف دیگر همجنسهایش، نقص کوچکی دارد و در دریایی که مرغهای ماهیخوار بالای آن به انتظار شکار ماهی ها پرسه میزنند و ماهیهای گوشتخوار و کوسههای گیاهخوار در عمق آن حرکت میکنند، زندگی میکند. کوچک بودن نمو باعث نادیده گرفتن او از سوی دیگران میشود اما این ماهی کوچک که هدفی بزرگ برای خود تعیین کرده است، تسلیم هیچ دشواری نمیشود. بسیاری از کودکان با ناتوانیهای جسمی و اعتماد به نفسهای از دست رفته با دیدن این کارتون شجاعت و عزت نفس خود را دوباره به دست آورده و توانستهاند به مشکلاتشان غلبه کنند.
در «وال ای» احتمال نابودی محیط زیست در بین نیست زیرا دیگر طبیعتی نمانده است که کسی نگران آن باشد. هیچ گیاهی روی زمین زندگی نمی کند و هرچه باقی مانده، بقایای فلزی و سیمانی تمدن انسانها است که خودشان سالها قبل سوار بر یک سفینهی غول پیکر زمین را ترک کردهاند. تنها یک دستگاه (یا شاید چند دستگاه) بازیافت برای جمع آوری زباله های فلزی روی زمین مشغول کار است که با تابش خورشید شارژ میشود و انواع ضایعات حتی قاشق و چنگال را جمع آوری و دستهبندی می کند؛ در حالی که در اطراف آن، باقی مانده تلویزیونهای تبلیغاتی خودکار، آگهیهای قدیمی سفر به فضا را نشان میدهد. اگرچه انسانهایی که به فضا رفتهاند، هنوز آشنایی دوری با زمین دارند اما هیچ پیوندی میان آن ها و سیاره مادر دیده نمیشود زیرا تصور میکنند جایی که هیچ گیاهی نتواند جوانه بزند، زندگی کردن امکان ندارد.وال ای، نوعی پیش بینی آیندهای است که در آن طبیعت و همینطور انسانها قربانی «ماشینها» شدهاند.
صداپیشگان مشهور
با نگاهی به انیمیشنهای چندسال اخیر به این نکته میرسیم که استفاده از شخصیتهای مطرح به عنوان صداپیشه در فروش انیمیشنها سهم بسزایی داشته اند؛ از «جک بلک» در نقش پاندای کونگ فو کار، «الن دجنرس» صداپیشهی «دوری»، «وودی آلن» در نقش مورچه در فیلم «آنت زی»، «رابین ویلیامز» به نقش «جن» در «علاءالدین» حرف زد تا برد پیت و مارتین اسکورسیزی و رابرت دنیرو و آنجلینا جولی و خیلیهای دیگر. از نمونههای موفق دیگر میتوان به «آنتونیو باندراس» به نقش «گربه چکمه پوش» در فیلم های «شرک» 2 و 4 (2004 و 2010) و فیلم «گربه چکمه پوش» 2011 اشاره کرد. مایک میر، ادی مورفی و کامرون دیاز از جمله بازیگرانی هستند که در تمام قسمتهای انیمیشنهای «شرک» به جای شخصیتهای «شرک»، «خر» و «پرنسس فیونا» حرف زدهاند. بسیاری از این چهرهها با فعالیت گسترده در شبکههای اجتماعی و تبلیغات مناسب راه فروش انیمیشن را هموار میکنند.
پارک دیزنی لند
واقعی جلوه دادن شخصیتها و قصهها دلیل اصلی موفقیت شرکت دیزنی در امر انیمیشنسازی است. «پارک دیزنی لند» سنت شکنی کرده و دنیای جادویی انیمیشن را وارد دنیای واقعی کرده است. این پارک از زمان افتتاح تا کنون مورد بازدید بیش از ۵۱۵ میلیون نفر قرار گرفتهاست.
منبع: روزنامه ابتکار