پایگاه خبری تحلیلی فناوری های نرم و فرهنگی رصد و تحلیلی بر وضعیت صنایع فرهنگی و خلاق
به گزارش فناوری های نرم و فرهنگی ، کودکان نقش مهمی در ساختن فردای یک جامعه و کشور دارند. با این تفسیر خوراک فکری و تربیتی کودکان ما جز بن‌تن، باب اسفنجی و… چیست؟ آیا قصه‌ها و فرهنگ ایران زمین به این اندازه غنی نیست که به انیمیشن‌های زیبا و جذاب تبدیل شود؟ ما که به قدر کافی استعداد خوب در انیمیشن‌سازی داریم، پس مشکل کجاست؟ جدا مشکل انیمیشن در ایران چیست که در تمام دنیا به عنوان یک هنر ـ صنعت پولساز از آن یاد می‌شود و در کشور ما هیچ! کمبود بودجه‌های دولتی، نبود مدیریت‌های درست، تحریم‌های اقتصادی و… از دلایلی است که باعث شده بسیاری از شرکت‌ها و استودیوهای انیمیشن‌سازی در ایران تعطیل شوند و تعداد زیادی از انیمیشن‌سازها به خارج از کشور مهاجرت کنند. به هر حال دلیل مشکلات انیمیشن‌سازی هر چه هست آسیب زیادی به بدنه انیمیشن‌سازی وارد کرده که امیدواریم به‌مرور زمان مرتفع شود.
فاصله تا رسیدن به شرایط مطلوب
کیانوش دالوند که اکنون انیمیشن سینمایی «ناسور» را بر پرده سینماها دارد، وضعیت انیمیشن در ایران را نامطلوب دانست و به جام‌جم گفت: این‌که وضعیت انیمیشن در ایران مطلوب نیست البته جای صحبت دارد. انیمیشن کوتاه ایران بسیار موفق است، در عرصه‌های بین‌المللی جوایز بسیار کسب کرده و هنرمندان ارزشمندی در این عرصه فعال هستند، اما صنعت انیمیشن شامل فیلم سینمایی و سریال‌سازی با مشکلات عدیده‌ای روبه‌روست. چرخه اقتصادی نسبتا ضعیف، کمبود سینما، افراد حرفه‌ای در پخش، عرضه محصول و همین‌طور ضعف کار تیمی در تولید از دلایل مشکلات این عرصه هستند که البته با همت جوانان و تجارب سال‌های اخیر نشانه‌های بهبود و شکل‌گیری پایه‌های این صنعت دیده می‌شود.
کارگردان انیمیشن «رستم و سهراب» تصریح کرد: از آن طرف اکران انیمیشن هم معضلات زیادی دارد، هماهنگی پخش و تبلیغات اصلی‌ترین این مشکلات هستند که ما در تلاش برای رفع آنها هستیم. قطعا تا رسیدن به شرایط مطلوب فاصله زیادی وجود دارد، اما حداکثر تلاشمان را خواهیم کرد.
آینده خوبی برای انیمیشن پیش‌بینی می‌کنم
هادی محمدیان که سال گذشته انیمیشن پرفروش «شاهزاده روم» را بر پرده سینماها داشت در گفت‌وگو با جام‌جم با اشاره به مشکلات تولید انیمیشن در ایران توضیح داد: انیمیشن‌سازی در ایران کار بسیار دشواری است و مشکلات زیادی دارد. انیمیشن در واقع تلفیقی از تمام هنرهاست و در آن باید از یک فضای خلأ به یک تصویر رسید. در ایران متاسفانه زیرساخت‌های مجهز و کافی و همچنین مدیریت دلسوز جهت انیمیشن‌سازی وجود ندارد. بنابراین یک بخش از انیمیشن‌سازی مربوط به مشکلات سخت‌افزاری می‌شود و بخش دیگر مشکلات مدیریتی. ما به لحاظ تکنیکی و هنری انیمیشن‌سازهای خوب و بااستعدادی در کشور داریم اما به‌لحاظ مدیریتی باید کسانی باشند که این جوانان را کنار هم جمع کنند. یک فیلم انیمیشن حداقل دو سال زمان می‌برد و هزینه‌بر است و قطعا در چنین فضایی مدیریت کردن این وضعیت مشکل است. البته در این بین هستند جوانان مستعدی که به دلیل علاقه شخصی‌شان باز هم در چنین شرایطی دوام می‌آورند و در بخش خصوصی یک‌تنه بار تمام این مشکلات را به دوش می‌کشند.
محمدیان درباره اطلاق عبارت هنر ـ صنعت به انیمیشن توضیح داد: متاسفانه انیمیشن را در ایران به عنوان یک صنعت در کنار هنر نمی‌شناسند و همین نکته است که باعث شده در کل تاریخ سینمای ایران کمتر از انگشت دست فیلم سینمایی انیمیشن داشته باشیم. در کشورهایی که انیمیشن به عنوان یک هنر ـ صنعت شناخته می‌شود، سالانه حداقل دو، سه انیمیشن داریم که همین باعث تشکیل یک چرخه می‌شود، اما در ایران انیمیشن‌سازی هرازگاهی و خیلی خودجوش انجام می‌شود. دلیل این نشناختن هم به اعتقاد من به وابستگی انیمیشن به بخش دولتی برمی‌گردد. چون ماهیت سینما یعنی گیشه و مخاطب و سرمایه‌ای که از طریق دیده شدن فیلم توسط مخاطب به خود فیلم تزریق می‌شود. منتها در اینجا این چرخه اشتباه است. از این جهت که معمولا تیم‌های تولید با گرفتن بودجه‌هایی از نهادهای دولتی و غیردولتی خیالشان راحت می‌شود و دیگر جهت ساخت یک انیمیشن یا فیلم باکیفیت و مخاطب‌پسند تلاشی نمی‌کنند.
او ادامه داد: سینمای انیمیشن در تمام دنیا مختص به کودک و نوجوان است و بدیهی است کودکان در هر جامعه‌ای نقش بسیار پررنگی در ساخت زیرساخت‌های آن دارند. بسیاری از مشکلات و مفاهیم را می‌توان در قالب تصویر به کودکان آموزش داد. چرا که فیلم بستر مناسبی است جهت تربیت. خوشبختانه در ایران با وجود تمام بی‌توجهی‌ها و کاستی در تولید انیمیشن، اما باز بخش خصوصی متوجه اهمیت آن به لحاظ اقتصادی و همچنین تاثیرگذاری شده و عقب‌نشینی نکرده است. من کماکان امیدوارم و آینده خوبی را برای انیمیشن این کشور پیش‌بینی می‌کنم. ما در کشورمان گنجینه وسیعی از قصص دینی و ملی داریم که با پرداخت خوب آنها می‌توانیم به سایر کشورهای دنیا هم این داستان‌ها را انتقال دهیم.
محمدیان که این روزها مشغول ساخت انیمیشن «فیل شاه» است، خاطرنشان کرد: انیمیشن «فیل شاه» هم مانند «شاهزاده روم» به تهیه‌کنندگی حامد جعفری ساخته شده و مرحله پیش‌تولیدش مدت زیادی است به پایان رسیده و در مرحله تولید آن هستیم؛ امیدوارم با تجربه‌ای که از قبل داریم بتوانیم آن را کم نقص‌تر از «شاهزاده روم» بسازیم.
انیمیشن ملی صادر می‌شود
علیرضا گلپایگانی، مدرس دانشگاه و تهیه‌کننده انیمیشن در ارزیابی وضعیت انیمیشن در ایران با تشریح «انیمیشن ملی» می‌گوید: من به انیمیشنی، ملی می‌گویم که صادر شود. یعنی دارای کیفیت بالا باشد و مورد مصرف قرار گیرد مثل فرش ایران که ما آن را به عنوان هنر ملی می‌شناسیم.
این عضو هیات علمی دانشگاه هنر و بنیاد بازی‌های رایانه‌ای خاطرنشان می‌کند: فرش ایرانی صادر می‌شود و دنیا آن را می‌شناسد و هویت ماست. فرش هم از نظر اقتصادی و فرهنگی با خودش پیام می‌برد و شاخصه شرقی بودن را در فرم‌های آن می‌بینیم.
گلپایگانی تاکید می‌کند: یک مساله دیگر هم نبود رقابت است. کسانی که کار کیفی انجام می‌دهند با کسانی که کار کمی انجام می‌دهند تقریبا یکسان ارزیابی می‌شوند و این افرادی را که کیفی کار می‌کنند، سرخورده می‌کند.
او همچنین با اشاره به مشکل فیلمنامه در تولیدات انیمیشن می‌افزاید: الان ما نیروهای کار خیلی خوب داریم، داستان داریم ولی فیلمنامه نداریم. داستان با فیلمنامه خیلی فرق می‌کند منتها اغلب نویسندگان داستان وارد این حیطه شده‌اند و مهره گمشده‌ای وجود دارد به این معنی که اگر داستان خوب داریم، فیلمنامه‌نویس خوب نداریم.
این عضو هیات علمی دانشگاه هنر و بنیاد بازی‌های رایانه‌ای در پایان می‌گوید: این که بتوانیم تصویرسازی خوبی کنیم هم مهم است. ما تصویرسازان خیلی خوبی داریم اما هدف از انیمیشن، تصویرگری کتاب نیست. انیمیشن در وهله اول داستان، فیلمنامه و کارگردانی است، اما یکی از معضلاتی که در تولید انیمیشن ایران داریم این است که خانواده انیمیشن ایران، بیشتر نگرش گرافیکی دارد تا دید سینمایی. یعنی هنوز تفکر سینمایی را در انیمیشن ایران، کمرنگ می‌بینیم.
منبع: جام جم
