پایگاه خبری تحلیلی فناوری های نرم و فرهنگی رصد و تحلیلی بر وضعیت صنایع فرهنگی و خلاق
به گزارش فناوری فرهنگی، در تقویم رسمی جمهوری اسلامی ایران و در برابر روز ۱۹ آذر، چنین نوشته شده است:تشکیل شورای عالی انقلاب فرهنگی به فرمان حضرت امام (رحمت الله علیه)(۱۳۶۳).
اینگونه است که امروز، سی و دومین سالروز تشکیل این شورای عالی فرهنگی به عنوان مرکز فرماندهی فرهنگ کشور است.
از طرف دیگر نباید فراموش کرد که از پیروزی انقلاب اسلامی تا ۱۹ آذر ۱۳۶۳، تحولات و تصمیمات فرهنگی مهمی در تاریخ انقلاب اسلامی اتفاق افتاد که لازم است به آنها هم توجه شود.
یکی از نکات مهم در روزهای نخست انقلاب اسلامی این بود که اگرچه بسیاری از نهادهای کشور از حضور نیروهای ستمشاهی پاکسازی شده بود و نیروهای انقلابی، جای آنها را گرفته بودند؛ اما فرهنگ و ساختار حاکم بر این نهادها همچنان محفوظ بود. به طور مثال گروهکهای مختلف، دانشگاهها را عرصه تاخت و تاز خود قرار داده و روند تحصیل و تدریس را مختل کرده بودند. این بود که ضرورت تغییر بنیادین در فرهنگ و ساختار نهادها احساس می شد و به همین دلیل و به فرمان امام امت و به پیشنهاد شورای انقلاب، ستاد انقلاب فرهنگی در اوائل سال ۱۳۵۹ تشکیل شد؛ ستادی که بعدها با توجه به نیاز بیشتر برای حضور و گسترش آن، به شورای عالی انقلاب فرهنگی تبدیل شد تا اهدافی از این دست را پیگیری کند:
تدوین اصول سیاست فرهنگی نظام جمهوری اسلامی
تعیین مراجع برای طرح و تدوین برنامه های فرهنگی، آموزشی و علمی
تصویب آیین نامه های مهم برای مراکز علمی، فرهنگی، آموزشی و پژوهشی
تصویب ضوابط تأسیس مؤسسه ها و مراکز علمی و فرهنگی، دانشگاهها، مراکز آموزش عالی و فرهنگستانها
طرح و تدوین آیین نامه ها برای ایجاد زمینه های لازم جهت بسیج و مشارکت فرهنگی همه جانبه مردم
اینگونه بود که در شهریور ماه سال ۱۳۶۲ و سپس در آذر ماه سال ۱۳۶۳ – که امروز سالگرد آن است – ترمیم و تکمیل ستاد انقلاب فرهنگی انجام شد و شورای عالی انقلاب فرهنگی متولد شد؛ شورایی که امروز سی و دومین سالگرد تولد خود را جشن می گیرد.
امام امت در بخشی از فرمان خود در آن تاریخ مرقوم فرمودند:
«خروج از فرهنگ بدآموز غربی و نفوذ و جایگزین شدن فرهنگ آموزنده اسلامی، ملی و انقلاب فرهنگی در تمام زمینه ها در سطح کشور آن چنان محتاج تلاش و کوشش است که برای تحقق آن سالیان دراز باید زحمت کشید و با نفوذ عمیق ریشه دار غرب مبارزه کرد.
اینک با تشکر از زحمات ستاد انقلاب فرهنگی برای هر چه بارورتر شدن انقلاب در سطح کشور، تقویت این نهاد را لازم دیدم.»
پس از ارتحال امام راحل (ره)، حضرت آقا هم در همان روزهای نخستین رهبری خود و در آذر ماه سال ۱۳۶۸، باز هم بر اهمیت فرهنگ تاکید می فرمایند و می فرمایند:
«در کار فرهنگی نباید مسئله پول و بودجه، یک مشکل عمده به حساب آید؛ به این معنا که مشکلات و نقایص فرهنگی را در ردیف نیازهای بودجه ای و در آخرهای لیست قرار ندهیم؛ بلکه در اولهای لیست – اگر نگوییم در ردیف اول – قرار بدهیم.
اگر درست فکر بکنیم، این به صرفه اقتصادی مملکت هم هست؛ یعنی از اینکه بودجه و امکانات بیشتر را به کارهای فرهنگی – به خصوص فرهنگ آموزشی – متوجّه کنیم، کشور زیان نخواهد کرد؛ زیرا که خود این، برای آینده کشور تولید امکانات می‌کند.
برای یک کشور، نیروی انسانی همه چیز است. ما اگر نیروی انسانی نداشته باشیم، هیچ چیزی نداریم. چند سال قبل از این، روی بعضی از کشورهایی که سالها پیش از ما انقلاب کردند و توفیقهایی هم در عرصه های اقتصادی و صنعتی و فنی و امثال اینها به دست آوردند، مطالعه ای میکردم. دیدم اینها در اوایل انقلاب، بیشترین تکیه و برنامه ریزی را روی تربیت نیروی انسانی گذاشته اند؛ به طوری که بعضی از این کشورها، همین الان نیروی انسانی کارآمد و ماهر صادر میکنند.»
معظم له در ششمین سالروز ۱۹ آذر – یعنی در نوزدهم آذر ماه سال ۱۳۶۹ – هم می فرمایند:
«آنچه که امروز می فهمیم و احساس می‌کنیم که باید انجام دهیم، این است که باید مسئله فرهنگ را با کلیّتش، مسئله اول این کشور به حساب آورد.
ما اگر توانستیم فرهنگ این کشور را با پایه های مستحکم و قوی و نهادهای صحیحی که کارآیی لازم را داشته باشند، پشتیبانی و تقویت کنیم، کار این کشور روی غلتک خواهد افتاد و پیشروی این کشور در همه زمینه های مورد نظر تضمین خواهد شد.
چنانچه ما فرهنگ را اصلاح و دنبال نکردیم، به احتمال زیاد، برنامه‌ریزی‌هایمان ابتر خواهد بود.
تأکید من بیشتر این است که فرهنگی که ما می‌خواهیم به صورت هدایت شده و اداره شده باشد- یعنی فرهنگ کشور را اداره کنیم – باید در این اداره و هدایت ما، مسائل اسلامی و انقلابی، در درجه اول مورد نظر باشد. باید ایمان و حرکت اسلامی و انقلابی و روح انقلاب، مثل روحی در همه تصمیمات فرهنگی، مورد توجّه قرار گیرد.این واجب ترین مسئله است.»
و البته بیان این نکات و توصیه های راهبردی از سوی رهبری حکیم انقلاب ادامه یافت و در سالهای بعد، بحث «تهاجم فرهنگی» و ضرورت توجه به آن هم، به میان آمد:
«این مسئله تهاجم فرهنگی که ما بارها روی آن تأکید کرده ایم، واقعیت روشنی است؛ با انکار آن، ما نمی توانیم اصل تهاجم را از بین ببریم. تهاجم فرهنگی را نباید انکار کرد؛ وجود دارد. به قول امیرالمؤمنین (صلوات الله علیه)، «مَن نامَ، لَم یَنَم عنه»؛ اگر شما در سنگر خوابت برد، معنایش این نیست که دشمنت هم در سنگر مقابل خوابش برده است. تو خوابت برده؛ سعی کن خودت را بیدار کنی. ما باید توجّه داشته باشیم که انقلاب فرهنگی در تهدید است؛ کما اینکه اصل فرهنگ ملّی و اسلامی ما در تهدید دشمنان است.»
و اما سومین ترمیم عمده شورای عالی انقلاب فرهنگی به سال ۱۳۷۵ بر میگردد. رهبری خبیر انقلاب در آن سال با صدور پیامی ضمن تعیین ترکیب جدید اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی، بر اهمیت جایگاه و وظایف خطیر آن نیز تأکید نمودند. در این پیام آمده است:«شورای عالی انقلاب فرهنگی که با تدبیر حکیمانه امام راحل عظیم الشان به جای ستاد انقلاب فرهنگی پدید آمد، نقش فعال و مؤثری را در عرصه های امور فرهنگی کشور به خصوص دانشگاهها ایفا کرد و برکات زیادی از خود به جای گذارد.
اکنون با پیشرفت کشور در کار سازندگی و گسترش دامنه نیاز به دانش و تخصص و لزوم فراگیری علوم و فنون و پرورش محققان و نوآوران و استادان و متخصصان کارآمد، اهمیت این بخش از مسایل فرهنگی تأکید مضاعف یافته است.
همه این حقایق مهم و هشدار دهنده، مسئولان فرهنگی کشور را به تدبیری برتر و اهتمامی بیشتر و تلاشی گسترده تر فرا می خواند و به ویژه شورای عالی انقلاب فرهنگی را که در جهاد ملی با بیسوادی و عقب ماندگی علمی و تبعیت فرهنگی، در حکم ستاد مرکزی و اصلی است، به تحرک و نوآوری و همت گماری برمی انگیزد.»
این ترمیم ها و البته فرمانهای جدید ادامه یافت تا مشخص شود که انقلاب اسلامی ایران و مسئولان بلندپایه آن، بویژه رهبر بصیر انقلاب، توجه ویژه ای به فرهنگ و امور فرهنگی دارند و آن را در نظام مقدس جمهوری اسلامی، از مهمّات می شمرند.
و امروز و همزمان با سالروز امامت و ولایت حضرت صاحب العصر و الزمان (عج)، سی و دومین سالروز تشکیل شورای عالی انقلاب فرهنگی گرامی داشته می شود و دبیرخانه این شورا هم در بیانیه ای، بر اهمیت فرهنگ در نظام مقدس جمهوری اسلامی تاکید دارد و مهمتر از همه اینکه، دست همکاری همه دلسوزان را می فشارد:
«درک این حرکت عظیم (انقلاب اسلامی ایران) بدون توجه به بُن‌مایه‌ها و ریشه‌های فرهنگ دینی ملت مسلمان ایران، مقدور نبوده و نیست.
این حقایق گویای آن است که فرهنگ اسلامی همانگونه که رُکن رکین شکل‌گیری انقلاب اسلامی بود، عامل بقا و دوام آن نیز هست.
… شورای عالی انقلاب فرهنگی وارد میدان شده و برنامه ریزی و سیاستگذاری در حوزه های مختلف فرهنگ را در دستور کار خود قرار داده است و به همین منظور اسناد و سیاستهای کلان متعددی را همچون «نقشه مهندسی فرهنگی»، «پیوست نگاری فرهنگی»، «تحکیم و تعالی خانواده»، «جمعیت» و … تدوین و به تصویب رسانده است.
شورای عالی انقلاب فرهنگی به موازات ورود جدی در عرصه سیاس‌های کلان فرهنگی، در حوزه علم و فناوری نیز اسناد و سیاستهای راهبردی را وضع و تصویب کرده است که بارزترین آنها «نقشه جامع علمی کشور» و زیرسندهای تخصصی آن می‌باشد
در بخش مهم آموزش و پرورش نیز شورای عالی انقلاب فرهنگی با تدوین و تصویب «سند تحول بنیادین آموزش و پرورش» به خوبی با ارزیابی وضعیت فعلی و مسیر پیش رو، برای این حوزه مهم، راهبردها و راهکارهای مفید مؤثری ترسیم کرده است.
دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی ضمن تبریک نهم ربیع‌الاول، سالروز آغاز امامت حضرت ولی‌عصر (عج) و ۱۹ آذر، سالروز تشکیل شورای عالی انقلاب فرهنگی و گرامیداشت یاد و خاطره امام راحل (ره) و همه شهدای گلگون‌کفن انقلاب اسلامی به ویژه شهدای مدافع حرم و تجدید بیعت و اعلام وفاداری به رهبر فرزانه انقلاب اسلامی(مدّ ظلّه العالی)، بر عزم راسخ خود در پیمودن مسیر متعالی انقلاب اسلامی تأکید می‌کند و پیشاپیش دست همکاری همه دلسوزان را می‌فشارد.»
منبع: مهر
