پایگاه خبری تحلیلی فناوری های نرم و فرهنگی رصد و تحلیلی بر وضعیت صنایع فرهنگی و خلاق
به گزارش فناوری فرهنگی،یکی از بسترهایی که می‌تواند به رونق بازی و بازیسازی شکل و سرعت دهد، سرورهای ارائه بازی هستند که بازی‌ها را به‌شکل آنلاین و مجازی ارائه می‌دهند. سرورهای گیم، امکانی برای دیده‌شدن و منتشرشدن بازی را در اختیار بازیسازان قرار می‌دهند. بازیسازی ایران سهم بسیار ناچیزی در ارائه بازی‌های آنلاین و جهانی دارد. اغلب گیمرها در ایران به بازی‌هایی که به‌شکلی آمادگی برای مسابقات جهانی بازی را دارند می‌پردازند که البته در این میان در بخش سرگرمی نیز از استانداردهای جهانی دور هستیم. به‌همین منظور درباره چالش‌ها و امکاناتی که سرورها می‌توانند در اختیار دنیای بازی ایران قرار دهند با علی فخار؛ نویسنده، کارشناس بازی و کارمند روابط عمومی بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای گفت‌وگو کرده‌ایم که در ادامه می‌خوانید.
وضعیت سرورهای گیم در ایران به چه شکل است؟
این سرورها دو مدل هستند و اغلب و قریب به اتفاقشان سرورهای خارجی هستند و بهطورکلی یک سرور ندارند و در اقصی نقاط دنیا سرور دارند و کاربران می‌توانند انتخاب کنند که به کدام سرور وصل شوند؛ بر این اساس که با کدام سرور ارتباط سریعتر است. یکسری هم هستند که در ظاهر به آن‌ها سرور میگویند و آن‌را فقط به این دلیل که پینگ در داخل کشور وضعیت بهتری دارد برای داخل کشور ارائه می‌دهند. تعداد این سرورها کم است به این دلیل سروری مورد نیاز است که همواره آپ2 باشد که هزینه دارد و در عمل توجیهپذیر نیست. بسیاری از بازی‌ها هم آنقدر در دنیا سرور دارند که بتوان با یکی از آن‌ها بازی کرد. یک نکته دیگر که وجود دارد می‌توان برای یک بازی هم بهطور جداگانه سرور تعیین کرد؛ برای مثال کانتر. اما اکثر بازی‌هایی که مورد اقبال واقع شده و پرفروش می‌شوند، خودشان سرورشان را مشخص می‌کنند و نمی‌توان سرور شخصی برای آن‌ها عرضه کرد.
اگر بازی مجوز انتشار و فعالیت داشته باشد، بنیاد به مدیر سرور، مجوز فعالیت می‌دهد و کاری با اتفاقات و خدمات دیگر گیم ندارد، بنیاد به این کاری ندارد که بازی سرورش کجاست؛ در ایران یا خارج است. اگر بازی مجوز فعالیت دارد و آنلاین است می‌تواند در ایران کار کند و اگر نه این امکان را برای کار کردن ندارد.
آیا بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای برای واگذاری سرور گیم برای بازیسازان تعرفه مشخصی در نظر گرفته است؟
اکثر بازی‌های موبایلی داخلی که بازیسازان ایرانی ساختهاند قابلیت بازی آنلاین دارند یا مشخصات کاربران را ذخیره می‌کنند، سرورهایی که بنیاد در اختیار سازندگان بازی قرار می‌دهد حمایتی هستند و بنیاد به آن‌ها یارانه می‌دهد؛ اگر قیمت یک سرور یک میلیون تومان است، سازنده می‌تواند دویستهزارتومان یا سیصدهزارتومان این سرور را بخرد.
تعرفه خدمات سرورهای بازی‌های موبایلی درحالحاضر چگونه است و این امر چگونه می‌تواند به بازیسازان کمک کند؟
تعرفههای خدمات به گیمر را خود بازیسازان تعیین می‌کنند، مدل اقتصادی اکثر بازی‌های موبایلی به این ترتیب است که رایگان هستند و پرداخت درون برنامه دارند؛ یعنی شما می‌توانید پول پرداخت کنید یا پولی پرداخت نکنید و رایگان بازی کنید. درواقع شما برای دریافت ویژگیهای بالاتر پول میپردازید.
تا چه‌اندازه می‌توان گفت که سرورهای گیم جایگزینی برای گیم‌نت‌ها محسوب می‌شوند و سهمشان در آماده‌سازی برای مسابقات جهانی به چه اندازه است؟
در عمل این اتفاق افتاده است؛ یعنی آن نسلی که بهطور مثال با شبکه کابلی بازی میکردند دیگر وجود ندارد؛ درواقع می‌توان گفت که کمرنگ شده است. دیگر نیازی به فضایی مانند گیم‌نت نیست و درحالحاضر هرکسی در هرجا و مکانی که هست می‌تواند با دسترسی‌داشتن به اینترنت با هم تیمیهایش بازی کند. این اتفاق در عمل افتاده است و دیگر کسبوکار گیم‌نت‌ها مانند گذشته پررونق نیست که بخشی از این مسئله مربوط به سرورها و اینترنت پرسرعت می‌شود.
بازی‌های ایرانی مانند «خلیج عدن» و «ارتش‌های فرازمینی» قابلیت اجرا شدن در سرورهای ایرانی را دارند و گیمرهای ایرانی کمتر سراغ این بازی‌ها می‌روند و بیشتر به بازی‌های جهانی می‌پردازند؛ به این دلیل که برای مسابقات آماده شوند یا امکان بازی کردن با گروه‌های متنوع در اقصی نقاط جهان را دارند، چه مواردی باید رخ دهند که بازی‌های ایرانی هم همان استاندارد بازی‌های خارجی را پیدا کنند؟
این مسئله جواب کلی دارد؛ دلیلش این است که کسانی دارند بازی‌های ای‌‌اِی‌اسپرت را می‌سازند که مبدع ای‌‌اِی‌اسپرت و این سبک از بازی‌ها بوده‌ا‌ند. به‌همین دلیل رقابت با شرکت‌ها کار آسانی نیست برای مثال شرکتهایی که این بازی‌ها را می‌سازند چهل‌سال است که در این زمینه فعالیت می‌کنند. بالاخره در این همه تجربه و در بازار جهانی طرفداران بسیار و درآمد دارند که می‌توانند چنین بازی‌هایی را بسازند. درحالحاضر و در عمل ساختن بازی ای‌‌اِی‌اسپرت در ایران مقدر نیست و بسیار کار پیچیده، سخت، هزینه‌بر و پیچیدهای است و این مسئله را هم باید درنظر گرفت که در ایران بستر ساختن بازی در سطح ای‌‌اِی‌اسپرت چندان فعال نیست و خیلی محدودیت دارد.
به‌نظرتان چنین چشم‌اندازی را برای بازی‌های رایانه‌ای می‌توان در نظر گرفت؟
بازی‌ای به‌نام «آسمان دژ» که بازی موفقی محسوب می‌شود با بازی‌های رقابتی که در مسابقات جهانی شرکت داده می‌شود وضعیت متفاوتی دارد و این‌ها اصلا با هم قابل‌مقایسه نیستند. اولویتمان در ایران می‌تواند بازی‌هایی مانند «آسمان دژ» و بازی‌های آنلاین مانند «خروس جنگی» باشد که فکر می‌کنم در خارج از ایران هم منتشر شد. به‌نظرم صنعت گیم کشور باید به این سمت برود تا این‌که وارد فضایی ناشناخته شود است؛ یعنی باید بتواند عرض‌اندام کند؛ اگر بخواهم اولویت‌بندی کنم ساختن بازی برای گروه ای‌‌اِی‌اسپرت شاید اولویت دهم در بازیسازی کشور باشد و باید این موضوع را کنار بگذاریم و در دیگر فضاهای ارائه بازی که چنین امکانی وجود دارد سرمایه‌گذاری کنیم، چون مصداقشان را در بیرون داشته‌ایم.
بازیسازی ایرانی به‌سمت بازی‌های موبایلی پیش رفته است. نقاط آسیب‌پذیر بازی‌های موبایلی چه می‌توانند باشد؟
در ایران میزان تولید بازی‌های موبایلی بسیار بالاست. نکته و مشکلی که در این مورد وجود دارد این است که بازی‌های خارجی موبایلی به‌شکل قانونی وارد ایران می‌شوند و فروش دارند. مسئله این‌جاست که این بازی‌ها هیچ مالیاتی هم نمی‌پردازند. درنهایت هم اکثر بازی‌های موبایلی ارائه شده در کافه بازار ایرانی بودند اما اکنون میزان زیادی بازی خارجی و قانونی در آن‌جا وجود دارد که بومی‌سازی و فارسی شده‌اند و گیمرها می‌توانند با کارت شتاب این بازی‌ها را بخرند. بازیسازها از این اتفاق بسیار شاکی هستند و راهحل این مسئله این است که یکسری قانون برای این کار تصویب شود. برای مثال بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای از فروش این بازی‌ها عوارض بگیرد که مبلغ این عوارضها برسد به بازیساز داخلی که از او حمایتی صورت بگیرد. بازی‌های موبایلی خارجی به‌آسانی در بازار ایران به‌فروش می‌رسند و در کنارش ارز نیز خارج می‌شود و هیچ اتفاقی هم نمیافتد.
مسیر وارد شدن این بازی‌ها اگر ساده بگویم به این ترتیب است که من با شخصیت حقوقی یا حقیقی با بازیساز در خارج از کشور صحبت می‌کنم که قصد دارم این بازی را در بازار گیم ایران منتشر کنم، بازی برای توجه بیشتر گیمرها به آن، بازی را فارسی کرده و پرداخت درون برنامه کافه بازار را به آن اضافه کرده و در کافه بازار منتشرش می‌کنم.
چرا بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای اقدامی در این خصوص نمی‌کند؟
بازی‌ها اگر مشکل محتوایی داشته باشند انتشار پیدا نمیکنند، بنیاد بازی‌های رایانه‌ای به این بازی‌ها اجازه نشر می‌دهد، در این مسئله دو حالت وجود دارد؛ یا بازی‌ها مشکل محتوایی دارند که قابل انتشارند یا مشکل محتوایی دارند و قابل انتشار نیستند.
مسئله این است که هیچ قانونی وجود ندارد که بنیاد بتواند به آن استناد کند که این بازی مشخص وارد بازار گیم ایران نشود تنها دلیلی که بنیاد می‌تواند جلوی بازی‌ای را بگیرد این است که اگر محتوای بازی مشکل‌دار باشد به آن استناد کند و جلوی انتشار بازی را در بازار گیم ایران بگیرد.
وضعیت سرورهای گیم برای بازی‌های موبایلی و اقبالی که به آن‌ها می‌شود چگونه است؟
آمار دقیقی در این زمینه ندارم و این بستگی مستقیم به بازیسازها دارد اگر بازیشان نیاز به این دارد که کاربران بتوانند آنلاین بازی کنند ترجیحشان بر این است که سرور از ایران باشد و اگر این مسئله اهمیتی نداشته باشد سرور خارج قیمت ارازن‌تری دارد، بنابراین سرورشان را خارج از ایران میگیرند.
چطور می‌توانیم گیمرهای خارجی را به بازی با گیم‌های ایرانی ترغیب کنیم؟
برای این‌که این اتفاق بیفتد قصد داریم در اردیبهشتماه سال آینده نمایشگاهی کاملا تجاری که بی‌توبی هست به‌نام پی‌سی‌جی تهران و با کمک گیم کانکشن فرانسه برگزار کنیم؛ آن‌ها سال‌هاست نمایشگاه بین‌المللی تجاری در حوزه گیم برگزار می‌کنند. قرار بر این است که این اتفاق با حضور ناشر و سخنرانانی از ایران همراه شود؛ این نمایشگاه جایی است که بازیسازهای داخلی می‌توانند بازی‌هایشان را به ناشران خارجی معرفی کنند که کاملا تجاری است و از کنار این نمایشگاه بازی‌های ایرانی زیادی به‌فروش خواهند رفت که این قدم خوبی است.
وضعیت پخش و توزیع بازی‌های رایانه‌ای برای بازار ایران و خارج از کشور به چه صورت است؟
در داخل ایران بازهای موبایلی مشکل منتشرشدن ندارند و بستری به نام کافه بازار وجود دارد اما در خارج از کشور مشکلاتی وجود دارد. هنوز تحریم‌ها بر این مسئله تاثیر دارند و بهطور رسمی نمی‌شود یک بازی را از ایران منتشر کرد. چون ما از این طرف حساب قانونی در بانکهای خارجی نداریم که این یکی از الزامات انتشار بازی در گوگل‌پلی و آپ‌استور است.
بازی‌های ایرانی با فروش مطلوب جهانی
غیر از «خروس جنگی» و «آسمان‌دژ» چه نمونه‌های دیگری داشته‌ایم که جایزه جهانی دریافت کردند یا به این بازی‌ها در خارج از کشور توجه شده است؟
«ارتش‌های فرازمینی» در خارج از کشور هم تقریبا موفق بوده است حتی فروش داشته و هم تعدادی جوایز خارجی هم دریافت کرده است؛ بازی «گرشاسب» هم در خارج از ایران فروش مطلوبی داشته است. نمونه دیگری که داریم و موفق بوده است بازی «شدو بلید» (shadow blade) بوده که حتی منتخب مارکت‌اپل شد، جایزه‌های زیادی گرفت و فروش بسیار خوبی هم داشت و بازی دیگری به‌نام «چیلدرن آف مورتال» که درحال ساخته شدن است. این بازی سرمایه تولیدش را به‌شکل مردمی و به‌واسطه سایت کلیک استارتر در خارج از کشور جمعآوری کرد. به این ترتیب که شما پروژه‌ای را در این سایت تعریف می‌کنید و بر مبنای آن پروژه افراد به پروژه شما کمک مالی می‌کنند. این گروه در خارج از کشور یک قرارداد حقوقی ثبت کرده تا کارهایشان را در آن طرف انجام دهند؛ این قرارداد‌ها را به‌دلیل وجود تحریم‌های ایران با کشورهای خارجی بسته‌اند.
منبع:صبا
