رونمایی از نخستین آمار فیلم‏های محبوب

مرورفیلم‏های سینمایی به نمایش درآمده در کاخ جشنواره- روز چهارم و پنجم

کوپال

«کوپال» اولین فیلم بلند سینمایی کاظم ملایی است که پیش از آن آثار کوتاه متفاوتی همچون «لطفا از خط قرمز فاصله بگیرید»، «منها» و «دیلیت» را ساخته و در جشنواره‏های داخلی و خارجی متعددی حضور موفق داشته است. فیلمنامه این فیلم را خود ملایی نوشته و مدت زمان آن 99 دقیقه است. این فیلم در بخش اصلی سودای سیمرغ قرار دارد.

قصه فیلم: کوپال روایتگر قصه‏ یک شکارچی و تاکسیدرمیست به نام دکتر احمد کوپال است که روز آخر سال با یک چالش جدی در زندگی‏اش مواجه می‏شود.

بازیگران: لوون هفتوان، نازنین فراهانی، پوریا رحیمی‌سام، حسین شمس‌آبادی، وهان سلیم‌زاده، مجتبی علیزاده، حسین غایبی و…

نقد فیلم: فیلم کوپال با توجه به سوابق کارگردانش در فیلم کوتاه، در مقایسه با سایر فیلم‏اولی‌های جشنواره فیلم متوسطی است. کارگردانی فیلم از نظر ریتم و قاب‌بندی مناسب است و ایراد جدی ندارد. اما در قصه همچون قریب به اتفاق فیلم‌های سینمای ایران، «کوپال» هم لنگ می‌زند. مخصوصا در شخصیت‌پردازی‌ها فیلم با ایراد جدی مواجه است. فیلم در نهایت شبیه به تیزر شده است. کارگردان کوپال را می‏توان «تاکسیفیلمیست» دانست که بدن فیلم را تهی از آنچه بوده، کرده است و به جای آن، پلاستیک فشرده و مصنوعی را به روی پرده سینما می‏دوزد به جای آنکه با ظرافت پوست فیلم را آراسته کند و نظم دهد.

آباجان

«آباجان» را هاتف علیمردانی ساخته و همزمان فیلمنامه‌نویسی و تهیه‌کنندگی فیلم نیز بر عهده کارگردان بوده است. این فیلم در بخش رقابتی سودای سیمرغ حضور دارد. علیمردانی سابقه ساخت فیلم‏هایی همچون «به خاطر پونه»، «مردن به وقت شهریور»، «کوچه بی‌نام» و «هفت ماهگی» را در کارنامه دارد که همه این فیلم‌ها در بخش رقابتی سودای سیمرغ در دوره‌های مختلف فجر شرکت داشته‌اند.

قصه فیلم: روایت خانواده‌اى که در دهه 60 در شهر زنجان زندگى مى‌کنند. خانواده‌اى که جنگ و فضاى آن سال‌ها تاثیر زیادى روى زندگیشان مى‌گذارد.

بازیگران: فاطمه معتمدآریا، سعید آقاخانی، حمیدرضا آذرنگ، شبنم مقدمی، محمود نظرعلیان، فریبا متخصص، ماهان نصیری ندا و محمدرضا غفاری.

نقد فیلم: در این فیلم نکته برجسته بازی روان و اثرگذار فاطمه معتمدآریا است که به سیاق کارنامه او، نقش یک مادر را ایفا می‌کند و در این نقش گویا به نوعی اجتهاد رسیده است. البته ناگفته نماند که پس از سال‌ها بازی در این گونه نقش‌ها او در برخی از لحظات به تکرار نقش‏هایش رسیده است. به هر حال فیلم «آباجان» همچون سایر فیلم‌های علیمردانی همچنان یک فیلم متوسط است. با کارگردانی و سیر روایی یکنواخت و قصه‏ای که اگرچه ضعف‏های اساسی فیلمنامه‏ای ندارد اما چندان هم تازه و منحصربه‌فرد نیست. با این حال فضای حسی فیلم به عنوان یک نقطه قوت، می‌تواند مخاطب را درگیر قصه کند.

فِراری

علیرضا داوودنژاد، یکی از کارگردانان مطرح و قدیمی ایران است که امسال با فیلم فراری که بیستمین اثر بلند سینمایی‏اش حساب می‏شود، در بخش سودای سیمرغ جشنواره فیلم فجر حضور دارد. استارت فیلمبرداری این فیلم، در پاییز سال ۹۴ زده شد و به‌دلیل مشکلات فنی مختلف، فیلم به جشنواره فیلم فجر سال گذشته نرسید. فیلمنامه را کامبوزیا پرتوی نوشته و تهیه‌کننده فیلم هم جهانگیر کوثری است. این فیلم 98 دقیقه است.

قصه فیلم: گلنار برای رسیدن به هدف خود درحالی‌که ۱۸ سال بیشتر ندارد با واقعیت‏های امروز روبه‌رو می‏شود. او به تهران می‏آید تا با ماشین فراری ۸ میلیاردی عکس یادگاری بگیرد. او با یک مرد میانسال آشنا می‏شود و با یک دستگاه پیکان قدیمی به دنبال ماشین فراری می‌گردند.

بازیگران: محسن تنابنده، ترلان پروانه، سحر دولتشاهی، سیامک صفری، رضا داوودنژاد و با حضور رضا کیانیان و سیما تیرانداز.

نقد فیلم: فِراری یک فیلم اجتماعی است که همچون سایر فیلم‌های داوودنژاد با رویکرد آسیب‌شناسی جامعه و قشرهای مختلف و عوامل خودشیفتگی کاذب و عدم تناسب زندگی بین طیف‌های متفاوت ساخته شده. فیلمنامه این فیلم کشش خوبی دارد و تجربه داوودنژاد برای ساخت چنین فیلم‏هایی توانسته از فیلمنامه خوب پرتوی یک اثر سینمایی نسبتا خوب تولید کند. بازی‌ها روان است و ریتم فیلم با روال نسبتا خوبی تا انتها حفظ می‌شود.

سوفی و دیوانه

مهدی کرم‏پور بعد از پنج سال فاصله که از آخرین کارش «پل چوبی» می‌گذرد با یک درام عاشقانه دوباره به سینما بازگشته است. فیلم سینمایی «سوفی و دیوانه» پنجمین و آخرین اثر بلند سینمایی مهدی کرم‏پور به بخش سودای سیمرغ جشنواره فجر امسال راه یافته است. فیلمنامه را هم خود کرم‏پور نوشته است. «سوفی و دیوانه» درامی عاشقانه و متفاوت است که فیلمنامه آن توسط مهدی سجاده‌چی و مهدی کرم‌پور پس از چندین‌بار بازنویسی به نگارش درآمده است. این فیلم 94 دقیقه است.

قصه فیلم: این فیلم یک داستان عاشقانه را روایت می‌کند که دو طرف این عشق با ماجراهای متعددی در راه رسیدن به وصال مواجه می‌شوند اما سرانجام واقعیت رخ می‌نماید و راه‏ها از هم جدا می‌شوند.

بازیگران: امیر جعفری، به‌آفرید غفاریان، الهه حصارى، سیامک صفری، سعید امیرسلیمانی و محمدرضا شریفی‌نیا.

نقد فیلم: مهدی کرم‌پور درام‌ساز است. در این فیلم سعی کرده روایتی عاشقانه را با طمانینه بیشتری دستمایه فیلم کند. در این کار البته موفق هم نبوده است. به نظر می‌رسد که در کنار فیلمنامه ضعیف فیلم، بازی ضعیف بازیگران به‌ویژه امیر جعفری «سوفی و دیوانه» را رسما از نامزدی در بخش‏های مختلف جشنواره بیندازد. شخصیت‌پردازی‌ها باز هم در فیلم کامل نیست و در برخی از سکانس‌ها این موضوع بیشتر به چشم می‌‏آید. به‌طور کلی فیلم حرفی برای گفتن ندارد و با رویکرد فتح گیشه ساخته شده است.

بدون تاریخ، بدون امضا

فیلمی به کارگردانی وحید جلیلوند، نویسندگی وحید جلیلوند و علی زرنگار و تهیه‏کنندگی علی جلیلوند. محصول سال ۱۳۹۵ است. این فیلم هم در ژانر درام نوشته و کارگردانی شده و به لحاظ ساختار فیلمنامه همچون «تابستان داغ» به تنش میان دو خانواده از دو طبقه اجتماعی متوسط و فرودست می‌پردازد. جلیلوند پیش از این فیلم «چهارشنبه 19 اردیبهشت» را کارگردانی کرده. فیلم جدید او 100 دقیقه است.

قصه فیلم: یک پزشک که عنوان پزشک قانونی دارد با پسربچه‏ای تصادف می‏کند و صبح روز بعد از حادثه پسر بچه می‏میرد. او علاوه بر صدمه ناشی از تصادف، دچار یک نوع مسمومیت حاد غذایی است که همین موضوع تشخیص علت مرگ را برای پزشکان مبهم می‏کند. عذاب وجدان پزشک قانونی را رها نمی‏کند تا اینکه…

بازیگران: امیر آقایی، هدیه تهرانی، نوید محمدزاده، سعید داخ، علیرضا استادی و زکیه بهبهانی.

نقد فیلم:‏ فیلمنامه بدون تاریخ بدون امضا، به لحاظ روایت‌شناسی و ایده کانونی، کم نقص و نسبتا روان است. توالی مناسب رخدادها و شخصیت‌پردازی‏ها و همچنین تنظیم دیالوگ‏های فیلم، قابل توجه و اثرگذار است. با این حال برخی از قرینه‏سازی‏ها و نشانه‏های کلامی در فیلم گل‏درشت و لودهنده است. در کنار فیلمنامه، کارگردانی و بازیگری فیلم هم قابل توجه است. گرچه به نظر می‌رسد در القای فضای سرد و بی‌روح فیلم زیاده‌روی شده و کاراکترها بی‌دلیل، خودخواه و دیگری‌ناپذیر هستند اما به هر حال فیلم در مجموع یک فیلم متوسط است و لحظات اثربخش و بالاتر از متوسطی هم در خود دارد.

ماه گرفتگی

فیلمی به کارگردانی مسعود اطیابی و نویسندگی مهدی آذرپندار و تهیه‏کنندگی هادی انباردار. محصول سال ۱۳۹۵ است. این فیلم به رخدادهای تنش‏زای سال 88 می‏پردازد و سعی کرده است خوانشی تازه از این موضوع به دست بدهد. فیلم اطیابی 92 دقیقه است. او پیش از این عمدتا با فیلم‏های طنز شناخته می‏شد. فیلم‏هایی همچون «اخلاقتو خوب کن»، «خروس جنگی» و «شرط اول».

قصه فیلم: این فیلم روایت یک دانشجو است که در روزهای پرتنش سال 88 اطلاعی از او در دست نیست. نزدیکان او پس از جست‌وجوی بسیار سرانجام موفق می‏شوند جسم بی‌جان او را پیدا کنند. در این میان قصه‏های موازی فیلم روایت می‏شوند.

بازیگران: کامبیز دیرباز، شهرام عبدلی، سارا خوئینی‏ها، الهه حصاری، ارسلان قاسمی و قاسم زارع.

نقد فیلم: ماه گرفتگی به لحاظ ریتم فیلم، نسبتا روان است. فیلم تنش‏ها و رویدادهای موقعیت زمانی داستان را به خوبی بازسازی کرده و باورپذیری قابل قبولی دارد. بنابراین در بخش‏های طراحی صحنه و لباس از نامزدهای جدی سیمرغ است. با این حال دیالوگ‌نویسی فیلمنامه برای کاراکترهای مکمل ضعیف است. بازی بازیگران مکمل هم به همان میزان ضعف دارد با این حال کامبیز دیرباز در ایفای نقشش، بازی روان و مناسبی دارد. این بازیگر به احتمال بسیار، از نامزدهای سیمرغ بازیگری نقش اول است. با این حال فیلم ایده مرکزی قابل توجهی دارد اما این ایده مرکزی نتوانسته در بخش پرداخت داستانی قوتش را تکرار کند. میزانسن‏های ضعیف و تکراری به‌ویژه در سکانس‏های مربوط به خانه هادی، از جمله مهم‏ترین ضعف‏های کارگردانی فیلم است.

انزوا

«انزوا» اولین فیلم مرتضی علی عباس میرزایی است که پیش‏تر در حوزه فیلم کوتاه تجربیات نسبتا متعددی داشته است. پیمان جعفری تهیه‌کننده این فیلم است و فیلمنامه هم به‌صورت مشترک توسط کارگردان فیلم و احمد رفیع‌زاده نوشته شده است. این فیلم با «جامپ‏کات»‏های متعدد، تدوین متفاوتی از سایر فیلم‏ها دارد و 91 دقیقه است.

قصه فیلم: یک زندانی پس از مرگ مبهم همسرش از زندان مرخصی می‏گیرد و به دنبال یک شخص قابل اعتمادی می‌گردد تا پس از پایان مهلت مرخصی، دو فرزند خردسالش را به او بسپارد. او در این میان به نادرست بودن قضاوت‏های متعدد دیگران درباره همسرش پی می‌برد.

بازیگران: امیر علی دانایی، بهنوش بختیاری، اندیشه فولادوند، لیندا کیانی، شقایق فراهانی، لعیا عباس‌میرزایی، همایون ارشادی، جمشید هاشمپور، سیامک صفری، مهران رجبی و امید روحانی.

نقد فیلم: تفاوت انزوا با دیگر فیلم‏اولی‏ها در تدوین آن است. تاکید کارگردان بر استفاده از جامپ کات، لحن روایی فیلم را متمایز از سایر فیلم‏ها کرده است. این در حالی است که این فرم متفاوت تدوین و تمایل به ساخت فیلم‏هایی شبیه به آثار تارانتینو، با قصه فیلم همخوان نیست. ریتم و تمپوی بالای فیلم با محتوای شخصیت محور و ایستای آن هماهنگی ندارد. این در حالی است که قصه‏ای در فیلم شکل نمی‏گیرد و به همین دلیل شخصیت‏های آن هم در نهایت ناشناخته و ابتر باقی می‏مانند. در برخی سکانس‏ها فضای حسی فیلم به خوبی به مخاطب منتقل می‏شود اما تاکید فراوان و بیجا بر موسیقی برای برش میان سکانس‏ها این قوت را تضعیف می‏کند.

مادری

اولین فیلم سینمایی رقیه توکلی در مقام کارگردانی است با تهیه‏کنندگی سیاوش حقیقی. محصول سال ۱۳۹۵ است. فیلمنامه مادری را هم کارگردانش نوشته است. این فیلم، یک فیلم زنانه است و کاراکترهای اصلی ‏آن هم زنان هستند. فیلم اول توکلی 83 دقیقه است.

قصه فیلم: دو خواهر در شهر یزد در کنار یکدیگر زندگی می‏کنند. اما وجه تمایز آنها این است که یکی عشق خود را رها کرده و دیگری عشقش او را تنها گذاشته است. این دو در برابر تمامی مشکلات و موانع بر سر راه‏شان مقاومت می‏کنند و رشد خود را ادامه می‏دهند تا اینکه…

بازیگران: نازنین بیاتی، هانیه توسلی، مریم بوبانی، ملیسا ذاکری، آنا زارع، هومن سیدی و سجاد اسماعیلی.

نقد فیلم:‏ استفاده از فیلمنامه‏های شلوغ، ‏ پرکاراکتر و پرتنش برای ساخت فیلم اول همیشه وسوسه‌برانگیز بوده اما معمولا نتیجه‌بخش نبوده است. فیلم «مادری» دچار همین وسوسه و نتیجه شده است. کاراکترهای قصه تازگی ندارند و تقابل‏های دوگانه در دیالوگ‏ها مبتنی بر کلیشه‏های معمول سینمای ماست. تمایل به القای فضای فیلم «یه حبه قند» در اولین ساخته توکلی مشهود است. تدوین هایده صفی‏یاری هم نتوانسته برخی از قاب‌بندی‏های نادرست فیلم را بپوشاند. با این حال برخی سکانس‏ها به معنی کامل کلمه «دلچسب» و شیرین است و در این فیلم هم بازی کودکان به خوبی از آب درآمده است. این فیلم هم از فیلمنامه بی‌قصه آسیب خورده و هم از اجرای شلوغ. این در حالی است که بازی بازیگران هم چنگی به دل نمی‌زند. طراحی صحنه، لباس و گریم متوسط است.