پایگاه خبری تحلیلی فناوری های نرم و فرهنگی رصد و تحلیلی بر وضعیت صنایع فرهنگی و خلاق
به گزارش فناوری فرهنگی، حجت‌اله مرادخانی، پژوهشگر هنر و مدرس دانشگاه و مشاور معاونت صنایع دستی کشور در یادداشتی که در اختیار خبرگزاری مهر گذاشته است به ویژگی‌های بازارچه‌های نوروزی و برگزاری کارگاه‌های زنده تولید صنایع دستی اشاره کرده است. متن این یادداشت را در ادامه می‌خوانید؛
از جمله تاثیرات مهم آثار هنری بر جامعه و مخاطبان هنر، تغییر الگوهای ذهنی و دیدگاه‌های آنها در خصوص دنیای اطراف آن‌هاست. به عبارت دیگر آثار و رویدادهای هنری با نشان دادن زوایای مختلفی از پدیده‌ها به بینندگان کمک می‌کنند تا متوجه شوند که دنیا تنها آن چیزی نیست که از زاویه دید خودشان می‌بینند. این شرایط اگر در جامعه فراگیر شود به مرور موجب خواهد شد تا افراد دارای انعطاف ذهنی بیشتری شوند. به همین خاطر در دنیای امروز اتفاق‌های هنری مختلفی مثل جشنواره‌ها، نمایشگاه‌ها و سمپوزیوم‌های متنوعی در زمینه هنرهای تجسمی، هنرهای نمایشی و دیجیتال و نیز هنرهای سنتی و بومی‌برگزار می‌شود تا مردم از نزدیک خلق یک اثر هنری و نحوه اجرای آن را تماشا کنند.
یکی از برنامه‌هایی که در ایام نوروز با چنین رویکردی در سراسر ایران برگزار می‌شود، کارگاه‌های تولید زنده صنایع دستی و نیز بازارچه‌های فروش نوروزی این هنر صنعت اصیل ایران است. رویدادی منسجم که در استان‌های مختلف ایران برگزار می‌شود و فرصتی یگانه را در اختیار گردشگران نوروزی قرار می‌دهد تا هم از نزدیک با تنوع صنایع دستی هر منطقه آشنا شوند و هم امکان متفاوتی برای مشاهده خلق یک اثر صنایع دستی به طور زنده و بی واسطه داشته باشند. این برنامه فرهنگی هنری بزرگ را می‌توان به مثابه یک رویداد هنری در سطح ملی به شمار آورد، که امکان‌های متعددی برای جامعه خلق می‌کند. از یک سو شهروندان و گردشگران با حضور در این بازارچه‌ها و بازدید از کارگاه‌های تولید زنده، به ظرفیت‌های هنری و فرهنگی هر ناحیه از ایران پهناور واقف می‌شوند و هم از سوی دیگر مشاهده مستقیم این آثار هنری و سبک و سیاق خلق آنها، لذت زیبایی شناختی را به مخاطب منتقل ساخته و این رویداد بزرگ صنایع دستی در دل ایام نوروز، یک همنشینی زاینده ایجاد می‌نماید.
همچنین باید افزود که این مواجهه شهروندان با این آثار هنری و نحوه آفرینش آنها، موجب می‌شود تا روحیه آنها با لطافت و انعطاف همراه شود و استرس‌ها و هیجانات منفی زندگی ماشینی امروز، چندان حیات اجتماعی آنها را تحت تاثیر خود قرار ندهد. در واقع از نگاه دیگر این طور می‌توان بیان کرد؛ که توجه به صنایع دستی و هنرهای سنتی در جامعه و قرار دادن این تولیدات اصیل هنری در محیط‌های عمومی و خصوصی، در کنار زیبا ساختن این محیط‌ها و تزئین آن، باعث می‌شود تا نشاط و شادابی به جامعه منتقل گردد. ضرورتی که برای حرکت اجتماعی و رشد و ترقی آن بسیار مهم بوده و باید نسبت به برگزاری هرچه فراگیرتر آن اهتمام ویژه تری داشت.
نکته قابل تامل دیگری در خصوص این رویداد، کارکرد تعاملی آن است. در این برنامه کارگاه گردی اعضای خانواده‌ها در کنار یکدیگر و از نزدیک می‌توانند روند ساخته شدن یک اثر صنایع دستی مثل سفال، شیشه و یا معرق را از نزدیک مشاهده کنند. این موقعیت آنها را در شرایطی قرار خواهد داد که یا در همان مکان یا پس از آن به گفتگو و صحب درباره کار بپردازند و درگیر آن باشند. از سوی دیگر فرصتی ارزشمند مهیا می‌شوند تا هنرمندان این حوزه به مستقیم با مخاطبان خورد در ارتباط باشند و با سلیقه و علاقمندی آنها آشنا شوند. این موقعیت تعاملی خود موجب استحکام بیشتر روابط بین فردی و جمعی آنها می‌شود. در این شرایط است که می‌توان از جذابیت و ظرفیت‌های زیبایی شناسانه آثار صنایع دستی، برای تاثیر بر لطافت روحی مردم و زمینه سازی برای انسجام اجتماعی میان آنها استفاده کرد. آن هم در شرایطی که ارتباطات دیجیتال و مجازی موجب شده تا انسان‌ها کمتر در فضای واقعی همدیگر را ببینند و با هم به گفتگو و صحبت بپردازند. بنابراین با استفاده از ظرفیت‌های تعاملی، زیبایی شناسانه و رسانه ای صنایع دستی در ایام نوروز، می‌تواند انرژی و نشاط را شهروندان جامعه منتقل کرد و این کار در بطن آیینی که مبتنی بر تعالی بخشی به مناسبات اجتماعی و انسانی است، بسیار اثربخش و کارآمد خواهد بود.
منبع: مهر
