جایگاه آزمایشگاه کنترل کیفی بازی در ایران و جهان

عیب‌یابی بازی‌های رایانه‌ای، اگرچه قدمتی به اندازه‌ی تاریخ این صنعت دارد، در یک دهه‌ی گذشته همگام با پیشرفت‌های بازی‌ها رشد و توسعه پیدا کرده است. اگر در ابتدا بازی‌ها آن‌قدر ساده، محدود و یک وجهی بودند که سازنده می‌توانست با چند بار مرور کردن مراحل، خود عمده‌ی ایرادات بازی را بیابد و برای حل آن‌ها دست به کار شود، امروزه با چند وجهی شدن بازی‌ها، پیچیدگی‌ها، طولانی‌تر شدن و وسعت زیاد آن‌ها، چنین کاری ممکن نیست. برای پیدا کردن ایرادات یک بازی، نیاز به تیمی متخصص و متشکل از تعدادی افراد زبده است که بازی را، با بی‌رحمی خاصی مورد آزمایش قرار داده و لیست کاملی از باگ‌ها و ایرادات بازی را به تیم سازنده تحویل دهند. پروسه‌ای پیچیده و دارای مراحل و متدهای متعدد و متفاوت که تحت عنوان «کنترل کیفیت» یا «تضمین کیفیت» شناخته می‌شود.

روش مرسوم برای کنترل کیفیت بازی‌ها، اجرای آن‌ها بر روی سخت‌افزارهای متداول است در حالی که از یک نفر به عنوان آزمایش‌کننده‌ی بازی استفاده می‌شود. «گیم تستر» برای این‌که موفق شود ایرادات ریز و درشت بازی را پیدا کرده و گزارش دهد، مجبور است مدت بسیار زیادی را در بازی بگذراند و به انجام کارهای مختلف بپردازد. گیم تسترها معمولا روش‌های خاصی برای پیدا کردن ایرادات بازی‌ها دارند و با توجه به نوع و ساختار بازی می‌دانند که بهترین راه برای پیدا کردن عمده‌ی ایرادات بازی‌ها کدام است. برای انجام آزمایش بر روی بازی‌ها –و اخیرا اپلیکیشن‌ها- نیاز است تا مقدمات اجرای این عملیات فراهم شود. برای این منظور موسساتی شکل گرفته‌اند که بازی‌سازان بزرگ معمولا آن‌ها را برای انجام آزمایشات و عیب‌یابی بازی‌های خود انتخاب می‌کنند. این مراکز به صورت رسمی و (در اکثر اوقات) غیررسمی «آزمایشگاه بازی» نامیده می‌شوند.

با وجود این‌که استودیوها و ناشرین بزرگ این صنعت خود دارای تیم‌های کنترل کیفیت هستند، به دلیل پیچیدگی‌های زیاد، این‌کار برای همه مقدور نیست. آزمایشگاه‌های بازی در دنیا برای عیب‌یابی بازی‌ها معمولا تعداد قابل توجهی دستگاه‌های اجرا در اختیار دارند. انجام آزمایش بر روی انواع رایانه‌های شخصی (پی‌سی‌ها با کانفیگ‌های مختلف و پردازنده‌های متفاوت) یکی از بخش‌های بسیار مهم کنترل کیفیت بازی‌ها به شمار می‌رود. همچنین امروزه این آزمایشگاه‌ها برای کنترل کیفیت بازی‌های موبایلی و اپلیکیشن‌ها، باید تعداد قابل توجهی از مدل‌های مختلف دستگاه‌های هوشمند (تلفن‌های همراه و تبلت‌ها) را در اختیار داشته باشند. مسلما برای هر کدام از این دستگاه‌ها، مشخصاتی تعریف شده است و یک آزمایش‌کننده مسئول انجام بازی بر روی آن است تا بر اساس این مشخصات، پاسخ‌دهی بازی یا اپلیکیشن را اندازه‌گیری کرده و گزارش دهد.

البته تنها وظیفه‌ی آزمایشگاه‌های بازی، سنجش کیفیت و اعلام لیست ایرادات و باگ‌ها نیست. آزمایشگاه‌های بازی در قسمتی از کار خود، به این‌که آیا گیم‌پلی بازی مفرح و سرگرم‌کننده است یا نه هم می‌پردازند. در آزمایشگاه‌های مدرن علاوه بر ایرادات بازی‌ها به کیفیتِ مراحل و سرگرم‌کنندگی نیز پرداخته می‌شود و متخصصانی در این زمینه برای انجام این مهم به کار گرفته می‌شوند که می‌توانند با اظهارنظرهای تخصصی خود، بازی‌ساز را برای بهبود بازی راهنمایی کنند.

شرکت SQS که در سال 1982 در آلمان افتتاح شد، امروزه یکی از بزرگ‌ترین، معتبرترین و پیشرفته‌ترین آزمایشگاه‌های کنترل کیفیت محصولات نرم‌افزاری و بازی‌ها در دنیا است. این شرکت با سابقه‌ای 40 ساله، اکنون از صفر تا صد کنترل کیفیت محصولات را بر عهده می‌گیرد و با پیشنهادات تخصصی خود موفقیت در بازار جهانی را ضامن می‌شود. «هاینز بونس» و «رودالف ون مگن» وقتی این شرکت را پایه‌گذاری می‌کردند هیچ ایده‌ای نداشتند که کسب و کارشان به این سرعت پیشرفت خواهد کرد. امروزه این شرکت در سراسر دنیا دفاتری دارد که به انجام امور می‌پردازند. شرکت GLI نمونه‌ی دیگری از آزمایشگاه‌های بازی و نرم‌افزار است که امروزه در تمام دنیا شعبه دارد.

آزمایشگاه‌های بازی ممکن است ساز و کار کاملا مشابهی نداشته باشند، اما در نهایت کیفیت بازی را تضمین می‌کنند. هر محصولی که بتواند به سلامت از این ساز و کار خارج شود، گواهینامه‌ی تضمین کیفیت دریافت خواهد کرد. گواهینامه‌ای که تضمین می‌کند ورود این محصول به بازار هم برای تولید کننده و هم برای مصرف کننده سودمند خواهد بود و هیچ‌کدام از طرفین ضرر نخواهند کرد.

آشنایی با گپ لب

«گپ لب» نمونه‌ی ایرانی آزمایشگاه‌های بازی است که در همین خط حرکت می‌کند. این مجموعه کنترل کیفیت برای بازی‌ها و اپلکیشن‌ها در نظر گرفته شده است و مجهز به امکانات اولیه و نیز متخصصین در زمینه‌ی بازی‌سازی و کنترل کیفیت است. از شروع به کار این موسسه در سال 94 زمان زیادی نمی‌گذرد. گپ لب، متناسب با نیاز بازی‌سازان داخلی زیرساخت‌های کنترل کیفیت بازی‌ها و اپلیکیشن‌های موبایل را فراهم کرده است و خدمات گسترده‌ای را ارائه می‌دهد.

اولین نکته‌ای که در مورد این آزمایشگاه بازی برجسته به نظر می‌رسد مجهز بودن این آزمایشگاه به حدود 80 دستگاه هوشمند مختلف (تلفن همراه و تبلت) برای انجام تست بازی‌ها و اپلیکیشن‌های موبایلی است. محصولاتی که در حال حاضر بیشترین تولید نرم‌افزاری در داخل کشور را تشکیل می‌دهند. این آزمایشگاه بازی همچنین به بازی‌سازان امکان استفاده از تمامی تجهیزات خود را می‌دهد و آن‌ها همچنین می‌توانند بنا به درخواست خود از تست تخصصی تیم آزمایش گپ لب نیز استفاده کنند.

کنترل کیفیت تنها خدمتی که این آزمایشگاه بازی ارائه می‌دهد نیست، بلکه تیم تخصصی گپ لب متشکل از افراد با سابقه در زمینه‌ی بازی و بازی‌سازی به مشتریان خدمات مشاوره‌ای نیز ارائه می‌دهند. مشاوره و همراهی تیم پشتیبان در تمام مراحل ساخت بازی یا اپلیکیشن یک خدمت ویژه برای یک آزمایشگاه بازی به شمار می‌رود. گپ لب همچنین در نهایت گواهی‌نامه‌ی تضمین کیفیت محصول را به بازی‌سازان ارائه می‌دهد. این گواهینامه که با همکاری بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای صادر می‌شود، تایید می‌کند که محصول، موفق به گذراندن آزمایش‌های سازگاری و کنترل کیفیت در این آزمایشگاه شده است.