پایگاه خبری تحلیلی فناوری های نرم و فرهنگی رصد و تحلیلی بر وضعیت صنایع فرهنگی و خلاق
به گزارش فناوری فرهنگی، انیمیشن «رهایی از بهشت» به جرأت یکی از برجسته‌ترین آثار انیمیشن ایران و منطقه است که در سال جاری با بی‌مهری مدیران جشنواره‌ای کشور از نگاه مخاطبان، منتقدان و اهالی رسانه دور ماند. این درحالی است که رهایی از بهشت بعد از اتفاقات ناگواری که در عرصه داخلی فرهنگ رخ داد، توانست موفقیت‌های چشمگیری در عرصه بین‌المللی جلب کند و مدیرانی که تاکنون هیچ توجهی به آن نداشتند، بتدریج نسبت به قدرت انیمیشن ایرانی در عرصه جهانی آگاه شدند.
انیمیشن «رهایی از بهشت» اثری تلفیقی از داستان‌های تاریخی و معاصر به معرفی شخصیت شهید مصطفی چمران به عنوان یک قهرمان می‌پردازد. محصولی حرفه‌ای در ترازهای برتر جهانی که تولید آن با سرمایه‌گذاری بنیاد روایت چیزی قریب به 5 سال طول کشیده است و برخلاف حجم انبوه انیمیشن‌های گرافیک بالای ایرانی که از نعمت قصه‌پردازی بی‌بهره‌اند، بخش عمده تولید در خدمت سناریونویسی قرار گرفته است به گونه‌ای که فیلمنامه این انیمیشن بارها بازنویسی شده تا به نسخه نهایی برسد. داستان این فیلم از مستندنمایی و خاطره‌گویی فاصله گرفته و بنا بر اقتضای انیمیشن روایتی خلاقانه و البته معماگون را برعهده دارد. بخش زیادی از داستان در زمان تخیلی سپری می‌شود و در انتها بتدریج شاهد کنار هم قرار گرفتن تکه‌های پازل داستان هستیم تا به ماجرای اصلی داستان پی ببریم و با شخصیت واقعی قهرمان آشنا شویم. مشکل داستان در همین قسمت نمایان می‌شود. راوی ماجرا زنی است که از خارج کشور با شنیدن داستان تصمیم عجیب قهرمان، از طریق دوستش علاقه‌مند به کشف انگیزه او برای ترک آمریکا و پشت سر گذاشتن تمام موقعیت‌های شغلی، مالی و تحصیلی خویش شده و سفر خود را آغاز می‌کند؛ پس از این شاهد سفر مرحله به مرحله او در تعقیب قهرمان هستیم. در این قسمت نیز ماجرا خیلی سرراست روایت می‌شود تا به ایران برسد. تنها شاهد یک توقف او در لبنان هستیم. فرم گرافیکی رهایی از بهشت، منحصر به فرد بوده و گفته می‌شود دانش فنی تولید این انیمیشن نزد افراد معدودی بوده و انتخاب عوامل حرفه‌ای این اثر از دشواری‌های کار محسوب می‌شده است. علاوه بر حضور 100 نفر در تولید این مجموعه، نزدیک به 2 هزار بک‌گراند در این رهایی از بهشت وجود دارد که روزانه حداکثر یک یا 2 فریم گرفته می‌شده و شاید یکی از علت‌های صرف زمان طولانی برای تولید «رهایی از بهشت» به همین جهت بوده باشد.
در حالی که جشنواره امسال فیلم فجر بیش از هر سال دیگری در انتخاب، داوری و برنامه نمایش آثار ضعیف حاضر شده بود، در میان انبوه اعتراضات فیلم‌های سینمایی شاید کمتر از «رهایی از بهشت» نامی به میان آمد. این درحالی است که شدیدترین اعتراض‌ها در جشنواره از جانب علی نوری‌اسکویی، کارگردان این انیمیشن در جشنواره فجر صورت پذیرفت. این انیمیشن در آخرین سانس از آخرین روز جشنواره اکران شد. زمانی که تقریبا هیچ اثری از مخاطبان و اهالی رسانه در برج میلاد دیده نمی‌شد و این برای تنها انیمیشن حاضر در جشنواره که زمان و هزینه زیادی به جهت تولید آن به کار بسته شده بود، امری بسیار نا مبارک و به نوعی شکست محسوب می‌شد. کارگردان این فیلم با اشاره به جفای مدیران فجر به این انیمیشن در یادداشتی نوشته بود: «معذرت می‌خواهم از همه هنرمندانی که 4 سال بی‌ادعا برای تولید یک اثر انیمیشن آبرومند در کنار من زحمت کشیدند. معذرت‌خواهی می‌کنم که شما را در میهمانی‌ای همراه کردم که میزبانان آن هیچ شناختی از میهمان‌شان نداشتند. معذرت می‌خواهم از دوستانی که امروز اسم‌شان زینت‌بخش تیتراژ فیلم‌های مطرح هالیوود است و صرفا برای کمک به خلق فیلمی بی‌ادعا برای کشور خودشان چندی را کنار من بودند. معذرت می‌خواهم از همه شما که گفتید نمی‌فهمند اما من گوش نکردم». پس از مقدمه‌چینی‌های کنایه‌وار جمله « یعنی فیلم ما را دیده‌اند؟» پایان‌بخش این نامه بود؛ جمله‌ای که شائبه دیده نشدن این انیمیشن در هیات انتخاب فجر را قوی می‌کرد. بهرام عظیمی نیز در واکنش به اقدام جشنواره فجر از «رهایی از بهشت» به عنوان قابل دفاع‌ترین انیمیشن یاد کرده و گفته بود: به نظرم مسؤولان جشنواره اصلا این فیلم را ندیده‌اند و با توجه به اینکه این فیلم یک اثر انیمیشنی بوده است، تصور کرده‌اند باید آن را در آخرین سانس آخرین روز کاخ جشنواره قرار دهند. مسؤولان جشنواره حتی در نظر نگرفته‌اند که در چنین شرایطی دیگر کسی درباره این اثر صحبت نخواهد کرد و توجه‌ها به اختتامیه و خبرهای آن معطوف می‌شود. وی در ادامه گفته بود: کاش «رهایی از بهشت» در اواسط یا روزهای اولیه جشنواره قرار داشت یا اصلا به عنوان فیلم افتتاحیه این رویداد فرهنگی به نمایش درمی‌آمد. به هر حال این فیلم یک انیمیشن باکیفیت است و حتی مسؤولان جشنواره می‌توانستند با آن پز بدهند و آن را جزو افتخارات جشنواره بدانند. البته در میانه برتری دائمی ژانر نکبت در جشنواره فجر، «رهایی از بهشت» در جایزه ققنوس به عنوان سومین فیلم برتر سال جاری انتخاب شد. به‌رغم رفتار مدیران فرهنگی داخل کشور نسبت به «رهایی از بهشت» این فیلم در اکران‌های جهانی خود بسیار مورد استقبال قرار گرفته است. این انیمیشن نخستین فیلم سینمایی Movie انیمیشن ایرانی است که علاوه بر حضور در بازار Store کن به یکی از بخش‌های رقابتی جشنواره کن راه یافت و در اولین راهیابی خود به عنوان فیلم افتتاحیه بخش رقابتی «روز انیمیشن» جشنواره فیلم کن انتخاب شد و در رقابت با «ژوناد» به تهیه‌کنندگی شینیچیرو کیمور و «اقبال» به تهیه‌کنندگی میشل فوزلیه توانست جایزه بهترین انیمیشن مضمونی را ازآن خود کند. همچنین این فیلم در بخش رقابتی ۲ جشنواره بین‌المللی دیگر با عنوان‌های «آکولید کالیفرنیا» و «یوروفست» سن‌پترزبورگ نیز حضور پیدا کرده بود. در روزهای گذشته و در اختتامیه جشنواره آکولید کالیفرنیا که برگزیدگان آن جزو برندگان جوایز اسکار و امی نیز هستند با اعلام اینکه فیلم انیمیشن «رهایی از بهشت» در کنار بیش از هزار فیلم ارسالی به جشنواره توانست با بالاترین رای هیات داوران به عنوان بهترین فیلم این دوره از جشنواره معرفی شود از توانمندی کارگردان این فیلم در خلق فضایی در هم تنیده از خیالپردازی و واقعیت و همچنین ترکیبی استادانه از گذشته و حال تجلیل شد. اقبال جشنواره‌های متعدد جهانی از انیمیشن «رهایی از بهشت» بیش از هر چیزی نشان از خوش‌ساخت بودن، قدرت فنی و توانایی بالای تولیدکنندگان این اثر به نسبت صنعت انیمیشن جهانی دارد. موفقیتی که به هیچ‌وجه نمی‌توان آن را مرهون حمایت‌های(!) مدیران فرهنگی دولتی دانست، البته شاید جشنواره‌های خارجی آنچنان مذاق برخی مدیران را به خود وابسته کرده که بدون شک از انداختن «رهایی از بهشت» در بدترین سانس از بدترین روز جشنواره فجر پشیمان شوند و در ایام آتی حداقل توجه را به این آثار فاخر داشته باشند
منبع:رکنا
