صنایع خلاق و فرهنگی؛ طعم شیرین برای توسعه اقتصاد مقاومتی

به گزارش فناوری فرهنگی، صنایع خلاق و صنایع فرهنگی مفاهیمی هستند که ارتباط بسیار نزدیکی با هم دارند. صنایع خلاق بر مبنای نشر دانش و اطلاعات شکل گرفته است و متشکل از 14 صنعت می باشد که اساس همه ی آنها هنر است. صنایعی که در این حوزه تعریف می شوند شامل: تبلیغات، معماری، هنر، طراحی، مُد، صنایع دستی، چاپ، رادیو و تلویزیون، فیلم و ویدیو، هنرهای نمایشی، عکاسی، موسیقی، نرم افزارهای سرگرمی، خدمات کامپیوتری و نرم افزار هستند که اهمیت فرهنگی و اقتصادی آنها بر کسی پوشیده نیست. بسیاری از کشورهای دنیا صنایع خلاق را به عنوان پیشران اقتصادی خود مورد توجه قرار داده اند و با صرف هزینه و زمان اکنون این صنایع خلاق هستند که نقش درآمدزایی و ایجاد اشتغال در آن کشورها را بازی می کنند. از جمله آنها ، کشورهای انگلستان، استرالیا و کره ی جنوبی را می توان نام برد که اکنون صنایع خلاق را در صدر توجهات فرهنگی و اقتصادی خود قرار داده اند و در حال حاضر مشغول برداشت کاشته های خود هستند.

صنایع خلاق در حال حاضر با توجه به رشد بسیار خوبی که در اقتصاد کشورها و درآمد حاصل از تولید ناخالص بازی می کنند در حال یافتن جایگاه خود از لحاظ اقتصادی و فرهنگی می باشند به این معنا که کشورها به اهمیت فرهنگی و اقتصادی صنایع خلاق پی برده اند و در حال گسترش چنین صنایعی هستند. سهم 3 تا 12 درصدی صنایع خلاق در تولید ناخالص کشورها به اندازه کافی قابل توجه است که حاکمیتها را ترغیب کند در این عرصه سرمایه گذاری کنند. اما متاسفانه هنوز در ایران این صنایع به اندازه کافی مورد حمایت مسئولان قرار نگرفته اند. این کشور انگلستان بود که نخستین بار در سال 1998 بحث اقتصاد خلاق را مورد توجه قرار داد و از آن زمان پیشرفت های خوبی در این زمینه داشت البته در فهرست کشورهای پیشرو در این حوزه آمریکا در صدر فهرست قرار دارد. کشورهای کره جنوبی، پاکستان و آفریقای جنوبی در رده های بعدی قرار دارند و همانطور که بیان شد متاسفانه هنوز ایران در فهرست یاد شده جایگاهی ندارد. سهم تجارت جهانی محصولات خلاق در سال 2014 رقمی بالغ بر 820 میلیارد دلار بود که تخمین زده می شود در حال حاضر این رقم بالغ بر 2 هزار میلیارد دلار باشد. میانگین رشد سالانه تجارت محصولات و خدمات صنایع خلاق تقریبا 8/8 درصد می باشد. کشورهای چین، آمریکا، هنگ کنگ، ایتالیا، هند، جزء کشورهای برتر صادر کننده محصولات و خدمات صنایع خلاق می باشند که ارزش صادرات این کشورها در مجموع بالغ بر 300 میلیارد دلار می باشد. با نگاهی به جایگاه صنایع خلاق در انگلستان و حجم گردش مالی این صنایع می توان به نقش بسیار مفید صنایع خلاق در اقتصاد یک کشور پی برد. به طور کلی صنایع خلاق بالغ بر 1/84 میلیارد پوند به اقتصاد انگلستان تزریق کرده اند که این رقم 2/5 درصد از کل فعالیتهای اقتصادی انگلستان بوده است. بنابراین به راحتی می توان دید که صنایع خلاق می توانند نقش بسیار پررنگی در رونق اقتصادی یک کشور داشته باشند. از گردش مالی و رونق اقتصادی که بگذریم بحث بسیار مهم اشتغال زایی نیز در پی صنایع خلاق مطرح است. در انگلستان اشتغال زایی حاصل از صنایع خلاق بین سالهای 2013 تا 2014 رشد 5/5 درصدی را تجربه کرده است و 8/1 میلیون فرصت شغلی ایجاد کرده است. همین میزان فرصت شغلی به تنهایی می تواند معضل بیکاری یک کشور را به صورت جدی ریشه کن کند. بین سالهای 2008 تا2014 در انگلستان اقتصاد صنایع خلاق بیشترین رشد در میان سایر بخش ها را داشته است. رشد اقتصاد صنایع خلاق در این مدت 5/37 درصد بوده است.

از جمله کارهایی که باعث شده رشد صنایع خلاق از کل رونق اقتصادی انگلستان پیشی بگیرد کاهش مالیات بر شرکتهایی است که در این زمینه فعالیت می کنند. البته کاهش ارزش پوند نسبت به دلار باعث شده است تا صنایع خلاق تولید شده در انگلستان بسیار مورد توجه آمریکایی ها قرار بگیرد و از این جهت نیز صنایع خلاق کشور انگلستان در وضعیت خوبی قرار گرفته اند. اگرچه وضعیت صنایع خلاق در ایران چنگی به دل نمی زند اما اخیرا تحرکاتی از سوی نهادهای خصوصی و دولتی در جهت رشد این صنایع صورت گرفته است که اگر روند روبه رشدی را طی کنیم می توان امید داشت که چند سال آینده ایران در جزء فهرست کشورهای صادر کننده این صنایع قرار بگیرد. از آن جمله می توان به درآمد حدود 3 هزار میلیارد تومانی شرکتهای تبلیغاتی ایران اشاره کرد. البته این رقم در مقایسه با صنعت تبلیغات دنیا رقم قابل توجه ای نیست چون درآمد حاصل از تبلیغات در حوزه تلویزیون، سینما، مجله، اینترنت و روزنامه در حدود 87 میلیارد یورو می باشد که کشور ما سهم قابل توجه ای ندارد.

نویسنده: سید میلاد علیزاده

منابع:

ایرنا

دنیای اقتصاد