پایگاه خبری تحلیلی فناوری های نرم و فرهنگی رصد و تحلیلی بر وضعیت صنایع فرهنگی و خلاق
به گزارش فناوری فرهنگی، به نقل از اداره کل روابط عمومی و امور بین‌الملل کانون، عضو شورای سیاست‌گذاری کنفرانس ملی اسباب‌بازی و سرگرمی ایرانی معتقد است بزرگ‌ترین و مهم‌ترین اثر جشنواره اسباب‌بازی می‌تواند یادآوری اهمیت و جایگاه اسباب‌بازی در فرهنگ و اقتصاد باشد.
بهنام زنگی مدرس دانشگاه در آستانه برگزاری سومین جشنواره ملی اسباب‌بازی به تلاش برای احیای بازی‌های بومی در دوره گذشته جشنواره اشاره کرد و به بیان دیگر ابعاد فرهنگی این رویداد پرداخت: «بازی‌ها در واقع مبنا و زیربنای طراحی و ساخت اسباب‌بازی هستند. اسباب‌بازی‌هایی که امروزه تولید می‌شوند را از نظر نوع و کیفیت بازی می‌توانیم به دو گروه دسته‌بندی کنیم.
به گفته وی در گروه نخست، بازی مشخص و قواعد مشخصی وجود دارد و اسباب‌بازی حکم وسیله‌ای را برای انجام و اجرای آن بازی و قواعدش ایفا می‌کند اما در گروه دوم، اسباب‌بازی از الگوهای بازی آزادانه‌تری برخوردارند و در واقع فاقد قاعده‌های مشخص‌اند و کاربر می‌تواند به میل و تشخیص خود با آن‌ها بازی کند. محتوای بومی اسباب‌بازی‌ها بیشتر در نوع اول متمرکز است و اگر ما از شاخص‌هایی نظیر فرهنگ، هویت و اصالت بحث می‌کنیم، باید ردپای آن را در این نوع از اسباب‌بازی‌ها جست‌وجو کنیم. بدین ترتیب اهمیت شناسایی و معرفی بازی‌های بومی برای توسعه صنعت اسباب‌بازی کشور آشکار می‌شود.»
نایب رییس انجمن علمی پژوهش‌های هنری ایران در این میان به نقش ایده‌پردازی در صنعت اسباب‌بازی نیز اشاره داشت: «گمان نمی‌کنم در جامعه‌ای که یکی از جوان‌ترین جوامع دنیاست، مشکلی به نام ایده‌پردازی وجود داشته باشد. اما این که چرا ما ایده‌های چشم‌گیر در زمینه تولید اسباب‌بازی نداریم به این برمی‌گردد که هنوز به اهمیت این موضوع پی نبرده‌ایم و حساسیت لازم در بین مخترعان، مبتکران و نیروهای مولد نسبت به صنعت اسباب بازی به وجود نیامده است.»
زنگی ادامه داد: «عامل دیگر، اشکال در فرآیندهاست. مسیر ثبت اثر و تولید و عرضه آن در کشور بسیار دشوار و پرفراز و نشیب است و مشوق‌های لازم در این زمینه وجود ندارد. توان اندک ما در برابر تولیدکنندگان عمده دنیا باعث شده است که تولید اسباب‌بازی به یکی از حوزه‌های غیرجذاب صنعت تبدیل شود.»
وی در پاسخ به این سوال که جشنواره اسباب‌بازی در این میان چه نقشی را می‌تواند ایفا کند، گفت: «به نظر می‌آید بزرگ‌ترین و مهم‌ترین اثر جشنواره اسباب‌بازی می‌تواند یادآوری اهمیت و جایگاه اسباب‌بازی در فرهنگ و اقتصاد باشد. برگزاری چنین جشنواره‌ای در ابعاد ملی با اطلاع‌رسانی کافی و توجه به پیوست‌ها و نتایج آن می‌تواند به مرور، توجه جامعه صنعتی کشور را به این صنعت مهم و گردش مالی قابل توجه آن جلب کند. همچنین، حوزه‌های آموزش و تربیت، هنر و فرهنگ و بهداشت را متوجه ابعاد و کارکردهای وسیع اسباب‌بازی سازد.»
زنگی در ادامه به دیگر کاربردهای جشنواره اسباب‌بازی نیز اشاره داشت: «در کنار ایجاد حساسیت و توجه به صنعت اسباب‌بازی، جشنواره می‌تواند از نظر کارکردی نیز بسیار موثر باشد. اتصال عوامل طراحی، تولید و عرضه اسباب‌بازی به یکدیگر و کمک به شناخت آن‌ها نسبت به‌هم می‌تواند عامل مهمی برای توسعه این رشته باشد. بسیاری از ایده‌ها و توانمندی‌ها به دلیل ناشناخته ماندن به هدر می‌روند و جشنواره می‌تواند به عنوان شیرازه و زنجیره‌ای عمل کند که همه‌ی این دانه‌ها را به یکدیگر متصل کند. نکته مهم دیگر تبیین ماهیت و کارکردهای فرهنگی، تربیتی، روان‌شناختی و آموزشی اسباب‌بازی‌هاست که این مهم نیز باید با مداخله و مشارکت دانشگاهیان و پژوهش‌گران مورد توجه قرار گیرد.»
این مدرس دانشگاه در بررسی نقش مشارکتی دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی برای دست‌یابی به دانش لازم در این زمینه از برگزاری نشست‌های تخصصی در سومین جشنواره ملی اسباب‌بازی خبر داد.
وی گفت: «برگزاری این نشست‌ها کمک شایان توجهی در این زمینه می‌کند. همچنین، به نظر می‌رسد علاوه بر تولیدکنندگان و محصولات اسباب‌بازی، غرفه‌هایی به پژوهش‌گران، دانشگاه‌ها و انجمن‌های علمی مرتبط اختصاص یابد تا شرایط لازم برای تعامل سازندگان با این مراکز فراهم شود.»
وی گفت: «حضور هم‌زمان همه‌ی عوامل مرتبط با اسباب‌بازی و سرگرمی می‌تواند به شناخت درست آن‌ها از یکدیگر و بهره‌مندی‌شان از دانش، تجربه و توانمندی‌های هم بیانجامد. باید توجه داشته باشیم اسباب‌بازی یک محصول صنعتی صرف نیست و ابعاد فرهنگی و آثار تربیتی آن نیازمند شناخت و مطالعه است. همچنین، عوامل و موانع موثر بر ناکارآمدی تولید اسباب‌بازی در کشور، چندگانه هستند و مطالعه و بررسی این عوامل نیز نیازمند همکاری مراکز پژوهشی و آموزشی است.»
این کارشناس ادامه داد: «این صنعت باید به یک ضرورت ملی تغییر ماهیت بدهد. رسانه‌ها، دستگاه‌های تصمیم‌ساز و نهادهای مرتبط با موضوع اسباب‌بازی باید نهایت تلاش خود را برای تبدیل اسباب‌بازی به یک گفتمان انجام دهند. مدت‌هاست که حوزه مهم و سرنوشت‌ساز اسباب‌بازی و تاثیرهای عمیق آن بر روی کودکان ایرانی مورد غفلت واقع شده و باید این مساله با همگرایی و تلاش بیش از پیش، جبران شود.»
سومین جشنواره ملی اسباب‌بازی ۲۴ تا ۲۸ مرداد از ساعت ۱۴ تا ۲۲ در مرکز آفرینش‌های فرهنگی هنری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان واقع در خیابان حجاب تهران برگزار می‌شود.
منبع: مهر
