گوشی‌ها ما را به کجا خواهند برد

وسیله‌‌ای که به نظر می‌رسد قرن‌ها با آنچه امروز در اختیار داریم، فاصله باید داشته باشد، اما این وسیله به سرعت توانست جای خود را در میان ما باز کرده و به یکی از وسایل جدایی‌ناپذیر در زندگی بشر تبدیل شود که البته هر روز کاربردها و نیاز ما به آن نیز افزایش یافته و همچنان نیز می‌یابد.

ظرف دو سال گذشته تحقیقاتی در دانشگاه جورج‌واشنگتن آمریکا در خصوص فرهنگ ایجاد شده از طریق تلفن‌همراه، تغییر رفتار انسان‌ها، تاثیر این وسیله روی اقتصاد و سایر اجزای زندگی و آینده این وسیله انجام شد.

نتایج این تحقیق بسیار جالب و تاثیرگذار بوده و نشان می‌دهد تلفن همراه چه نقش مهم و موثری در شکل‌دادن به زندگی مدرن ایفا کرده و می‌کند. البته این تغییرات جدید تنها زندگی انسان‌ها را تحت تاثیر قرار نداده و خود انسان‌ها را نیز دچار تغییراتی کرده و البته خواهد کرد که برخی از مهمترین آن به این شرح است:

تلفن همراه بخش جدیدی از اجزای بدن انسان

در فیلم Total Recall یا “یادآوری کامل” ، تلفن همراه در واقع دیگر وجود خارجی نداشت و این وسیله در واقع به شکلی نامرئی و کف دست بازیگران قرار داشت و زمانی که دست خود را به سمت گوششان می‌بردند، امکان مکالمه فراهم می‌شد. اگرچه در بخش‌های پایانی فیلم، یکی از بازیگران اصلی این وسیله را از بدن خود خارج کرد، چراکه به کمک آن در هر جایی که حضور داشت ردیابی و شناسایی می‌شد.

اگرچه در این فیلم به درستی مشخص نیست چنین وسیله‌ای انرژی خود را از کجا تامین می‌کند، اما یکی از محققان دانشگاه جورج واشنگتن می‌گوید، این اتفاق به کمک نانوژنراتورها که انرژی خود را از حرکت بدن تامین می‌کنند و بایوالکترونیک که امروز هر دوی آنها در اختیار ما وجود دارد، امکان‌پذیر است.

با این وجود چنین فناوری‌هایی پرسش‌ها و احتمالا مشکلات بحث‌برانگیزی نیز با خود به همراه می‌کشند. برای مثال فناوری‌هایی که به بخشی از بدن تبدیل می‌شوند، امکان انتقال ویروس‌ها به بدن را هم محتمل می‌کند و به این ترتیب امکان هک بدن و دسترسی به اطلاعات زیادی را نیز برای هکرها فراهم می‌کند.

اگرچه در چنین دنیایی اجرای برنامه‌ها از طریق ژن‌های انحصاری هر فرد به عنوان یک کلید نیز امکان‌پذیر است.

سیستم‌های هوشمند و پرسش‌هایی در خصوص معنای بشر واقعی

در آینده‌ای نه چندان دور اما چالش‌های جدیدی نیز مطرح خواهد شد. با الحاق وسیله‌ای هوشمند به بدن که فعلا نام ناقص تلفن همراه را بر آن گذاشته‌ایم و امکان در دست گرفتن اختیار بسیاری از سخنان و افکار ما، این چالش نیز مطرح می‌شود که معنای واقعی بشر چیست و کسی که با او در حال صحبت هستیم، آیا نظرات شخصی و احساسی خود را می‌گوید یا این سیستم‌ها و هوش مصنوعی درون هر فرد است که با ما در تعامل است!

همه مهندس می‌شویم!

بخشی از این تحقیق به روش کار تکنیسین‌های تعمیر تلفن‌های همراه باز می‌گشت و این که آنها دقیقا چگونه اقدام به تعمیر تلفن‌های خراب و سایر ابزارهای مشابه کرده و چگونه با مهندسی معکوس می‌توانند این ابزارها را تعمیر کرده و ارتقا دهند.

باید به این نکته توجه داشت که این تکنیسین‌ها در واقع اقدام به تعمیر و دستکاری ابزارهایی می‌کنند که توسط شرکت‌های بسیار بزرگ ساخته شده و خود هیچ نقشی در آن نداشته‌اند.

با همین منطق سباستین بل، یکی از اعضای این گروه تحقیقاتی می‌گوید، به تعبیری همه ما در آینده هکر خواهیم شد و به کمک و راهنمایی ابزارهای هوشمند همچون تلفن همراه، امکان دست بردن و اعمال تغییرات در فناوری‌ها و ابزارها را خواهیم یافت. وی سپس به طرح این پرسش می‌پردازد که آیا این به معنای آن است که تا 100 سال آینده تمام انسان‌ها مهندس خواهند بود؟ و خود پاسخ می‌دهد: هنوز مطمئن نیستم، اما با احترام به تخصص مهندسان باید گفت، برخی از کارهای ساده‌تر قطعا توسط خود افراد فاقد هرگونه تخصص امکان‌پذیر است.

فناوری‌های متن باز، ترویج دموکراسی و امکان ساخت گوشی‌های اختصاصی

فناوری‌های متن‌باز تنها راه رستگاری فناورانه ما انسان‌ها هستند. به این ترتیب که به کمک این ابزار هر فردی از هر گوشه جهان امکان افزودن بخش‌ها و امکانات بیشتر و بیشتر به یک ابزار را داشته و در نهایت ما می‌توانیم ابزارهای به مراتب بهتر و البته کاملا شخصی و مورد نیاز خود را داشته باشیم. با تبدیل شدن خودمان به بخشی از فناوری‌های آینده، نگرانی‌های ما از کنترل توسط نرم‌افزارها و ابزارهایی که نقشی در ساخت آنها نداشته‌ایم کاسته شده و همه می‌توانند فناوری‌ها و ابزارهای مورد نیازشان را بسازند و حداکثر استفاده را از آنها داشته باشند.

نگرانی از کاهش درک انسان‌ها

اما تلفن‌های هوشمند در حالی رفته‌رفته تبدیل به بخشی از اجزای بدن ما شده و در حکم دستیارهای هوشمند به ما خدمت می‌کنند که تنها فضایی فیزیکی از بدن ما را اشغال نمی‌کنند. در بخش دیگری از این تحقیق نگرانی‌هایی نیز در خصوص کوچک شدن ظرفیت مغز و حافظه انسان‌ها نیز وجود دارد. به این مفهوم که سپردن کار ذخیره‌سازی تمامی اطلاعات روی این ابزار و واگذاری بسیاری از تصمیم‌ها به آنها (از ترس گرفتن تصمیم‌اشتباه!) می‌تواند رفته‌رفته بخش‌هایی از حافظه انسان‌ها را نیز تحت تاثیر قرار دهد.

البته این یکی از چالش‌های همیشگی بشر امروزی بود که هنوز هم امکان دقیقی برای برآورد تهدید‌ها و فرصت‌های توسعه فناوری پیش‌بینی نکرده است. یعنی در حالی که از یک سو انبوهی از امکانات و تسهیلات را بر اثر گسترش فناوری در اختیار داریم، انبوهی از تهدید‌ها و نگرانی‌ها نیز پیش روی ماست که پاسخ قاطعی نیز برای آنها وجود ندارد.