پایگاه خبری تحلیلی فناوری های نرم و فرهنگی رصد و تحلیلی بر وضعیت صنایع فرهنگی و خلاق
به گزارش فناوری فرهنگی، «به این سیزده دلیل»، «اورویل»، «پیشتازان فضا»، «بی‌خدا»، «آنه»، «جاناتان استرینج و آقای نورل»، «مدافعان»، «نارکس»، «استرایک»، «روز موعود»، «شکارچی ذهن»، «ال چاپو»، «الیاس گریس»، «پیکی بلایندرز»، «شگفت انگیز»، «قصه ندیمه»، «ستاره حلبی» و «اتفاقات عجیب»، مجموعه سریال‌هایی است که بدون مجوز و با زیرنویس بر روی این وب سایت عرضه شده است.
یک سامانه VOD دارای مجوز از سازمان سینمایی که چندی پیش سریال «بازی تاج و تخت» را غیرقانونی منتشر کرده بود و پس از پیگیری افکارعمومی این مجموعه را حذف کرد، اکنون انتشار هجده سریال خارجی و عمدتاً آمریکایی را بدون دریافت مجوز آغاز کرده است؛ حرکتی که به همین شکل توسط سایت تاینی موویز نیز انجام می‌شد و به همین دلیل این پرسش را پیش آورد که آیا صرف دریافت مجوز فعالیت از سازمان سینمایی، عرضه بدون مجوز محصولات سینمایی و تلویزیونی را مشروع می‌نماید؟!
سریال «بازی تاج و تخت / Game of Thrones» اثر دیوید بنیاف و دی. بی. وایس، مجموعه ای تلویزیونی آمریکایی است که قسمت‌های هفتمین فصل آن، هفتگی از شبکه HBO در حال پخش است و در ایران نیز مخاطبان بسیار گسترده‌ای دارد و گروه متنوعی از مردم این سریال را همچون دیگر سریال‌ها و فیلم‌های مهم دنیا پیگیری می‌کنند. این سریال، روایتی حماسی ـ افسانه‌ای از مجموعه خاندان‌های حکمرانی است که بر سر قدرت با هم رقابت می‌کنند.
در مرداد 1396، بنرهای بزرگ در سطح پایتخت، مبنی بر دعوت به دیدن این سریال با عکس کیت هرینگتون ـ که نقشی کلیدی در این سریال دارد ـ نصب شد که از مردم دعوت می‌کرد در وب‌سایت فیلیمو ـ که ظاهراً یکی از VOD های دارای مجوز است ـ سریال بازی تاج و تخت را تماشا کنند. با مراجعه به این وب سایت، همه قسمت های فصل تازه این سریال با زیرنویس فارسی عرضه شده بود، که اتفاقی بی‌سابقه محسوب می‌شد.
«تابناک» همان زمان، از مسئولان سازمان سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی پرسید: چگونه بدون صدور پروانه نمایش برای تک تک قسمت‌های سریال «بازی تاج و تخت»، یک عرضه کننده فیلم و سریال در ایران می‌تواند این سریال را بفروشد؟! چرا همین امکان برای دیگر وب‌سایت‌های عرضه کننده فیلم و سریال ـ که شامل تعداد قابل توجهی از دارندگان IPTV و VODاست، فراهم نشده؟ آیا اگر سایر وب‌سایت های فارسی زبان نیز بدون مجوز، نسخه کامل این سریال‌ها را با زیرنویس منتشر کنند، مشمول برخوردی نمی‌شوند؟
بخشی از این پرسش‌ها را حسین پارسایی، مدیرکل شبکه نمایش خانگی سازمان سینمایی پاسخ داد و با رد اعطای مجوز برای عرضه این سریال گفت: «سریال «بازی تاج و تخت» مجوز ندارد، رایت آن هم خریداری نشده است و اساسا این سریال و آثار مشابه علاوه بر محتوای نامناسب با توجه به قوانین کپی رایت نیز غیرقابل خریداری برای عرضه در ایران هستند. هیچ سایتی از جمله سایت فیلمیو، مجاز به عرضه این اثر و یا استفاده تبلیغاتی از سریال و آثار مشابه نیست و هیچ مجوزی هم از سوی دفتر نمایش خانگی سازمان سینمایی برای این منظور صادر نشده؛ بنابراین، بارگذاری این قبیل آثار تخلف آشکار است.»
مدیرکل شبکه نمایش خانگی سازمان سینمایی تأکید کرد: «با توجه به توضیحات ارایه شده و به استناد ماده ٢ قانون نحوه مجازات مجموعه قوانین و مقرارت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مصوبه مجلس شورای اسلامی، از طریق مراجع ذیربط پیگیری و برخورد خواهد شد. کلیه سایت‌ها و مؤسسات vod دارای مجوز، موظف هستند، همچون سایر مؤسسات ویدیو رسانه برای محتوای آثار برابر قوانین و مقررات از دفتر نمایش خانگی سازمان سینمایی پروانه نمایش دریافت کنند.»
سرانجام پس از پیگیری مکرر رسانه‌ها به ویژه تابناک، این سریال از روی سامانه فیلیمو حذف شد؛ اما شاهد برخوردی ـ حداقل علنی ـ با این سامانه نبودیم. اکنون فیلیمو در اقدامی عجیب و غیرمنتظره هجده سریال خارجی و عمدتاً آمریکایی را بر روی سامانه خود عرضه کرده است. «به این سیزده دلیل»، «اورویل»، «پیشتازان فضا»، «بی‌خدا»، «آنه»، «جاناتان استرینج و آقای نورل»، «مدافعان»، «نارکس»، «استرایک»، «روز موعود»، «شکارچی ذهن»، «ال چاپو»، «الیاس گریس»، «پیکی بلایندرز»، «شگفت انگیز»، «قصه ندیمه»، «ستاره حلبی» و «اتفاقات عجیب»، مجموعه سریال‌هایی است که بدون مجوز و با زیرنویس بر روی این وب سایت عرضه شده است.
روند قانونی دریافت مجوز برای یک سریال خارجی در ایران بدین ترتیب است؛
1- خرید رایت سریال برای محدوده جغرافیایی ایران
2- اصلاح و دوبله سریال
3- ارائه قسمت به قسمت این سریال به همراه سند خرید رایت ایران به سازمان سینمایی
4- صدور پروانه توزیع یا انتشار آنلاین برای هر قسمت از سوی سازمان سینمایی
چندی پیش، مهدی یزدانی، دبیر ستاد صیانت و مبارزه با تکثیر و عرضه غیرمجاز آثار سینمایی و سمعی و بصری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به اینکه ستاد صیانت از محصولات فرهنگی- هنری، مرجع شکایت از سایت تاینی موویز بوده است، گفته بود: «ستاد صیانت و مبارزه با تکثیر و عرضه غیرمجاز آثار سینمایی و سمعی و بصری، چه به صورت فیزیکی و چه در فضای مجازی، با همکاری پلیس فتا و قوه قضائیه با هرگونه عرضه غیرقانونی محصولات فرهنگی برخورد می‌کند.» اما ظاهراً این برخوردها مشمول حال سامانه‌های VOD که مجوز‌شان را از مؤسسه رسانه‌های تصویری با مدیرعاملی یزدانی دریافت نکرده‌اند، نمی‌شود!
باید دید، آیا سازمان سینمایی توان توقف عرضه بدون مجوز آثار سینمایی و سریال‌ها در سامانه‌هایی که مجوز فعالیت‌شان را از زیرمجموعه این سازمان دریافت کرده‌اند، دارد و آیا اساساً اراده‌ای برای برخورد با چنین اقداماتی وجود دارد یا عده ای از مسئولان صرفاً سراغ آن دسته از عرضه کنندگان می‌روند که با آنها هماهنگ نیستند! اگر این روند استمرار یابد، باید به سایر وب‌سایت‌ها نیز حق داد در شرایطی که سازمان سینمایی بر زیرمجموعه‌هایش نظارت ندارند، فیلم‌‌ها و سریال‌های روز دنیا را بدون کسب مجوز از این سازمان عرضه کرده و کسب درآمد کنند!
منبع: تابناک
