سودای رونق صنعت انیمیشن

به گزارش فناوری فرهنگی، ایکی یوسان، گوریل انگوری، بارباراپا، بل و سباستین رو یادتونه؟ خاله ریزه و جیمبو چطور؟ کارتون های دهه شصتی که باهاشون کلی خاطره داریم و تبدیل شده بودند به شخصیت های محبوب بچه های اون دهه، جلوتر اومدیم و انیمیشن های دیگه مثل داستان اسباب بازی ها، وینی پو، فوتبالیستها، شیر شاه، عصر یخبندان و…. جای انیمیشن های قبلی رو گرفتن و اول مهر هر سال، از روی لوازم تحریرهای بچه ها میشد شخصیت های کارتونی محبوبشون رو شناخت.

اما هیچ کدوم از این شخصیت ها ایرانی نبود و این انیمیشن های معروف همه از کشورهای ژاپن و آمریکا بود، با این که قدمت انیمیشن سازی در ایران به پنجاه سال قبل برمیگرده و توسط اسفندیار احمدیه که پدربزرگ انیمیشن ایران لقب گرفته، فعالیتش را آغاز کرده اما هنوز نتوانسته ایم به جایگاه خوبی در این صنعت دست یابیم، هرچند که در دهه اخیر اتفاقات خوبی هم در این صنعت روی داده است، اما این پیشرفت در مقایسه با سایر کشورها بسیار بسیار ناچیز است، اگر بخواهیم مثال بارزی برای اهمیت این صنعت پولساز در سایر کشورها  بزنیم می توانیم به وجود وزارتخانه ای مجزا تحت عنوان وزارت خانه انیمیشن ژاپن اشاره کنیم

در سال گذشته ژاپن باز هم توانست مثل همیشه رکورددار فورش انیمیشن در دنیا باشد و با فروش بسیار خوب موفق شد بار دیگر به رشدی چشمگیر دست یابد به طوری که انیمیشن “اسم تو” توانست با فروش 355.3 میلیون دلار یکی از مهمترین عناصر برای عبور ژاپن از مرز(17.7میلیارد دلار) در سال گذشته  باشد که این عدد توانسته با درآمد نفتی ایران برابری کند.

وجود ابر قدرت هایی چون ژاپن و آمریکا و کشورهای آسیایی جدید الورودی چون چین و هند، شاید عرصه را برای ایران در صحنه بین‏المللی تنگ کرده باشد اما شاید عدم توجه و غفلت حمایت بخش دولتی از این صنعت را شاید بتوان مهمترین عامل جاماندن ایران در تامین انیمیشنهای داخلی دانست.

با نگاهی گذرا به جدول فروش انیمیشن هایی که به اکران سینمایی راه پیدا کردند می توان فهمید که با اندکی توجه بیشتر می توان به سود خوبی از فروش این انیمیشن ها رسید.

به طور مثال با نگاهی به انیمیشن هایی چون تهران 1500، ناسور، شاهزاده روم، نبرد خلیج فارس و …. در میابیم که این صنعت هم در صورت وجود سرمایه کافی بتواند حرکتی رو به جلو داشته باشد.

تهران 1500 اولین فیلم سینمایی انیمیشنی اکران شده در سینما که با کمک گرفتن از شخصیت های محبوب دنیای سینما  و هزینه تولید 2.2 میلیارد به فروش 3.7 میلیاردی رسید که نمیتوان این رقم را در مقایسه با فروش انیمیشن های خارجی بسیار چشمگیر دانست اما  شاید مقدمه خوبی بود تا دیگر کارگردانان در سال های بعد  شانس خود را در این حوزه امتحان کنند و در این میان انیمیشن شاهزاده روم توانست خوش اقبال عمل کند و با هزینه ساخت دو میلیارد تومانی به سودی حدود 3 میلیارد تومان برسد، هر چند این اانیمیشن ها سود خوبی را در برنداشته اما برای تولیدات اولیه شاید بتوان قابل قبول دانست.

جمشید و خورشید، انیمیشنی که ساخت آن از سال 1381 تا 1384 به طول انجامید  دومین اثر برادران یغمائیان بود، این فیلم که پس از ده سال در تعداد محدودی از سینماهای ایران و در مدت بسیار محدود اکران شد متاسفانه با وجود هزینه های سنگین محتمل شده برای ساخت این اثر که به گفته نادر یغمائیان در آن سالها به 700 میلیون تومان رسیده بود مانند اولین تجربه کاریشان یعنی انیمیشن خورشید مصر ( اولین انیمیشن بلند سینمایی که دراکران ناموفق ماند) نتوانست رقم قابل توجهی را به خود اختصاص دهد.

انیمیشن مبارک اولین رئال انیمیشن ایرانی بود که در زمان پخش خود توانسته بود به رتبه سوم در فروش هفتگی دست یابد.

رستم و سهراب که زمان اکرانش با تهران 1500 در یک سال بود اما با اقبال بسیار بهتری نسبت به ساخته بهرام عظیمی مواجه شد و توانست اولین انیمیشن ایرانی شود که به اکران بین المللی دست یابد و در سه کشور امارات، روسیه و ایالات متحده و حدود 100 کشور دیگر به نمایش گذاشته شود، شاید بتوان این اثر فاخر ایرانی را بهترین نمونه در امر درآمدزایی معرفی کرد اما نکته قابل تامل این است که چرا چنین آثاری در کشور خودمان از اهمیت و توجه کمتری نسبت به سایر کشورها برخوردار هستند و معمولا اکران انیمیشن ها در تهران و سایر استان ها تعداد محدودی از سالن های نمایش را به خود اختصاص می دهند.

وجود آثاری چون فهرست مقدس در جدول پخش فیلم های در حال اکران نمونه ی دیگری از آثار برتر انیمیشنی میباشد این انیمیشن که ساخته سال 1394 است پس مدت دو سال، اکران شد که توانست برنده جوایزی چون بهترین انیمیشن ایران در جشنواره فجر در سال 1394، بهترین انیمیشن اسپانیا در جشنواره مادرید 2016، بهترین انیمیشن ایالات متحده آمریکا در سال 2016 و بهترین انیمیشن ایران در جشنواره مقاومت سال 1395 شود.

با وجود اینکه انیمیشن سازی در دهه اخیر پیشرفت هایی داشته تا جایی که شاید شاهد اکران چند فیلم انیمیشنی در سال باشیم اما بهتر است تا فقط به امر تعداد بسنده نکرده و کمیت را فدای کیفیت نکنیم.

این صنعت به گفته کارگردانانی چون بهرام عظیمی، کیانوش دالوند و همینطور دیگر کارگردانان مطرح انیمیشن سازی برای بقا و پیشرفت روز افزون خود نیاز به استقلال و دادن اختیار هر چه بیشتر به بخش خصوصی، توجه به زیر ساخت هایی چون تعداد کافی سالن سینما، زمان و مدت مناسب برای اکران، وجود افراد حرفه ای کافی در امر تولید و پخش و بهبود چرخه اقتصادی دارد که این امر مگر با توجه هر چه بیشتر دولت و مسئولان زیربط محقق نخواهد شد.

شاید اگر کمی بیشتر به درآمد حاصله از این صنعت برای سایر کشور ها تامل کنیم متوجه می شویم که این صنعت نیز دارای پتانسیل بسیار بالایی برای درآمدزایی می باشد و برای نیل به این هدف و کسب درآمد هر چه بیشتر باید این صنعت را کاملا مستقل دانسته وتوجه بیشتری به آن و عوامل مرتبط به آن نظیر برندسازی شخصیت های انیمیشنی محبوب و تولیدات محصولات جانبی آن داشته باشیم تا جایی که پس از این شاهد شخصیت های انیمیشنی ایرانی هر چه بیشتر بر روی پوستر ها، لوازم التحریر ها، پوشاک و نظیر اینها باشیم.

نویسنده: الهام میرزائی

منابع: سینما تیکت، ایرنا، ویکی پدیا