پیام‌رسان‌های بومی در راهند

به گزارش فناوری فرهنگی، حجم زیاد مراجعه کاربران به پیام رسان های داخلی خارج از ظرفیت های تعیین شده برای پاسخگویی به نیاز مخاطبان بود و آنهایی که به تازگی نرم افزار این پیام رسان ها را نصب کرده بودند به همراه افرادی که یکی دو سالی است کاربر این شبکه های اجتماعی داخلی هستند، با اختلال در کارکرد این پیام رسان ها و عبارت هایی همچون ‘درحال اتصال…’ مواجه شدند، ارتباطی که دیرهنگام برقرار می شد.
پیام رسان های بومی درحالی در معرض قضاوت و محک مخاطبان قرار گرفتند که سرعت انتشار پیام و محتوا و جذابیت های گرافیکی پیام رسان های آن سوی مرزها سطح توقع و انتظار کاربران را بالا برده است.
اینک که تلگرام بار دیگر در دسترس کاربران تلفن همراه قرار گرفته است، فرصت تنفس تازه به پیام رسان های داخلی داده شده است تا ظرفیت ها و قابلیت های خود را برای پاسخ به نیاز ایرانیان به ارتباطی سریع، امن و جذاب ارتقا بخشند.
در زمان فیلتر شدن تلگرام، گروهی از کاربران به واسطه تصورات ذهنی خود از شبکه های اجتماعی داخلی حاضر به نصب نرم افزار آنها بر روی گوشی تلفن همراه نشدند و ترجیح دادند از فیلترشکن و «وی پی ان» برای دسترسی به تلگرام بهره گیرند. اینجاست که برخی کارشناسان معتقدند فقدان اعتماد بین این گروه از کاربران و پیام رسان های داخلی بزرگترین چالش در مسیر فراگیر شدن این شبکه های اجتماعی بومی است.

** پیام رسان های بومی و کار دوچندان
مراجعه گسترده کاربران تلگرام در زمان فیلتر این پیام رسان خارجی به پیام رسان های داخلی، سبب کندی اتصال و اختلالاتی در کارکرد آنها شد؛ البته این موضوع به عنوان محکی جدی برای پیام رسان های بومی بود تا قابلیت ها و ظرفیت های خود را افزایش دهند، موضوعی که باعث شد، مدیران این شبکه ها به صورت شبانه روزی پای کار باشند.
پیام رسان بومی ‘سروش’ در این زمینه در صفحه رسمی خود نوشت: ‘ هفته‌ای که گذشت خانواده سروش به شوق مهمان‌های جدید تقریبا چشم بر هم نگذاشت. اول از صبوری سروشی‌ها متشکریم و بعد خوشحالیم از اینکه طی روزهای گذشته ظرفیت پیام‌رسانی سروش را بیش از 10 ‌برابر افزایش دادیم. حالا سروش میزبان ایرانی‌های بسیاری است که می‌توانند از طریق سروش به هم پیام بدهند و رایگان با هم تماس بگیرند.’
پیام رسان ایرانی ‘گپ’ نیز در صفحه رسمی خود نوشت: همزمان با فیلترینگ تلگرام، پهنای باند ورودی این پیام رسان نیز دچار بار ترافیکی شدید شد و دسترسی مخاطبان گرامی ما با کندی و اختلال مواجه شد. با پیگیری های انجام شده، سرانجام اختلال در مسیر پهنای باند گپ برطرف شد و اکنون گپ همانند گذشته با سرعت در دسترس مخاطبان است.
این گونه بود که پیام رسان های ایرانی دیگر مانند iGap (آی گپ) ، بیسفون، بله، Notice Me (نوتیس می) و … در زمان فیلترینگ تلگرام با موج استقبال کاربران مواجه شدند و تلاش کردند که به قابلیت های خود بیفزایند.

** پیام رسان های داخلی و ضرورت تقویت اعتماد
بر خلاف برخی کاربران تلگرام که در زمان فیلتر شدن آن، به پیام رسان های بومی روی آوردند، شمار قابل توجهی از این کاربران منتظر ماندند که این پیام رسان خارجی از فیلتر خارج شود و یا عده ای دیگر نیز بودند که با فیلترشکن و وی پی ان سعی در دسترسی به این شبکه اجتماعی داشتند.
پای سخن این گروه از کاربران که بنشینیم، آنها می گویند که در زمینه رعایت حریم شخصی توسط پیام رسان های داخلی تردیدهایی دارند.
مصیب اسدی دانشجوی گرافیک و ساکن شیراز می گوید: در زمانی که تلگرام فیلتر شده بود لینک های زیادی در شبکه های اجتماعی برای استفاده از پیام رسان های بومی به اشتراک گذاشته می شد ولی من نتوانستم به آنها اعتماد و از این نرم افزارها استفاده کنم.
وی می افزاید: ترجیح می دهم در فضایی که درباره اطلاعات و حریم شخصی خود آرامش دارم، به تبادل اطلاعات و پیام اقدام کنم.
سمانه زارعی بانوی شیرازی نیز از منظری دیگر به این موضوع می نگرد. او می گوید: پیام رسان های داخلی از جذابیت و سرعت لازم برخوردار نیستند و به ویژه در شرایط خاصی که در زمان فیلتر تلگرام به وجود آمد، نمره قبولی نگرفتند و نتوانستند جایگزین خوبی برای تلگرام باشند.
از نقطه مقابل، شهروندانی هم هستند که بر این باورهستند که این پیام رسان های خارجی هستند که محرم اسرار ایرانیان نیستند و از این رو، باید تنها در شبکه های اجتماعی بومی به تبادل پیام و اطلاعات پرداخت.
مهرداد نظرپور از جمله این شهروندان است که می گوید: مشخص نیست پیام رسان های خارجی که به صورت رایگان خدمات خود را ارائه می دهند، چه مقاصدی دارند و چه بهره هایی از اطلاعات ما می برند.
او می افزاید: در برخی زمان ها نیز شبکه های اجتماعی خارجی بستر و محملی برای دامن زدن به نا امنی در داخل کشور می شوند و این مساله از دلایلی است که باعث می شود از پیام رسان های ایرانی استفاده کنم.

** پیام رسان های بومی و شاخص اقبال عمومی
موضوع اقبال عمومی به پیام رسان های بومی از مولفه های مختلفی همچون جذابیت، سرعت،قابلیت اعتماد و زیرساخت مطمئن فناوری ارتباطی و … تاثیر می پذیرد.
نایب رئیس انجمن تولیدکنندگان نرم افزارهای تلفن همراه ایران معتقد است: اینکه ما از تکنولوژی داخلی و بومی در این زمینه استفاده کنیم بسیار ارزشمند است اما درحال حاضر هیچکدام از پیام رسانهای داخلی که در حال ارائه خدمات هستند توانایی خدمات رسانی به ترافیک بالا را ندارند.
رضا نامی افزود: اگر از یک نرم افزار داخلی استقبال خوبی شود و مثلا 20 میلیون کاربر داشته باشد و هر کدام نیز حداقل در روز 20 مگابایت تولید محتوا در این پیام رسان داشته باشند امروز امکان ذخیره کردن این حجم اطلاعات در حد توان هیچ پیام رسان داخلی نیست.
وی بیان کرد: با توجه به زیرساخت های کنونی پیام رسانهای بومی، تصور می کنم که این پیام رسان ها اقبالی از طرف عموم جامعه نخواهند داشت.
نایب رئیس انجمن تولیدکنندگان نرم افزار تلفن همراه ایران در بخش دیگری از سخنان خود، ویژگی و فلسفه وجودی پیام رسانها را فرامنطقه ای و بین المللی توصیف کرد و گفت: مردم برای استفاده از این فناوری سراغ محصولی می روند که بصورت بین المللی به آنها خدمات ارائه کند و این فرایند جزو خصلت پیام رسانها است.
نامی افزود: اگر مسئولان دنبال آن هستند که مردم جامعه از پیام رسانی امن و داخلی استفاده کنند که در پدافند غیرعامل نیز بر این نکته اشاره شده است، باید اقدامی هوشمندانه انجام دهند.
وی ادامه داد: اینکه بگویند فلان پیام رسان متعلق به صداو سیما و یا ارگانی دولتی است و یا تبلیغات این پیام رسان در چارچوب های رسمی دولتی منتشر شود، به طور قطع عموم مردم از آن نرم افزار استقبال نخواهند کرد و از آن استفاده نمی کنند چرا که گروهی از کاربران، از رصد شدن فعالیت هایشان بیمناک هستند.

** پیام رسان های بومی و محیط امن برای کاربران
متخصصان دانشگاه شیراز با همکاری یک شرکت خصوصی دانش بنیان نرم افزار پیام رسان بومی با نام نوتیس می (Notice Me )طراحی کرده اند.
مدیر مرکز فناوری اطلاعات و ارتباطات دانشگاه شیراز در این باره گفت: هدف از ساخت این پیام رسان داخلی ایجاد محیطی امن برای فعالیت کاربران و نه فضایی امنیتی بوده است و به دلیل اینکه سرورهای این نرم افزار در داخل کشور قرار دارد امنیت آن تامین شده است.
فرشاد خون جوش افزود: این موضوع منافاتی ندارد با این که در زمانی که از پیام رسان ها سوء استفاده شود، تخلفی صورت گیرد و یا امنیت ملی کشور تهدید شود،برخی اطلاعات مربوط به متخلفان بررسی شود اما در شرایط عادی این گونه نیست که اطلاعات کاربران در دسترس فرد یا نهاد خاصی قرار گیرد.
وی ادامه داد: در اینگونه نرم افزارها باید تضمین داده شود که اطلاعات و هویت افراد قابل شناسایی است مثل گوشی موبایل که تماس ها و پیامهای رد و بدل شده آن در موقع لزوم قابلیت رهگیری دارد و تا تخلف و خطایی از سوی فردی رخ ندهد هیچ مرجعی سراغ این اطلاعات نخواهند رفت.
استاد دانشکده مهندسی برق و کامپیوتر دانشگاه شیراز با بیان این که اقدامات افراد در فضای مجازی باید قابل رهگیری باشد، اظهار کرد: هیچ مقام و شخصی به دنبال تفحص در امور شخصی افراد نیست ولی ضروری است که تخلفات در فضای مجازی نیز قابل رهگیری باشد همانگونه که در همه کشورهای دنیا نیز این مساله وجود دارد هرچند که شاید این موضوع از سوی مقامات رسمی کشورها عنوان نشود.
خون جوش با بیان این که برخی افراد ایجاد محیطی امن را با محیط امنیتی اشتباه تصور می کنند، بیان کرد: تمام پیام رسان ها به اطلاعاتی نظیر لیستهای شخصی ، موقعیت مکانی افراد و … دسترسی دارند چون در زمان نصب کاربران این اجازه را می دهند و پیام رسان های ایرانی نیز اینگونه هستند ولی این به این معنا نیست که اطلاعات شخصی افراد رصد شود.
استاد دانشکده مهندسی برق و کامپیوتر دانشگاه شیراز در پاسخ به پرسش خبرنگار ایرنا دربازه ارزیابی استقبال مردم از پیام رسان بومی ‘نوتیس می’ که در این دانشگاه طراحی و عملیاتی شده است، گفت: استقبال مردم از این پیام رسان داخلی کم بوده و دلیل آن نیز عدم اعتماد مردم به پیام رسان های بومی است.
وی ادامه داد: با وجود اینکه کارشناسان امکانات پیام رسان نوتیس می را خوب ارزیابی می کنند ولی تاکنون استقبال خوبی از این نرم افزار نشده ، حتی زمانی که تلگرام فیلتر شد اغلب مردم سراغ فیلتر شکن رفته و تنها کمتر از دو درصد جامعه پیام رسانهای داخلی را نصب کردند.
خون جوش افزود:در کشور ما باید آگاهی، صبر و تحمل مردم و مسئولان افزایش یابد و مردم در برخورد با مسائل سعه صدر نشان داده و با آگاهی عمل کنند و با نگاه منفی به کاربران شبکه های اجتماعی نگاه نشود و اگر اینگونه رفتارها اصلاح نشود، به طور قطع، مشکلات جامعه کمتر خواهد بود.
این استاد دانشگاه در ادامه مرحله اول کاربرد پیام رسان های بومی را سازمانی عنوان و تاکید کرد: اگر مکاتبات اداری بین سازمانی ، مبادله اطلاعات ارگانها و پرداخت های مالی از طریق پیام رسان های داخلی انجام شود قطعا فرهنگ استفاده از این نرم افزارهای داخلی در جامعه نیز افزایش خواهد یافت.
خون جوش درباره هزینه های ایجاد و نگهداری نرم افزارهای پیام رسان گفت:طراحی اولیه و پیاده سازی یک نرم افزار پیام رسان بیش از 60 میلیون تومان هزینه دارد و نگهداری آن نیز به صورت ماهانه حدود 200 میلیون تومان هزینه در بردارد.
استاد دانشکده مهندسی برق و کامپیوتر دانشگاه شیراز اظهار کرد: هنگامی که افراد از پیام رسان هایی مانند تلگرام، واتس آپ و …. استفاده می کنند، دسترسی به اطلاعات تلفن همراهشان امکان پذیر است و تبادل اطلاعات در فضای خارج از کشور صورت می گیرد و این امر، می تواند زمینه سوء استفاده از این اطلاعات فراهم شود.

** پیام رسان های بومی و افق پیش رو
یکی از آخرین خبرهای خوش برای پیام رسان های بومی را رئیس دفتر رئیس جمهوری 27 دی ماه امسال بیان کرد.
محمود واعظی پس از جلسه هیات دولت درباره بومی سازی پیام رسان ها گفت: این یکی از موضوعات بسیار مهم است و در جلسه روز چهارشنبه 27 دی ماه نیز رئیس جمهوری دستور دادند که وزارت ارتباطات باید به طور جدی دنبال این باشد که در اپلیکیشین ها و شبکه های اجتماعی سرمایه گذاری کند تا شبکه های بومی داشته باشیم.
واعظی افزود: برای ما قابل قبول نیست که مردم از یک شبکه انحصاری استفاده کنند، حق مردم است که از شبکه های مختلف اجتماعی استفاده کنند اما از نظر امنیت ملی، نمی تواند یک شبکه انحصاری باشد.
پیش از این، حجت الاسلام و المسلمین دکتر حسن روحانی رئیس جمهوری دهم تیرماه امسال در جلسه شورای عالی فضای مجازی با اشاره اینکه فناوری ارتباطات و فضای مجازی را نمی توان از زندگی مردم حذف کرد، گفت: همزمان با مبارزه جدی و کاستن از هرگونه تهدید ارزش های اسلامی و اهداف ملی، جامعه باید از فرصت های فضای مجازی بهره مند شود.
26 دی ماه امسال نیز نامه ای از تریبون مجلس شورای اسلامی قرائت شد که می تواند قوت قلبی برای پیام رسان های داخلی در ادامه مسیر و ارتقای فعالیت ها باشد.
170 نماینده مجلس شورای اسلامی در نامه ای به سران قوا به منظور حفظ و استقلال سیاسی و فرهنگی کشور، تامین حقوق شهروندی با آزادی های مشروع، امنیت و آسایش مردم و حمایت از فناوری بومی و توانمندی داخلی خواستار جایگزینی پیام رسان های داخلی به جای پیام رسان های خارجی شدند.
در بخشی از این نامه خطاب به سران سه قوه آمده است: همانطور که مستحضر هستید در چند ماه گذشته بدخواهان و دشمنان ملت ایران با سوءاستفاده از برخی زمینه های داخلی حداکثر بهره را از پیام رسان های خارجی برای ایجاد ناامنی، فساد و آشوب در شهرهای ایران را برده اند.
در این نامه نمایندگان مجلس یادآور شدند: حمله داعش به مجلس شورای اسلامی، ترویج خشونت، ایجاد آشوب های خیابانی اخیر، فروش مواد مخدر و روانگردان ها گوشه ای از اقدامات دشمنان ملت ایران در بستر پیام رسان های خارجی بوده است.
وزیرارتباطات و فناوری اطلاعات نیز هشتم آبان ماه امسال در صفحه توئیترخود نوشت: بر اساس مصوبه شورای عالی فضای مجازی، پیام رسانهای ایرانی مورد حمایت ویژه قرار خواهند گرفت و رفع موانع رشد این صنعت در دستور کار قرار گرفته است.
محمد جواد آذری جهرمی افزود: بخش مهمی از مصوبه مربوط به پیام رسانها، ایجاد فرایند و روالی برای حفظ حریم خصوصی کاربران است.

منبع: آی تی آنالیز