پایگاه خبری تحلیلی فناوری های نرم و فرهنگی رصد و تحلیلی بر وضعیت صنایع فرهنگی و خلاق
به گزارش فناوری فرهنگی، بیشتر صنایع‌دستی بازار ایران، غیرایرانی است! به گفته معاون صنایع‌دستی سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری کشور سهم بازار سوغاتی مشهد از صنایع دستی داخلی در گذشته فقط ۵ درصد بوده که طی سالهای اخیر به ۲۰ درصد رسیده است و این یعنی بخش زیادی از بازار در تسخیر اجناس چینی و تایلندی است. «بهمن نامور مطلق» در گفتوگو با خبرنگار ما این ماجرا را ریشه‌یابی کرده است.
او با بیان اینکه چنین اتفاقی می‌تواند چند علت مهم داشته باشد، یکی از مهمترینِ آنها را گفتمان‌سازی دانسته و می‌گوید: امروز متأسفانه مردم ما حساسیت خود نسبت به تولید داخلی را از دست داده‌اند و در بعضی از موارد، ترجیح می‌دهند که از کالاهای خارجی استفاده کنند.
خودشیفتگی فرهنگی خودمان را از دست دادیم
نامور دلایل این ترجیح عمومی را چنین تشریح می‌کند: از جمله آنها، مسایل زیبایی‌شناسی است اما پیش از آن مسأله فرهنگی اهمیت دارد. ما خودشیفتگی فرهنگی خودمان را از دست دادیم و دگرشیفته شده‌ایم یعنی اینکه محصول دیگری برای ما محصول مقبولتری شده است. این به خاطر سیاست‌های غلطی بوده که در گذشته وجود داشته و متأسفانه نتوانستیم به جز برخی از مقاطع تاریخی، توجه به تولید ملی و داخلی را ترویج دهیم.او با تأکید بر اینکه ترویج اقبال به تولیدات داخلی نیاز به گفتمان‌سازی دارد، خاطرنشان می‌کند: رسانه‌های ما همچون رسانه ملی و تبلیغات شهری بهخوبی کار خودشان را انجام نداده‌اند. به همین دلیل مردم حساسیت و تعلق به محصولات داخلی را از دست داده‌اند. نیازمند گفتمان‌سازی و فرهنگ‌سازی هستیم تا بتوانیم نسبت تازه و تنگاتنگی را با تولیدات داخلی برقرار کنیم.
نتوانستیم تجاری‌سازی و تجاری‌پردازی کنیم
به گفته معاون صنایع‌دستی سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری کشور در حوزه صنایع‌دستی نتوانستیم تجاری‌سازی و تجاری‌پردازی کنیم. ساختار غلطی که در گذشته بوده با طراحی یک ساختار غلط دیگر، سعی کرد که این را اصلاح کند که بدتر هم شد.
او توضیح می‌دهد: در دولت‌های قبل سازمان صنایع‌دستی وجود داشت که خواستند آن را اصلاح کنند اما بدون کار کارشناسی، این ساختار تضعیف و تبدیل به یک معاونت شد. در واقع ساختار صنایع‌دستی را تضعیف کردند. مثل اینکه مادری که از صفر تا صد کارهای فرزند خودش را انجام دهد، ناگهان تصمیم بگیرد که دیگر هیچ کاری نکند. سازمان صنایع‌دستی از صفر تا صد کارهای صنایع‌دستی و هنرمندانش را انجام می‌داد، مواد اولیه را تهیه می‌کرد و در اختیار هنرمندان قرار می‌داد، آثارشان را خریداری می‌کرد و به فروش می‌رساند. همه این کارها را انجام می‌داد اما ناگهان تصمیم گرفتند که این سازمان منحل شود و دیگر هیچ کاری به بخش بازرگانی و تهیه مواد اولیه نداشته باشد. یعنی تمام آن شبکه‌ای که درست شده، منحل شد. می‌توان حدس زد که چه آسیب جدی به آن وارد شده است.نامور معتقد است: خصوصی‌سازی و تجاری‌سازی بهشکل عاقلانه و کارشناسانه انجام نشده و ناگهان سازمان صنایع‌دستی تعطیل شد که ضربه مهلکی به صنایع‌دستی کشورمان بود؛ میراثی غنی که یادگار و سرمایه پدرانمان برای ما بوده است.او می‌گوید: بازارهایمان را در خارج از کشور از دست دادیم، در داخل از کشور هم از دست داده بودیم. در چند سال اخیر تلاش می‌کنیم که بازارهای داخلی و خارجی را کمکم به دست بیاوریم.به گفته این مسؤول، مسأله تجاری‌سازی بسیار مهم است؛ در حالی که هیچوقت روی این حوزه به عنوان یک حوزه مؤثر سرمایه‌گذاری نشده است.نامور با تأکید بر اهمیت زیبایی‌سازی خاطرنشان می‌کند: هنرمندان ما باید با توجه به سلیقه مخاطبان داخلی و خارجی، زیبایی‌شناسی کارشان را تغییر دهند. زیبایی‌شناسی چیزی نیست که بتواند ثابت باشد. زیبایی‌شناسی بر اساس آشنازدایی از خودش تعریف می‌شود.
ضعیفشدن مهمترین بخش ارزآور کشور
به باور این مقام مسؤول، هنر عرصه‌ای است که مرتب خودش را دگرگون می‌کند و آشنایی‌زدایی دارد؛ در حالی که ما برای طراحی و زیباشناسی صنایع‌دستی دچار تکرار شدیم و همین امر باعث شده که از سلیقه مردم خودمان و مردم جهان فاصله بگیریم.نامور اضافه می‌کند: همین فاصلهگرفتن باعث شد که به نیازهای زیباییشناسانه مخاطبان پاسخ نگوییم و از محصولات صنایع‌دستی داخلی ما استقبال نشود. محصولاتی که تولید می‌شود روی دست هنرمندان ما می‌ماند و در انبارها انباشته می‌شود.او در پایان، با این جمعبندی که چه اتفاقی افتاد که نقش ما ضعیف شد و مهمترین بخش ارزآور یعنی صادرات صنایع‌دستی به بخشی ضعیف تبدیل شد، یادآور می‌شود: در گفتمان‌سازی، ضعیف عمل کردیم. بیتدبیری مدیران وقت، ساختار صنایع‌دستی را در سالهای گذشته از بین برد. در بحث تجاری‌سازی هم ناموفق عمل کرده و بیشتر تخریب کردند. همچنین، بحث زیباییشناسیای هم که متوجه هنرمندان ما بود، نادیده گرفته شد. اکنون توجه به این موضوعات جزو دستورالعمل‌هایی است که باید آنها را احیا و اجرا کنیم.
منبع:قدس آنلاین
