ارتقای سواد رسانه ای مردم راهکار برخورد با فضای مجازی

برنامه “گفت و گوی فرهنگی” با موضوع«سالم سازی فضای مجازی راهکارها و موانع» با حضور سید مرتضی موسویان (رئیس مرکز توسعه فناوری و رسانه های دیجیتال وزارت ارشاد) و محمدصادق افراسیابی (مدرس دانشگاه و پژوهشگر فضای مجازی) روی آنتن رادیو گفت و گو رفت.

در ابتدای این برنامه، موسویان درباره موانع سالم سازی فضای مجازی گفت: بحث سالم سازی فضای مجازی تنها در کشور ما مطرح نیست بلکه فرآیندی را در کشورهای دیگر طی کرده و ما نیز متناسب با فرهنگ خود باید فرآیندی بومی را طی کنیم. در پژوهشی که نخبگان فعال فضای مجازی حضور داشتند ضعف های ملی مانند فقدان سواد رسانه ای، نبود زیرساخت هوشمند و محتوا برای تحلیل و بررسی فضای مجازی احصا شد.

وی با بیان اینکه متناسب با این ضعف ها ما راهکارهایی در نظر گرفتیم، افزود: عمده ترین راهکارها ارتقای سواد رسانه ای است و در ایران روی سواد رسانه ای کار شده و قدمت دارد اما برای رساندن سواد رسانه به سطح مردم کار کمی انجام شده است. فعالیت کمی در خصوص اینکه چگونه پایان نامه ها در عمل به افزایش مهارت مردم کمک کند انجام شده است.

رئیس مرکز توسعه فناوری و رسانه های دیجیتال درباره همایش سواد رسانه ای گفت: همایش سواد رسانه ای و مسئولیت اجتماعی با کمک و همیاری و همکاری دستگاه های مختلف برگزار می شود. این عزم جدی در حال کمک به ایجاد یک نگاه کاربردی است و محورهای این همایش اهداف ارتقای مهارت های عمومی را دنبال می کند. تفاوت این همایش با دیگر همایش ها این است که بخشی از آن علمی پژوهشی و دیگری مرتبط با تجربیات و ایده هاست. همه این تجربیات گردآوری می شود و در اختیار افرادی که می خواهند به سواد رسانه ای کمک کنند قرار می گیرد.

در ادامه، افراسیابی درباره سالم سازی فضای مجازی نیز عنوان کرد: ما به طور حقیقی دغدغه ای به خصوص در خانواده ها داریم که فرزندانشان هنگام مراجعه به فضای مجازی در دام آن نیفتند. در گذشته بیشتر به زوایای سیاسی پرداخته می شد و مردم متوجه نبودند که فضای مجازی چه آسیب های اجتماعی و فرهنگی به همراه دارد.

این پژوهشگر فضای مجازی با بیان راهکارها توضیح داد: راهکار این مسأله این است که باید مردم بپذیرند مسئولیت اجتماعی در برابر فضای مجازی دارند. در چین این طور نیست که دسترسی به اینترنت جهانی محدود باشد بلکه فرد باید هزینه بیشتری بپردازد. این خود مردم هستند که باید مهارت های سواد رسانه ای را بپذیرند.

افراسیابی با بیان اینکه گاهی ضرورت زندگی در فضای مجازی بیان نمی شود، افزود: ما در این راستا باید کارهایی انجام دهیم که یکی ایجاد شبکه ملی اطلاعات است؛ دوم بالابردن سواد رسانه ای مردم است که هر مطلبی در فضای مجازی را منتشر نکنند. یکی از این تکنیک ها، تکنیک سوار شدن به واگن است که اگر فلان مطلب را نگاه نکنید از جریان جا می مانید و این متأسفانه برای کلاهبرداری کلان و تحمیل عقاید استفاده می شود.

وی با اشاره به اینکه ما باید تکنیک های سواد رسانه ای را به مردم یاد دهیم که به راحتی گرفتار آن نشوند، افزود: بحث سوم مربوط به حمایت از انجمن های خصوصی برای تولید محتواست. در جهان امروز کسی برنده است که تولید محتوای بیشتر، جذابتر و مبتنی بر روانشناسی اجتماعی و تکنیک های اقناع داشته باشد.

افراسیابی خاطرنشان کرد: اتفاقی که در دولت های پیش افتاده، باعث شده است که به ایده آل خود نرسیم. ما در حوزه دانشگاهی نیز کم کار کردیم و این جزو مجموعه های بهم پیوسته است. ما در همایش سواد رسانه ای تلاش کردیم تمام دستگاه های دست اندرکار را کنار یکدیگر جمع کنیم تا مکمل یکدیگر باشند.