چرا در صنعت ساخت اسباب بازی و عروسک توفیق چندانی نداشته ایم؟ (2)

در رابطه با گردش مالی صنعت اسباب بازی در دنیا و ایران مطالبی در یادداشت قبل بیان شد و اهمیت این صنعت از نظر پولساز بودن و هم چنین کم نصیب بودن تولیدکنندگان داخلی بیان شد. هم چنین در رابطه با اهمیت فرهنگی این صنعت مطالبی ذکر شد. در این یادداشت قصد داریم در رابطه با دلایل ناکامی محدود کارهای صورت گرفته در صنعت اسباب بازی و عروسک سازی داخل مطالبی را بیان کنیم.

چه مشکلاتی گریبان گیر صنعت اسباب بازی و عروسک در داخل است

شاید در نگاه اول نبود تکنولوژی روز دنیا در تولید اسباب بازی و عروسک سازی در داخل کشور عامل اصلی ضعیف بودن این صنعت ذکر شود. اما باید توجه داشت که با توجه به تکنولوژی موجود در کشور محدود کارهایی انجام شده است که از جمله دلایل ضعیف بودن آن کارها درست معرفی نشدن به مخاطبان بود. در واقع محدود کارهای صورت گرفته در داخل به دلیل نبود سازوکاری درست در ارائه آنها به بازار با عدم استقبال مواجه شدند. متاسفانه در کنار نبود تکنولوژی تولید اسباب بازی و عروسک، از داشتن علم و دانش تولید محتوا در این صنعت نیز در داخل کشور بی بهره ایم، چرا که هر بار پروژه ای در این راستا شروع می شود همه جوانب آن سنجیده نمی شود و پروژه با شکست مواجه می شود یا به نتیجه مطلوبی نمی رسد. مانند پروژه طراحی و ساخت عروسک های دارا و سارا که اصلا برای کودکان و حتی والدین شناخته شده نبود و این نشان دهنده ی ضعیف بودن تحلیل دست اندرکاران از بازار و نحوه ی ارائه محصولات بوده است. البته تلاش دست اندرکاران طراحی این عروسکها قابل تحسین است. اما جا داشت در کنار تلاش صورت گرفته برای به نتیجه رسیدن پروژه تمام جوانب کار سنجیده می شد. در همین راستا از جمله ایرادهای وارده، واردات عروسک ها از چین بود، در واقع مسئولین باید با اعتماد به نیروی داخل و حمایت از جوانان ایرانی و تولید کننده ی داخلی سعی کنند صنعت ساخت اسباب بازی و عروسک سازی را بومی کنند، چون قطعا تولید کننده ی چینی با فرهنگ ما آشنا نیست، از آن گذشته وقتی قرار است صنعت ساخت اسباب بازی و عروسک سازی داخل تقویت شود که گردش مالی قابل توجه آن نصیب تولید کننده داخلی شود دیگر سپردن کار به کارخانه های چینی معنا ندارد.

بنابراین به عنوان یک عامل مهم، اعتماد و حمایت از تولید کننده ی داخل خواهد بود. یکی دیگر از کارهایی که به صنعت ساخت اسباب بازی و عروسک داخلی ضربه می زند پخش اسباب بازی های ممنوعه و توقیف شده در گمرک توسط نهادهای دولتی است، به طور مثال در گمرک اسباب بازی هایی که ممنوعه بودند و جلوی آنها گرفته شده بود در اختیار چند سازمان قرار گرفتند که در هشت استان کشور حراج شدند. از جمله مسائل مهمی که طی سالهای اخیر در صنعت اسباب بازی و عروسک های داخلی شاهد آن بودیم و هستیم، موجی بودن تولیدات است. چون کارهای انجام شده فاقد نوآوری های بعدی بودند خیلی سریع از مُد خارج می شدند.

در این مورد می توان به عروسک باربی و نوآوری های آن ضمن حفظ اصالت اندامش اشاره کرد. عروسک باربی بیش از 500 شغل را تجربه کرده است و تنوع پوشش آن بسیار زیاد است. حتی در مواقعی باربی برای حمایت از معلولان بر روی ویلچر ضاهر شده است، در حالی که در تولیدات داخلی فقط یک نوع شکل ظاهری بدون نوآوری خاصی صورت می گیرد که نهایت آن تغییر پوشش عروسک های دارا و سارا به صورت لباس های محلی نقاط مختلف ایران بود. همچنین باید توجه داشت که در ساخت عروسک، متحرک بودن دست ها و پا و نقاط دیگر بسیار مهم است. چون اگر عروسک ها به صورت ثابت باشند ، کودکان خیلی سریع از بازی با آنها خسته می شوند و این مورد نیز به طور مثال در عروسک باربی رعایت شده است و این عروسک قابلیت تغییر زاویه ی دست ها و پاها را دارا می باشد. در پایان باید گفت شاید این طور تلقی شود که در کشور واقعا پتانسیل تولید اسباب بازی مخصوصا عروسک وجود ندارد و کارخانه ها یا کارگاه های صنعتی ساخت عروسک نیز اصلا توان ساخت عروسک ندارند و مسئولین مجبور به سفارش به کشور چین شده اند.

اما نباید فراموش کرد وقتی در کشور تکنولوژی و دانش تولید کالایی را نداریم باید به صورت برنامه میان مدت یا بلند مدت روی آن سرمایه گذاری کرد و در نهایت پایه ریزی آن صنعت را ایجاد کرد. متاسفانه اغلب مدیران دوست دارند در زمان ریاست آنها پروژه های شروع شده، به نتیجه برسند که این گونه کارها اغلب به نتیجه مطلوبی نمی رسند.

به طور مثال در مسئله ی ساخت عروسک های دارا و سارا ، کانون پرورش فکری کودکان سه سال وقت صرف کرد و تقریبا به تمام کارگاه های صنعتی ساخت عروسک سر زد و متوجه شد که آنها نمی توانند این عروسک را با کیفیت مناسب تولید کنند، بنابراین به گفته کارشناسان این کانون مراحل اجرایی ساخت عروسک در ایران به بن بست رسید، اما نکته ای که در این پروژه و پروژه های مشابه آن مغفول مانده، این است که وقتی متوجه می شویم در داخل کشور کارگاه های موجود نمی توانند ساخت عروسک را انجام دهند، بنابراین باید سنگ بنای اولیه ای برای این صنعت گذارده شود و ادوات مناسب برای ساخت عروسک با کیفیت مناسب و تیراژ بالا تدارک دیده شود، تا در مراحل بعد اگر ایده های خوب برای طراحی و ساخت عروسک شکل گرفت توان ساخت هم در کنار آن ایجاد شده باشد.

منابع: