پایگاه خبری تحلیلی فناوری های نرم و فرهنگی رصد و تحلیلی بر وضعیت صنایع فرهنگی و خلاق
صنعت انیمیشن یکی از شاخه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های صنایع خلاق است که در جهان به سرعت در‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌حال رشد می باشد. این صنعت علاوه بر سودآوری و درآمد‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌زایی بالا، تاثیرگذاری بر جنبه فرهنگی نیز دارد و از آن‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌جا که کودکان و نوجوانان طیف وسیعی از مخاطبانش را تشکیل می‌دهند، در تربیت نسل آینده تاثیر در‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌خور‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توجهی ایفا می‌کند. لذا کشورهایی که در تولید انیمیشن پیشرو هستند، به نوعی قدرتمندی زیاد در جنگ نرم خواهند داشت و می‌توانند فرهنگ یک منطقه را با یک انیمیشن محبوب به دلخواه خود تغییر دهند.
با توجه به ابعاد یادشده، کشورهای پیشرو، سرمایه‌گذاری قابل توجهی در این حوزه نموده‌اند. کشورهای آمریکای شمالی و اروپایی 90 درصد سرمایه‌گذاری در صنعت پویانمایی جهان را به خود اختصاص می‌دهند. اگرچه 90 درصد پویانمایی‌های تلویزیونی آمریکا و اروپا در آسیا تولید می‌شوند، نزدیک به چهل سال است که استودیوهای غربی امکانات تولید پویانمایی را ابتدا در ژاپن، سپس کره جنوبی و تایوان و اکنون در فیلیپین، مالزی، سنگاپور، ویتنام، تایلند، هند، اندونزی و چین به علت نیروی کار ارزان‌تر تأسیس و راه‌اندازی نموده‌اند.
هزینه تولید هر دقیقه پویانمایی سریالی به‌طور میانگین دقیقه‌ای 7000 دلار در آسیا است. این در حالی است که به طور متوسط هزینه تولید هر دقیقه انیمیشن در کشور حدود 5 میلیون تومان(درحدود 1500 دلار) برآورد می‌شود. اغلب فعالیت‌ها به منظور پیش‌تولید انیمیشن‌ها، در آمریکا یا کشورهای پیشرو انجام می‌شود و سپس برای تولید به آسیا فرستاده می‌شود. بیشترین شیوه تولید در آسیا شامل تولید پروژه‌های برون‌سپاری شده می‌گردد که کمترین ریسک را برای تیم تولید دارد. طبق پیش بینی‌ها ارزش بازار جهانی بازی و انیمیشن در سال 2016، 93/242 میلیارد دلار خواهد بود، بنابراین نرخ رشد مرکب سالانه طی سالهای 2011 تا 2016، 94/12% تخمین زده می‌شود. گفتنی است که پنجاه فیلم پویانمایی پرفروش در جهان، طی بیست سال از ۱۹۹۱ تا ۲۰۱3 جمعاً نزدیک به 30 میلیارد دلار فروش داشته‌اند و ۵۰ فیلم پرفروش تاریخ جهان، کاملاً پویانمایی بوده و تقریباً در 8۵ درصد دیگر از پویانمایی و جلوه‌های ویژه در آن‌ها استفاده شده است.
این روند تا به امروز به همین منوال ادامه پیدا کرده تا جایی که 3 فیلم از 1۰ فیلم پرفروش سال ۲۰۱3، تماماً پویانمایی‌های سه‌بعدی بودند و به‌طور متوسط، هرکدام حدود 700 میلیون دلار فروش جهانی کرده‌اند. البته بقیه فیلم‌های پرفروش نیز، اغلب دارای پویانمایی و جلوه‌های ویژه بوده و بعضاً دارای تکنیک نمایش سه‌بعدی نیز هستند. در نتیجه صنعت انیمیشن چنانچه رونق مناسب داشته باشد، می‌تواند حتی از صنعت نفت نیز سودآورتر باشد.
سرمایه‌گذاری اولیه برای خرید تجهیزات و زیرساخت‌های مورد نیاز تولید انیمیشن در کشور نسبت به سایر صنایع، بسیار پایین بوده و بعضا در شهرستان‌ها، حتی با سیستم‌های PC معمولی، امکان تولید انیمیشن وجود دارد، ضمن اینکه تولید آن نیازمند تخصص بالایی نیست. صنعت انیمیشن علاوه بر سودآوری، اشتغال‌زایی بالایی دارد. ساخت یک تیزر تبلیغاتی کوتاه به صورت انیمیشن، در حدود 50 نفر نیروی انسانی نیاز دارد که به طور مستقیم و غیر مستقیم فعالیت دارند[1]. صنعت انیمیشن در کشور ما علیرغم قدمت زیاد، توسعه نیافته و با چالش‌های فراوانی مواجه است.
در این راستا، سند راهبردی صنعت انیمیشن تدوین و ضمن شناسایی چالش‌های موجود، راهبردهای توسعه‌ای صنعت تبیین شده است. با اجرای راهبردهای تبیین شده در این سند، می‌توان در چشم‌انداز افق 1404، جایگاه مناسبی برای صنعت انیمیشن متصور بود. به واسطه فرهنگ غنی اسلامی – ایرانی، صنعت انیمیشن کشور می‌تواند در افق 1404، با حضور گسترده بخش خصوصی، به جایگاه برترین ایجادکننده ارزش افزوده در میان صنایع فرهنگی کشور دست پیدا کند. همچنین به دلیل دارابودن زیرساخت‌های فیزیکی گسترده آموزشی، ایران قطب تخصصی آموزش و پژوهش صنعت انیمیشن بوده و مرکز برگزاری رویدادها و جشنواره‌ها با محتوای حلال خواهد بود. تولیدات انیمیشنی داخلی در افق یادشده، رقابت‌پذیر با رقیبان خارجی بوده و با تمرکز بر تولید انیمیشن‌های انبوه و سینمایی، توجه ویژه‌ای به بازارهای منطقه و جهان اسلام جهت افزایش صادرات خواهد شد. در کنار این موارد، حضور موثر انجمن‌ها، نهادهای مردمی و اصناف، پشتیبانی‌کننده دستیابی به چشم‌اندازهای ترسیم شده می‌باشد.
[1] کارگردان، تهیه کننده، مدیر تولید، مدلساز کاراکتر، طراح تولید، انیماتور، مدلساز محیط، هنرمند ایجاد بافت، هنرمند نورپرداز، کامپوزیتور، صداگذار و …
نویسنده: امیر آقایی
