«وایبر ایرانی» وارد می‌شود

 برای پیگیری صحت و سقم خبر راه‌اندازی شبکه اجتماعی داخلی، روزنامه «ایران» به سراغ مجید رضازاده رئیس مرکز پیشگیری و درمان اعتیاد بهزیستی رفت که او ضمن تأیید راه‌اندازی این شبکه اجتماعی داخلی از سوی معاونت پیشگیری و درمان اعتیاد، درباره هدف از راه‌اندازی شبکه اجتماعی داخلی آن هم از سوی یک سازمان دولتی گفت: مسأله راه‌اندازی شبکه اجتماعی داخلی در سازمان بهزیستی که متولی سلامت اجتماعی است، برای جلوگیری از آسیب‌های اجتماعی است.

او ادامه داد: به عبارتی در معاونت پیشگیری و درمان اعتیاد راهبردهای مختلفی تعریف شده است که از جمله آنها آگاه‌سازی و جریان‌سازی است وراه‌اندازی شبکه اجتماعی داخلی در سازمان بهزیستی در راستای شبکه‌سازی و توانمندسازی اجتماعی و پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی است.

رئیس مرکز پیشگیری و درمان اعتیاد بهزیستی افزود: از 20 سال قبل بحث راه‌اندازی شبکه اجتماعی داخلی به صورت واقعی و رودررو شکل گرفته است ولی اکنون در کنار این شبکه به دنبال راه‌اندازی شبکه اجتماعی داخلی به صورت مجازی نیز هستیم تا ارتباط‌های بین اعضا سریعتر برقرار شود.

رضازاده گفت: تیم‌هایی که در محله‌های مختلف کشور تشکیل شده‌اند و هر تیم حداقل 5 عضو دارد با نام «جمعیت همیاران سلامت روان» با هم ارتباط دارند. از سوی دیگر شبکه‌ای که در محله‌های کشور شکل گرفته «اترک» نام دارد و تعداد تیم‌های آن که هدفش جلوگیری از اعتیاد است در کشور 5 هزار تیم است که همه با هم در ارتباط هستند.

وی همچنین گفت: در واقع اعضای این شبکه‌ها تقاضا کردند که بتوانند از طریق مجازی نیز با هم سریعتر ارتباط برقرار کنند از این‌رو درصدد راه‌اندازی پیام رسان داخلی برآمدیم چرا که فکر می‌کنیم این کار در شبکه‌سازی و ارتباط بیشتر افراد با هم که با سرعت بیشتری انجام می‌گیرد به پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی کمک می‌کند.

رضازاده با بیان اینکه بنیادی به نام بنیاد پیشگیری وجود دارد گفت: این بنیاد یکی از مؤسسات غیردولتی است و برای طراحی و راه‌اندازی این شبکه اعلام آمادگی کرده و مسئولیت راه‌اندازی این شبکه اجتماعی داخلی سازمان بهزیستی در بخش معاونت پیشگیری را بر عهده گرفته است.

رئیس مرکز پیشگیری و درمان اعتیاد افزود: کدنویسی و نمونه اولیه این شبکه به اتمام رسیده است و بزودی راه‌اندازی خواهد شد تا اعضای تیم‌ها از آن استفاده کرده و به آسانی با هم مرتبط شوند. البته معتقدیم بعد از استفاده اعضا اگر این شبکه اجتماعی جای خود را بدرستی در بین اعضا باز کند، قطعاً دیگر افراد جامعه هم به سمت استفاده از این شبکه اجتماعی داخلی کشیده می‌شوند. به عبارتی کم کم همه گیر می‌شود و عموم از آن استفاده می‌کنند.

در خصوص هزینه راه‌اندازی این شبکه اجتماعی داخلی، رضازاده به «ایران» گفت: مؤسسات غیردولتی و مردمی هزینه راه‌اندازی شبکه اجتماعی داخلی را به عهده گرفته‌اند؛ البته معاونت پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی نیز در این طرح مشارکت دارد.

در مطبوعات از این شبکه اجتماعی به نام «وایبر ایرانی» نام برده شد. آیا این شبکه اجتماعی داخلی کپی‌برداری از وایبر است؟ رضازاده در این باره به «ایران» گفت: خیر. این نام را خبرنگاری که با من گفت‌وگو کرد بر حسب درک خود نامگذاری کرده است. شاید کاربرد آن کمی به وایبر شباهت داشته باشد ولی شکل و شمایل این شبکه داخلی شبیه وایبر نیست. قرار است با راه‌اندازی این شبکه از ابزارهای آن مانند استیکرها برای پیشگیری‌ها و ارائه مطالب مفید استفاده کنیم.

وی درباره اینکه پیش‌بینی می‌کنید این شبکه داخلی چه میزان کاربر داشته باشد افزود: طبق آمار سال 94 پیش‌بینی می‌شود 13 میلیون نفر از اعضای شبکه‌های شکل گرفته در کل کشور بتوانند از این شبکه اجتماعی داخلی استفاده کنند و با هم ارتباط داشته باشند.

مُد شدن راه‌اندازی شبکه اجتماعی داخلی

راه‌اندازی شبکه‌های اجتماعی از سوی سازمان‌ها و نهادهای داخلی بخصوص در بخش دولتی در حال همه گیر شدن است و هر سازمان و نهاد در حال راه‌اندازی شبکه‌های داخلی است اما سؤال این است آیا راه‌اندازی چنین شبکه‌هایی از سوی سازمان‌ها و نهادهای دولتی در کنار بخش خصوصی لازم و ضروری است؟ با وجود چندین شبکه اجتماعی داخلی تأیید شده از سوی دولت، چرا سازمان‌ها وارد حیطه شبکه‌سازی اجتماعی داخلی سازمان خود می‌شوند و از یک پیام رسان داخلی استفاده نمی‌کنند؟

جعفر خورشاد مدیر عامل یک پیام‌رسان بومی (توسعه رسانه سروش) درباره راه‌اندازی شبکه‌های اجتماعی داخلی از سوی سازمان‌های دولتی به «ایران» گفت: استفاده از شبکه‏‌های اجتماعی و خصوصاً پیام‏ رسان‏‌ها به دلایل مختلف مانند تلفن همراه هوشمند، بهبود سرعت اینترنت همراه و توسعه ارتباطات اجتماعی در کشور فراگیر شده واین موج باعث فعال شدن سازمان‏‌های مختلف و بازیگران متعدد در راه‌اندازی شبکه‌های اجتماعی داخلی با اهداف گوناگون شده‌ است.

مدیراین پیام رسان افزود: در این میان عده‌ای با ابراز دغدغه‏‌های اجتماعی وارد بحث شبکه‌های اجتماعی شده‌اند که تجربه نشان داده نگاه آنها به مسأله مقطعی بوده و با نبود راهبردهای کلان و واقع ‏بینانه، در نیمه راه با کمبود بودجه و منابع رو به رو شده و به نتیجه نمی‌‏رسند. برخی دیگر با اهداف امنیتی شبکه‌های اجتماعی داخلی راه‌اندازی کرده‌اند که هدف آنها درست است و نمی‌خواهند داده‌ها و اطلاعات در دسترس خارجی‌ها قرار بگیرد ولی آنها نیز راه را درست طی نکرده‌اند.وی گفت: راه‌اندازی شبکه‌های اجتماعی داخلی شبیه به بحث ساخت ایمیل داخلی است که سال‏‌ها در کشور مطرح بود و متأسفانه با عدم ارائه سرویس ‏های خوب و باکیفیت از طرف نهادهای مسئول راه‌اندازی ایمیل داخلی عملاً موفق نبود و عمده اطلاعات در سامانه‏‌های خارجی نگهداری می‌شود.

خورشاد با بیان اینکه برخی از فعالان بازار و فناوری و حتی استادان دانشگاه با نگاه اقتصادی وارد این بازی شده‌اند افزود: البته این گروه نگاه واقع‏ بینانه ‏تری به موضوع دارند ولی به تمامی ابعاد موضوع اشراف ندارند و چون انجام کار گروهی را قبول ندارند بنابراین در راه‌اندازی شبکه اجتماعی داخلی به نتیجه دلخواه نرسیده و چه بسا با تغییر سیاست‏‌ها و حمایت‏‌های دولت به بن‌بست زودهنگامی رسیده یا خواهند رسید.وی در ادامه افزود: البته در این میان گروهی نیز وجود دارند که بدون هیچگونه هدف و راهبردی وارد مقوله راه‌اندازی شبکه اجتماعی داخلی می‌شوند چرا که صرفاً این روزها صحبت از راه‌اندازی اینگونه شبکه‌های اجتماعی داخلی زیاد است و به اصطلاح مد شده و می‌خواهند از قافله مد عقب نمانند که نتیجه آن هدررفت سریع منابع (چه دولتی و چه غیر دولتی) است.

خورشاد گفت: متأسفانه در داخل برنامه مشخصی برای برخورد با ساخت شبکه‌های اجتماعی داخلی نداریم و در نبود راهبردهای حاکمیتی و برنامه‏‌های دولتی، منابع مالی به هدر می‌رود و هر نهادی نسخه خود را می‌‏پیچد که این نسخه هم سلیقه‌ای و شخصی بوده و با تغییر مدیران آن سازمان هم دستخوش تغییر می‌شود.

تعدد شبکه‌ اجتماعی، یک هزینه سربار

«تعدد راه‌اندازی شبکه‌های اجتماعی داخلی به دلیل نبود قانون از سوی قانونگذاران آن است.» مرتضی برجی مدیر یک شبکه اجتماعی داخلی(ساینا) با بیان مطلب فوق به «ایران» گفت: به سازمان‌ها و نهادهای دولتی بخشنامه شده است که به جای استفاده از شبکه‌های پیام رسان خارجی از نوع بومی این شبکه‌ها استفاده کنند که هر کدام از این شرکت‌ها نیز به جای استفاده از شبکه‌های اجتماعی بومی خوبی که در کشور وجود دارد به دنبال راه اندازی یک شبکه خاص خود هستند.

برجی افزود: تاکنون چندین سفارش از سوی شرکت و سازمان‌های دولتی به شرکت ما رسیده است که برای آنها شبکه اجتماعی داخلی راه‌اندازی کنیم در حالی که حداکثر 500 تا 10 هزار نفر عضو دارند و راه‌اندازی آن مقرون به صرفه نیست.

مدیر این شبکه اجتماعی بومی گفت: بهترین راه استفاده از شبکه‌های اجتماعی داخلی، راه‌اندازی شبکه از سوی هر سازمان نیست بلکه باید قانونگذار چند شبکه اجتماعی داخلی خوب و مناسب را از میان شبکه‌های اجتماعی داخلی که در کشور وجود دارد برگزیده و با ارائه مجوز و صدور پروانه فعالیت، آن شبکه‌ها را به جامعه، شرکت‌ها و سازمان‌ها معرفی کنند تا همه از این شبکه‌ها بهره‌برداری کنند.

برجی با بیان اینکه راه‌اندازی شبکه‌های اجتماعی داخلی متعدد هدررفت هزینه است افزود: برای راه‌اندازی شبکه اجتماعی داخلی حداقل به 3 سرور، پهنای باند، نگهداری بعد از راه‌اندازی و…. نیاز است و حداقل هزینه برای خرید شبکه آماده و کدسازی شده 10هزار دلار است که باید به این هزینه، هزینه‌های نگهداری و سرورها و پهنای باند و… را هم اضافه کرد.

وی گفت: توصیه ما این است که بجز معرفی چند شبکه داخلی، تمام وزارتخانه‌ها به صورت مشترک یک شبکه اجتماعی داخلی راه‌اندازی کنند و از شرکت‌ها و سازمان‌های خود بخواهند که از این شبکه استفاده کنند. بدین ترتیب از یکسو  اطلاعات در دسترس خارجی‌ها قرار نمی‌گیرد، از سوی دیگر ارتباط داخلی بیشتر می‌شود و چون تعداد کاربران آن زیاد خواهد بود بعد از مدتی استفاده از آن به فراموشی سپرده نمی‌شود.

برجی در پایان اظهار کرد: وقتی تعداد کاربران اندک باشد بعد از مدتی شبکه جذابیت خود را برای استفاده‌کنندگان از دست می‌دهد، چراکه ارسال مطالب مفید و غیرمحرمانه به دیگران میسر نیست؛ بنابراین از شبکه استفاده نمی‌کنند.