نِت‌گردی در نیمه‌شب

این پژوهش یک نمونه 16 هزار نفری بالای 15 سال را در تهران و مراکز استان‌ها در نظر گرفت. آنچه در ادامه می‌آید بخشی از این پژوهش است که نتایج جالب و قابل تاملی را در اختیار علاقه‌مندان فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی می‌گذارد. گزارش‌های اولیه این پژوهش حکایت از آن دارند که مجردها در مقایسه با متأهلان، استفاده بیشتری از این فضا دارند. در یک نگاه دیگر، دانشجویان در قیاس با گروه‌های دیگر، بیشترین گروه مصرف‌کننده فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی هستند.

مکانی که پاسخگویان در آن از شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی هم استفاده می‌کنند از دیگر سوالاتی بوده که در این پژوهش از پاسخگویان پرسیده شده است. 80 درصد مخاطبان پاسخ داده‌اند که در منزل، بیشترین استفاده را از این فضا و امکانات آن می‌کنند. به عبارت دیگر، مکانی را که باید به تعاملات و ارتباطات خانوادگی با دیگر اعضا بگذرد، به استفاده از فضای مجازی و چرخیدن در شبکه‌های اجتماعی اختصاص پیدا می‌کند. از این نظر، ارتباطات مجازی در حال تنگ‌کردن ارتباطات واقعی خانوادگی هستند.

نوع علایق و نوع موضوعات مورد علاقه مردم از دیگر نتایج جالب توجه این پژوهش است. رتبه نخست علایق مردمی در فضای مجازی، برخلاف آنچه تصور می‌شود نه اخبار و تحلیل‌های سیاسی بلکه به ترتیب مطالب طنز، ادبی – هنری، علمی – تخصصی و بعد از اینها مسائل و اخبار سیاسی است. به عبارت دیگر، نوع استفاده مردم از این فضا و این شبکه‌ها بیشتر برای سرگرمی و اوقات فراغت است.

در نهایت هم شبکه اجتماعی عامه مردم، منطبق بر آنچه در افواه عمومی هم مشاهده می‌شود، تلگرام است. به این ترتیب این نرم‌افزار پیام‌رسان فعلاً حوزه فضای مجازی ایرانیان را به قبضه خود درآورده است. طبق آنچه پیش از این دبیر شورای عالی فضای مجازی هم عنوان کرده بود، بیش از 60 درصد پهنای باند کشور در اختیار تلگرام است. پیام‌رسانی که رتبه نخست استفاده ایرانیان را به خود اختصاص داده اما هنوز به مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی برای انتقال بخشی از سرورهایش به ایران تن نداده است.