پایگاه خبری تحلیلی فناوری های نرم و فرهنگی رصد و تحلیلی بر وضعیت صنایع فرهنگی و خلاق
به گزارش فناوری فرهنگی، پنجاه‌وشش سال است که به پیشنهاد انستیتو بین‌المللی تئاتر (ITI) هنرمندان تئاتر در سراسر جهان هر سال 27 ماه مارس (7 فرودین ماه) را به عنوان «روز جهانی تئاتر» جشن می‌گیرند. با توجه به عضویت ایران در این مجمع بین‌المللی، هنرمندان تئاتر کشور ما نیز طی این سال‌ها همراه با سایر هنرمندان در سراسر دنیا این روز را گرامی داشته‌اند. در این بین اما برگزاری مراسم ویژه این روز به دلیل همزمانی با تعطیلات نوروز در سال‌های گذشته همواره با مشکلات متعددی همراه بود. نهایتا از حدود یک دهه پیش دست‌اندرکاران هنرهای نمایشی و هنرمندان تئاتر کشورمان در یک تصمیم جمعی برگزاری مراسم‌ها و برنامه‌های ویژه «روز جهانی تئاتر» را با حدود پانزده روز تاخیر در اردیبهشت ماه برگزار کردند.
تولد تا بلوغ
در این میان اگرچه بعضا برگزاری مراسم‌های روز جهانی تئاتر توسط خانه تئاتر ایران و اداره کل هنرهای نمایشی در دومین ماه بهار با مخالفت تعداد اندکی از هنرمندان تئاتر همراه بود اما در کل اکثریت جامعه تئاتری این مسئله را پذیرفته و به مرور اردیبهشت ماه به تئاتری‌ترین ماه سال تبدیل شد. به طوری که علاوه هفته بزرگداشت روز جهانی تئاتر در تهران توسط انجمن‌های صنفی زیرمجموعه خانه تئاتر ایران، اداره کل هنرهای نمایشی نیز از سال 1387 با برگزاری برنامه‌ای مفصل تحت عنوان «اردیبهشت تئاتر ایران»، بزرگداشت روز جهانی تئاتر به تمام استان‌های کشور تسری داد. در واقع همزمانی 7 فروردین با 27 ماه مارس این مزیت را به ویژه برای دیگر استان‌های داشت تا هر سال با پیگیری فعالیت‌های نمایشی و هنرمندان فعال تئاتری‌شان ضمن تقدیر از آنها، از هنرمندان پیشکسوت تئاتر هر استان نیز به بهانه این جشن‌ها تجلیل شود.
جشن‌های اردیبهشت تئاتر که از سال 1387 به صورت رسمی در تمام استان‌ها برگزار شد، از دوره ششم به بعد تقریبا به یک استاندارد نسبی رسید. در واقع از این دوره به بعد علاوه بر اینکه هنرمندان تئاتر استان‌ها اردیبهشت تئاتر را به عنوان یک جشن و برنامه جدی پذیرفتند از نظر نحوه برگزاری نیز انسجام لازم را پیدا کرد. به طوری‌که ششمین دوره جشن‌های اردیبهشت تئاتر ایران از روز 4 اردیبهشت ماه 93 در مشهد افتتاح شد و در روز 27 اردیبهشت‌ماه با برپایی آیین پایانی در کرمانشاه به پایان رسید. اما نقطه اوج و بلوغ جشن‌های اردیبهشت تئاتر ایران به تایید اهل فن هفتمین دوره آن بود که از روز 4 اردیبهشت‌ماه 94 در تئاترشهر مشهد افتتاح و در روز ۲۶ اردیبهشت‌ماه با برگزاری اختتامیه‌ای باشکوه در سالن اصلی پردیس خاوران به پایان رسید.
بازگشت به خانه فروردین
در همین راستا؛ سال گذشته و در اواسط شهریورماه مهدی شفیعی مدیرکل هنرهای نمایشی خبری خوش را با اهالی تئاتر در میان گذاشت و از تصویب و اعلام روز 7 فروردین ماه، به عنوان روز ملی هنرهای نمایشی توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی و ثبت آن تقویم رسمی کشور خبر داد. اتفاقی که در نتیجه پیگیری و تلاش مستمر در مدیریتد تئاتر کشور بالاخره به سرانجام رسید.
بر همین اساس امسال و در روز 7 فروردین ماه (27 مارس) برای نخستین بار هنرمندان تئاتر ایران همراه با هنرمندان تئاتر در تمام کشورهای جهان این روز را گرامی داشتند. اتفاقی که بسیاری از اهالی تئاتر نگران بودند که مبادا به خاطر تعطیلات نوروز آنطور که باید برگزار نشود، اما استقبال به قدری از برنامه‌های این روز خوب بود که همه فعالان عرصه تئاتر در سراسر ایران از آن انرژی مضاعفی گرفتند.
با اتمام نخستین ماه سال و آغاز اردیبهشت ماه طبق روال سال های گذشته هنرمندان تئاتر در سراسر ایران در حالیکه خود را برای برگزاری جشن‌های اردیبهشت تئاتر آماده می‌کردند، مشخص شد برگزاری این جشن‌ها از امسال به اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان‌ها واگذار شده و هر اداره کل با مشارکت انجمن هنرهای نمایشی می‌تواند یکی از روزهای اردیبهشت ماه را به دلخواه به جشن اردیبهشت تئاتر اختصاص بدهد.
به عبارتی دیگر می‌توان گفت که تصویب روز ملی هنرهای نمایشی در 7 فروردین ماه و برگزاری برنامه‌های این روز توسط اداره کل هنرهای نمایشی، این فرصت مغتنم و خوب را برای ادارات کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان‌ها به وجود آورد تا از این به بعد به صورت مستقل متولی و برگزارکننده جشنی باشند که سختی‌های آغاز راه را از سر گذرانده و در بین هنرمندان تئاتر استان‌ها از اعتباری قابل قبول برخوردار است.
بدین ترتیب امسال برای نخستین بار جشن‌های اردیبهشت تئاتر ایران به صورت مستقل در اردیبهشت ماه در هر استان و با هدف تکریم فعالان سال گذشته هنرهای نمایشی توسط ادارات فرهنگ و ارشاد اسلامی استان‌ها و با مشارکت انجمن‌های نمایشی برگزار شد. خیزی منطقی که استان ها را برای برگزاری جشن های تئاتر در روز ملی تئاتر کشور در سال آتی آماده ساخت.
جشن‌های اردیبهشت تئاتر در سال 96
امسال استان‌های البرز، آذربایجان شرقی، گلستان، خوزستان، منطقه آزاد قشم، خراسان شمالی، کرمان، کرمان جنوبی، زنجان، بوشهر، چهارمحال و بختیاری، اردبیل، سیستان و بلوچستان و فارس از جمله استانهایی بودند که هر کدام به اندازه ظرفیت‌های استانی‌شان جشن‌های اردیبهشت تئاتر را برگزار کردند. دیگر استان ها هر یک بنا به دلائلی امسال جشن اردیبهشت تئاتر را برگزار نکردند.
ساخت 4 سالن تئاتر در بوشهر
امسال جشن اردیبهشت تئاتر برای هنرمندان تئاتر استان بوشهر اتفاق‌ها و خبرهای خوبی به همراه داشت. طبق روال از حاج رمضان امیری پیر تئاتر بوشهر به واسطه سال‌ها تلاش در عرصه تئاتر تجلیل شد. مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان بوشهر ضمن اعلام اینکه امسال برای جمع‌آوری اطلاعات هنرمندان این استان برنامه ریزی دقیق انجام شه، از توسعه زیرساخت‌های فرهنگی و هنری و ایجاد 4 سالن در شهرستان‌های گناوه، دیلم، اهرم و دیر خبر داد. اجرای تئاتر «فصل پنجم»، قرائت پیام روز جهانی تئاتر، شعرخوانی، خاطره‌گویی و تجلیل از فعالان تئاتر و حامیان تئاتر از دیگر برنامه‌های این جشن بود.
یک هفته جشن و افتتاح مجموعه تئاترشهر شیراز در اردیبهشت تئاتر
استان فارس امسال برای اردیبهشت تئاتر در مقایسه با سایر استان‌ها سنگ تمام گذاشت. برگزارکنندگان جشن اردیبهشت تئاتر در این استان امسال با یک برنامه‌ریزی دقیق به مدت یک هفته اردیبهشت تئاتر را در شیراز و 20 شهرستان این استان جشن گرفتند. برگزارکنندگان این جشن امسال علاوه بر اجرای برنامه‌های ویژه‌ای با موضوعات «تئاتر و موسیقی»، «تئاتر و ادبیات»، «روز تئاتر و سینما»، «روز تئاتر و دفاع مقدس»، «تئاتر و هنرهای تجسمی» و «تئاتر برای همه»، تئاتر را به مدارس، خانه سالمندان و زندان بردند. از همه مهم‌تر اینکه امسال به صورت رسمی مجموعه تئاترشهر شیراز افتتاح شد. اجرای نمایش «روزهای شیشه‌ای»، تقدیر از پیشکسوتان نمایش ایرانی و رونمایی از نمادِ نمایش در محوطه باغ عفیف‌آباد هم به این برنامه‌ها اضافه کنید.
ساخت 4 پلاتو تئاتر در کرمان و کرمان جنوبی
هر چند هنرمندان تئاتر در کرمان جنوبی جشن اردیبهشت تئاتر را 22 اردیبهشت در باغ صبا شهرستان عنبرآباد برگزار کردند اما بی‌شک مهم‌ترین خبر تئاتری در این منطقه یک هفته پیش از آن اتفاق افتاد و با آماده شدن پلاتوهای شهرستان‌های جیرفت و کهنوج، آئین کلنگ زنی پلاتو شهر جیرفت نیز توسط مدیرکل هنرهای نمایشی زده شد. مهم‌ترین اتفاق در جشن اردیبهشت تئاتر کرمان هم بی‌شک افتتاح پلاتو نمایش شهر بَم بود.
جشن تولد 84 سالگی تئاتر زنجان در اردیبهشت تئاتر
هنرمندان زنجان امسال در کنار برگزاری جشن اردیبهشت تئاتر، ۸۴ سالگی تئاتر این استان را نیز جشن گرفتند. در این مراسم همچنین از ناصر مقدم مدیرکل اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی این استان به خاطر حمایت‌هایش از گروه‌های تئاتری تقدیر شد.
اردیبهشت تئاتر خراسان شمالی با مهمانان ویژه
مسئولان هنری و هنرمندان تئاتر در استان خراسان شمالی امسال بواسطه برگزاری جشنواره تئاتر رضوی در این استان، اردیبهشت تئاتر را با میزبانی از مهدی شفیعی مدیرکل هنرهای نمایشی فرهنگ و ارشاد اسلامی، حسین فرخنده مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان شمالی، مهدی حاجیان مسئول دبیرخانه جشنواره های نمایشی کشور، علی عابدی مدیرتماشاخانه سنگلج تهران و تنی چند از مسئولین بلندپایه استانی در سالن گلشن مجموعه تئاتر شهر بجنورد جشن گرفتند. در این مراسم از حامیان نمایش استان، پیشکسوتان، اعضای شورای نظارت و مسئولین انجمن هنرهای نمایش شهرستان‌ها نیز تجلیل شد.
اردیبهشت تئاتر یزد همزمان با بزرگداشت حکیم فردوسی
امسال هنرمندان تئاتر یزد اردیبهشت تئاتر را 25 اردیبهشت‌ماه همزمان با روز بزرگداشت حکیم فردوسی در تالار هنر این شهر جشن گرفتند. برگزارکنندگان این مراسم امسال در جشن اردیبهشت تئاتر ضمن تجلیل از دو تن از هنرمندان پیشکسوت تئاتر این استان، از فعالان، حامیان و برگزیدگان تئاتر استان یزد در سال 95 با اهداء لوح تقدیر و تجلیل کردند.
اردیبهشت همزمان با روز جانباز در استان البرز
اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان البرز و هنرمندان تئاتر این استان امسال همزمان با روز جانباز، اردیبهشت تئاتر را جشن گرفتند. مهدی شفیعی مدیرکل هنرهای نمایشی مهمان ویزه این مراسم بود و در این روز از هنرمندان فعال تئاتر و یک تن از پیشکسوتان تئاتر این استان تجیل شد.
برنامه‌های ویژه هنرمندان چهارمحال و بختیاری برای اردیبهشت تئاتر
امسال مسئولان هنری و هنرمندان تئاتر در استان چهارمحال و بختیاری، ۱۴ و ۱۵ اردیبهشت را برای جشن اردیبهشت تئاتر انتخاب کردند. اجرای نمایش «مکبث زار» با کارگردانی ابراهیم پشت‌کوهی، مروری بر آثار این کارگردان و تجلیل از هنرمندان فعال و پیشکسوت تئاتر این استان از جمله برنامه‌های در نظر گرفته شده برای جشن اردیبهشت تئاتر امسال بود.
افتتاح تئاترشهر زاهدان در اردیبهشت تئاتر
امسال جشن اردیبهشت تئاتر در استان زاهدان با چند روز تاخیر، قرار است روز 4 خردادماه برگزار شود. مهم‌ترین اتفاق این جشن برای هنرمندان تئاتر این استان آغاز بهره‌برداری و شروع اجراهای عمومی در این مجموعه تئاتری است.
جشن‌های اردیبهشت تئاتر در استان‌های اردبیل و گلستان
جشن اردیبهشت تئاتر در استان گلستان امسال همزمان با روز جوان و ولادت حضرت علی اکبر(ع) در تالار فخرالدین اسعدگرگانی شهر گرگان برگزار شد. هنرمندان استان اردبیل نیز آخرین روز اردیبهشت ماه را به جشن اردیبهشت تئاتر اختصاص دادند.
فرصتی برای تبلور تئاتر استان ها
نکته قابل توجه درباره اهمیت برگزاری جشن‌های اردیبهشت تئاتر توسط ادارات کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان‌ها فرصتی است برای هرچه بیشتر پرداختن به هنر نمایش. اتفاقی که پس از سال‌ها از سر گذراندن مشکلات و موانع اولیه، امروزه مورد وثوق و تایید اهالی تئاتر است و ادارات کل می‌توانند در راستای اهداف عالی خود از این پس خود هدایتگر این جریان مهم تئاتری در استانهایشان باشند.
به نظر می‌رسد که با توجه به نیاز مبرم اهمیت گسترش هنر نمایش در سراسر ایران، اهمیت حمایت و تشویق هنرمندان و فعالان تئاتر در استان‌ها و همچنین وجود ظرفیت‌های غنی نمایشی در کشور، دوستداران هنر به حق این توقع را دارند از سال آینده شاهد برگزاری هرچه باشکوه‌تر جشن‌های تئاتر در تمام استان‌ها باشند.
منبع:ایران تئاتر
