فوت کوزه‌گری در انیمیشن شهرستانی

در این تکنیک که اجرای آن به دشواری سایر شیوه‌ها نیست، هر کاراکتر بعد از طراحی، مفصل‌گذاری می‌شود. آرنج، زانو، مچ‌ها و فک از مهم‌ترین مفصل‌های یک کاراکتر انسانی در انیمیشن‌های کات اوت هستند. بعد از مفصل‌گذاری، این کاراکترها روی پس‌زمینه‌ها به حرکت در می‌آیند و فضایی ساده و ابتدایی را ایجاد می‌کنند که گویی نقاشی‌ها و تصویرگری‌های یک کتاب، جان گرفته و قصه‌ را روایت می‌کنند. شاید به همین دلیل است که در این تکنیک، طراحی شخصیت‌ها و پس زمینه به سبک تصویرسازی کتاب‌های داستان صورت می‌گیرد و تاکنون بیشتر از هر چیز در ساخت انیمیشن‌های تاریخی مانند «شکرستان» و «تاریخ از این ور» نتیجه مطلوب داشته است.

موفقیت انیمیشن‌های نام‌برده، اگرچه به تناسب بین فرم و محتوا ارتباط دارد، اما این تمام شرط موفقیت‌شان نیست؛ چراکه در انیمیشن «ماجراهای راشن و ماهشن» که از شبکه پویا به نمایش در می‌آید، این تناسب دیده می‌شود، اما در جذب مخاطب به اندازه کافی موفق عمل نکرده است.

ماجراهای راشن و ماهشن از شبکه مخصوص کودکان به نمایش در می‌آید اما مضمون و محتوای آن برای گروه سنی نوجوان مناسب است. این انیمیشن در 13 قسمت مشاغل قدیمی ازجمله ساخت ساروج، نمدمالی، پنبه‌زنی، آسیاب، آشپزی، سفالگری و قالیبافی را معرفی می‌کند و کاراکترها و اتفاقات در این انیمیشن نمادین هستند. همچنین برخی اسامی دشوار و مضامین اگر نگوییم برای نوجوانان، اما قطعا برای کودکان ثقیل هستند.

معرفی مشاغل قدیمی قطعا در یک فیلم مستند باید درست و دقیق معرفی شود و شوخی یا خیالپردازی در آن جایی ندارد؛ اما انیمیشن دقیقا ابزاری است برای خلاقیت، شوخی و شکستن مرزهای زمانی و مکانی که استفاده از آن در ماجراهای راشن و ماهشن می‌توانست طراوت و جذابیت ویژه‌ای ایجاد کند. ضمن این که بد نیست شخصیت‌هایی مانند راشن و ماهشن به عنوان قهرمانان این انیمیشن، ویژگی‌ها، مسائل یا مشترکاتی با نوجوانان امروز داشته باشند که همذات‌پنداری با آنها ممکن و مسیر شود.

شاید بازپخش این انیمیشن در شبکه تازه تاسیس امید بتواند مخاطبان بیشتری را پای آن بنشاند و فرصتی برای دریافت بازخوردهای دقیق‌تر در اختیار سازندگانش قرار دهد. نمی‌توان به این نکته بی‌توجه بود که انیمیشن ماجراهای راشن و ماهشن توسط یک گروه انیمیشن‌سازی در سبزوار به سفارش صدا و سیمای مرکز خراسان رضوی تولید شده و احتمالا این گروه تولیدات گسترده‌ای نداشته و بازخوردهای زیادی از مخاطبانش دریافت نکرده که بر تجربیاتش افزوده باشد. شاید به همین دلیل است که الگوی بصری و روایی سریال ماجراهای راشن و ماهشن بر اساس یک شیوه آزموده‌شده، درست انتخاب شده، اما در تولید آن ظرافت‌هایی که به فوت کوزه‌گری شباهت دارد، از نظر دور مانده است. خوشبختانه این ظرافت‌ها بیشتر از هر چیزی به محتوا و داستان‌پردازی ارتباط دارد و حتی یک گروه شهرستانی با کمترین امکانات هم می‌توانند به آنها دست پیدا کند ولو با تلاش و زحمت بیشتر یا در زمانی طولانی‌تر.