چگونه صنعت انیمیشن را بومی کنیم؟ (مطالعه موردی:صنعت انیمیشن کره جنوبی)

به گزارش فناوری فرهنگی، وقتی به صنعت انیمیشن در بعد جهانی و آمارها می نگریم، درمی یابیم که تقریبا تمام حوزه انیمیشن دنیا به دو کشور ژاپن و آمریکا ختم می شود. دو ابر قدرت این حوزه که در سال 2016 در مجموع 93 درصد درآمد انیمیشن ( 50 درصد ژاپن و 43 درصد آمریکا) را از آن خود کرده اند و اجازه عرض اندام به هیچ کشوری را نمی دهند. در این صورت شاید در ظاهر تلاش بعضی کشورها در پی رشد این صنعت در کشورشان، امری عبث به نظر آید. چون این حجم از انحصاری بودن حوزه انیمیشن توسط ژاپن و آمریکا، جلوی رشد و درآمدزایی کشورهای دیگر در این صنعت را می گیرد. به همین ترتیب شاید بحث و بررسی صنعت انیمیشن نیز در کشورهای دیگر بی معنا به نظر آید. اما خوب است بدانید که کشورهای دیگر نظیر کره جنوبی، هند، کانادا و… در چند دهه اخیر بیکار ننشسته و رشد قابل تاملی در این حوزه داشته اند. به هر حال شاید این کشورها نتوانند در سطح بین المللی به موفقیتی دست پیدا کنند (البته در سال های نزدیک) اما حداقل نیاز انیمیشن کشور خود را می توانند خودشان تامین کنند و به این ترتیب وابستگی خود را در این حوزه به پایین ترین حد برسانند. این امر دو مزیت عمده و اساسی دارد:

اولین مزیت آن بحث اقتصادی است. با این کار علاوه بر کسب درآمد، از خروج ارز (به منظور نمایش انیمیشن های خارجی) از کشور نیز جلوگیری می شود. همچنین در امر اشتغال زایی به اقتصاد کشور کمک می کند.

دومین مزیت، فرهنگ سازی است. با علم به این که مخاطب اصلی این حوزه کودکان هستند، با تولید این نوع محصولات می شود گام بزرگی در نهادینه کردن فرهنگ و زندگی شهری در کودکان برداشت. اگر بتوانیم نگاه صرفا اقتصادی را کنار بگذاریم، با تولید انیمیشن می شود کودکان را برای زندگی صحیح در جامعه ( چه از نظر مسایل شخصی و چه از نظر رفتار اجتماعی) آماده کرد. به این ترتیب کودکان خود را از گزند فرهنگ سازی انیمیشن های بیگانه دور ساخته ایم. مسئله ای که آمریکا به نحو احسن از آن سواستفاده کرده و تقریبا تمام کودکان و بچه های نسل امروز را به مستعمره فرهنگی خود درآورده است.

علاو ه بر این موارد، دلایل دیگری برای حرکت در این حوزه وجود دارد و صرف سلطه عظیم ژاپن و آمریکا بر صنعت انیمیشن دلیلی برای کنار گذاشتن آن نیست. یکی از کشورهایی که این حرکت را آغاز کرده است کره جنوبی می باشد که در ادامه به بررسی صنعت انیمیشن آن می پردازیم.

رشد و شکوفایی انیمیشن کره جنوبی با آغاز قرن 21 همزمان شد. جایی که انیمیشن های کره ای با الهام و بهره گیری از دانش هالیوود تولید شده و به نمایش درآمدند. اما به عقیده بسیاری از کارشناسان این حوزه، سال 2011 سال طلایی انتقال انیمیشن کره به صنعتی مستقل و پویا شناخته شد. در این سال انیمیشن کره با ساخت و نمایش دو سریال Pororo the Little Penguin و Origami Warriors در آسیای شرقی خود را معرفی کرد و توانست اسم خود را در لیست بین المللی کشورهای دارای درآمد از این صنعت قرار دهد. این حرکت باعث جلب توجه سایر کشورها به انیمیشن کره شد و بدین ترتیب در سرار دنیا به ویژه در آسیای شرقی طرفداران زیادی پیدا کرد. اما این پایان کار انیمیشن کره در سال 2011 نبود. در اواخر این سال تولید و نمایش فیلم انیمیشنی Leafie نسل جدیدی از انیمیشن های کره را به جهانیان معرفی کرد.

فروش ناخالص صنعت انیمیشن کره در سال 2014 حدود 9،052،700 دلار و در سال 2015 بیش از  10،82،700 دلار بود که این رقم افزایش درآمد 11.4 درصدی نسبت به 2014 را نشان می دهد. میزان صادرات انیمیشن کره در سال 2015 حدود 551.46 میلیون دلار (که نسبت به سال 2014، رشدی 12.7 درصد داشته است). جالب است بدانید واردات این کشور در زمینه انیمیشن حدود 168.24 میلیون دلار بوده است. این افزایش صادرات انیمیشن کره که هرساله بیشتر و بیشتر می شود، نشان دهنده گسترش این حوزه در سطح بین المللی است.

آمارهای زیر میزان صادرات انیمیشن کره به نقاط مختلف دنیا را در سال 2015 نشان می دهد.

North America (26.8%)
China (21.5%)
Europe (21.3%)
South East Asia (11.6%)
Japan (6.3%)
Other (12.5%)
147.79 million
118.56   million
117.46 million
68.93 million
34.74 million
63.97 million
به هرحال وقتی حوزه انیمیشن کره را بررسی می کنیم به خوبی درمی یابیم که ابتدا انیمیشن کره ای را در داخل کشور نهادینه کرده اند و سپس به دنبال صادرات آن بوده اند. همگانی کردن انیمیشن بومی در کشور کره با تبلیغات محیطی و معرفی انیمیشن ها و شخصیت های آن در سطح شهر انجام گرفته است. از نمونه های این اقدامات می توان به ساخت ایستگاه مترو و اتوبوس های داخل شهری با شکل شخصیت های انیمیشن کره ای نام برد. در خط 2 مترو سئول یکی از ایستگاه ها به نام Larva (شخصیت معروف سریال انیمیشن کره) نام گذاری شده است که در آن به طور کامل از نماد و تابلوهای این سریال استفاده شده است. نمونه دیگر اتوبوس های حمل و نقل عمومی است که با الهام از شخصیت های کارتونی کره ساخته شده اند.

 

 

 

به همین ترتیب طبق آمار، در سال 2010 حدود 28 درصد از بازار محصولات جانبی شخصیت های کارتونی کره به انیمیشن های بومی تعلق داشته و 72 درصد دیگر به شخصیت های کارتونی خارجی ( انیمیشن های آمریکایی و ژاپنی) اختصاص گرفت. اما این 28 درصد در سال 2014 به 40 درصد رسید که رشد قابل توجهی محسوب می شود. تعداد شخصیت های کارتونی انیمیشن کره در سال 2014 حدود 2018 عدد محاسبه شده است که در سال 2015 به 2069 رسید. در یک تحقیق وسیع که در کره انجام شد میزان محبوبیت شخصیت های کارتونی مورد بررسی قرار گرفت که نتایج به صورت زیر به دست آمد:

 

1
Kakao Friends
14.3%
2
Little Penguin Pororo
9.8%
3
Crayon Shin-chan
6.0%
4
One Piece
4.9%
5
Dooly the Little Dino
4.4%
6
Doraemon
4.2%
7
Larva
3.8%
8
Pokémon
3.3%
9
Hello Kitty
3.1%
10
Frozen
3.0%
11
Other
43.3%
با این شرایط و آمارها مشخص است که در حال حاضر انیمیشن کره توانایی رقابت با آمریکا و ژاپن را ندارد اما حداقل بازار داخلی خود را در اختیار گرفته و به دنبال جهانی شدن می گردد. صنعتی که با وجود تسلط فراگیر ژاپن و آمریکا در انیمیشن دنیا، خود را کنار نکشیده و به دنبال رشد و پیشرفت در این زمینه با دانش بومی می باشد. شاید به جرات بتوان گفت انیمیشن کره می تواند چراغ راه دیگر کشورهایی باشد که می خواهند در این عرصه قدم بگذارند.

 

حامد رضائی

منابع:

The South Korean Animation Industry in Historical-Comparative Perspective

en.wikipedia