مشکلات صنعت بازی‏های ویدئویی ایران

به گزارش فناوری فرهنگی، در بین صنایع دانش بنیان و متکی بر منابع نامحدود علمی و فناوری، صنعت بازی‏های ویدئویی به نسبت سایر صنایع هم جنس خود( مانند سینما و انیمیشن) در ایران از جایگاه مطلوب تری برخوردار است.

اگر نگاهی گذرا به صنعت گیم از سه دهه پیش تا کنون داشته باشیم و روند رو به رشد کنسول های بازی را در نظر بگیریم و سیر تکاملی این کنسول ها از آتاری که در دهه 60 در بین جوانان رواج پیدا کرده تا کنسول های پیشرفته امروزی و محتوای بازی ها و پیشرفت بازی های ایرانی و نقش مثبت بنیاد ملی بازی های رایانه ای و توجه ویژه این بنیاد به بازی های بومی و گسترش شرکت های بازی سازی، دور از انتظار نیست که ایران در صنعت گیم در سال های آتی رشد کند.

آنچه کشور ایران در سال های اخیر از نظر محتوای بازی، توجه بیشتری به آن داشته است، در نظر گرفتن سیاست های و ایدئولوژی های دولت همچون برنامه های هسته ای، درگیری های منطقه خاورمیانه و انقلاب اسلامی سال 1979 می باشد که سعی شده با الهام از این موضوعات بازی هایی چون شکست حصر، والفجر 8، عملیات انهدام و… بوده است که در قالب جنگ ایران و عراق و پرداختن به این موضوع بوده است که در مقایسه با بازی های غربی کیفیت چندانی نداشته و کلیدی ترین عامل  فروش این بازی ها توجه به موضوع این بازی ها ازسوی طرفداران بازی های رایانه ای بوده است.

با وجود اینکه در سال های اخیر شاهد رشد خوبی در صنعت گیم بوده ایم اما چه مشکلاتی سبب شده است تا بازی های ایرانی با جایگاه مطلوب خود فاصله داشته باشد.

تحریم ها، عدم وجود متخصصان کافی، نبود بودجه و بازاریابی همه و همه مواردی هستند که باعث ناکامی این صنعت شده است.

در ادامه به بررسی موردی این موارد می پردازیم.

کمبود بودجه

یکی از مشکلات اصلی، عدم تخصص بودجه مناسب به این صنعت می باشد. با وجود اینکه بودجه تخصیص داده شده سالانه به این صنعت بسیار پایین تر از حد معمول و مبلغ تخصیص داده شده به فیلم های سینمایی ایرانی و شرکت های بازی سازی غربی بوده است. به طور مثال بودجه ای که در سال 91 از طرف مجلس برای این صنعت در نظر گرفته شد تنها مبلغ ده میلیون دلار بوده است(که این مبلغ در مقایسه با سینما هزینه ساخت یک فیلم هم نمی شود).

در سال 90 بودجه تخصیصی به این حوزه 1.5 میلیارد تومان بود که تخصیص چنین عددی از سوی مجلس برای این صنعت جای تعجب دارد.

درسال نود و دو تنها برای ساخت یک بازی صهیونیستی بیست برابر در آمد کلی این صنعت در کشور هزینه صرف شده است.

مشکل دیگر این است که این صنعت گاهی دچار نامهربانی از سوی دولت می شود و به گفته حسن کریمی قدوسی مدیر عامل بنیاد ملی بازی های رایانه ای: علاوه بر تخصیص بودجه کم، گاهی کل آن بودجه نیز پرداخت نمی شود و دچار بدقولی های پرداخت می شویم.

به گفته وی بودجه ای که در سالهای اخیر به صنعت بازی‏های ویدئویی تعلق می گیرد بسیار محدود بوده و نمی شود توقع داشت تا با این بودجه هر دو مقوله کیفی و کمی را با هم داشت.

تحریم

به گفته یکی از مدیران استودیو های بازی سازی وجود تحریم در طول سالهای اخیر یکی از دلایل باز ماندن ایران از رقبای خود می باشد.

تحریم ایران توسط برخی کشورها سبب شده تا نه تنها حق دسترسی مستقیم به بخش توسعه دهندگان شبکه هایی چون google play store   را نداشته بلکه حتی اگر با وجود مخاطراتی نظیر مسدود شدن حساب ها نیز، از طریق پروکسی و vpn بتوانند در آی پی تغییری ایجاد کنند( شرکت های دیگر آی پی های ایران را بر روی خود مسدود کرده اند و اجازه دسترسی به بیشتر سرویس ها را به کشور ما نمی دهند)  مشکل دیگر عدم دریافت درآمد حاصل از فروش محصولات به طور مستقیم می باشد و علت آن هم تحریم بانکی ایران  توسط سایر کشور هاست.

به گفته مصطفی کیوانیان مدیر استودیوی ANU GAME، پس از تحریم هایی که از زمان اوباما بر ایران تحمیل شد، برخی کشورها نظیر فرانسه، انگلیس، فنلاند و لهستان ادامه فعالیت خود با ایران و واگذاری پروژه هایی از سوی این کشورها با ما قطع شد و علت آن این بود که هیچ کدام از آنها نمی خواستند قوانین مربوط به دولت خود را که بر مبنای تحریم آمریکا بنا شده بود را نادیده بگیرند.

بنابراین باید راهی بازارهایی را که بتوان کمترین تاثیر را از تحریم است بدست آورد و روی آن بازارها سرمایه گذاری کرد.

توزیع و انتشار

آنچه در ایران بسیار رایج است و گیمرها هنوز هم به شدت آن را ترجیح می دهند تهیه نسخه قاچاق و کپی بازی هاست که عدم توجه به حق کپی رایت سبب شده تا با وجود این که بازی های ایرانی با قیمتی مشابه بازی های خارجی در بازار عرضه می شود اما با این وجود این بازی ها توان رقابتی با بازی های خارجی را نداشته زیرا چه از نظر محتوا و چه از نظر فروش با کشورهای رقیب قابل مقایسه نمی باشند.

اما موضوع مهم تر این است که برخی، نه تنها در تهیه پلتفرم ها، ترجیح می دهند تا از نسخه هایی که قابلیت کپی کردن غیر قانونی آنها  راحت تر باشد استفاده کنند بلکه موضوع عدم توجه به حق کپی رایت برای برخی از فعالان این حوزه نیز سکویی بوده تا بتوانند با معرفی خود به عنوان ناشر و با نام و برند خود بازی های کپی شده را عرضه کنند.

این محصولات به طور بسیار حرفه ای و شکیل توسط شرکت های ناشر بسته بندی شده و حتی به گفته امیر علی آبادی، مدیر فروش شرکت ناشر ایرانی عصر بازی، در برخی مواقع  سرمایه گذاری برای دوبله فارسی غیر رسمی عناوین خارجی هم صورت می گیرد.

آنچه در چند سال اخیر توجه گیمر ها را به خود جذب کرده است تمایل آنها به بازی های موبایلی می باشد و با وجود این، علی آبادی معتقد است که بیشتر توجهات بر روی موبایل و تبلت( بازی های همراه و آنلاین) می باشد ودر سال های آینده دیگر جایی برای محتوای فیزیکی وجود نداشته و شرکتهای ناشر باید برای جلوگیری از متضرر شدن، ارتباط خود را با ناشران خارجی بیشتر کرده و با این کمپانی ها بر روی عناوین موبایل و همراه سرمایه گذاری کنند.

نکته پایانی

با وجود اینکه تعداد شرکت های بازی سازی در ایران روز به روز در حال افزایش است و تعداد آنها در حال حاضر نزدیک به 100 می باشد اما آنچه بیشتر از تعداد برای طرفداران صنعت بازی‏های ویدئویی حائز اهمیت است کیفیت بازی ها می باشد در طول سال های اخیر با وجود برخی بازی ها چون گرشاسب بر این باور رسیده ایم که ایران نیز قادر است در این صنعت روند رو به رشدی را در سال های پیش روی طی کند اما این هدف منوط بر وجود متخصصان و بودجه مناسب، لغو تحریم ها و بازار فروش خوب می باشد.

گرشاسب با صرف هزینه 400 هزار دلاری توانسته موفق به فروش 300 هزار نسخه تنها در ایران شود.

نویسنده: الهام میرزائی

منابع: مشرق نیوز، سایت خبری تحلیلی ساعت 24، پردیس گیم