برای جلوگیری از رانت، حمایت دولت از «اکران» باشد

■ تهیه کننـده در ایران حکم عابر بانک را دارد
هفته گذشته نیز گروه هنرپویا با اثر «فیلشاه» دربازارفیلم مسکو«World Content Market-Moscow»۲۰۱۸ روسیه حاضر بود و بازخوردهای خوبی از سوی پخش‌کنندگان روسی داشت. جعفری درباره برنامه‌های این گروه برای حضور در جشنواره انسی فرانسه می‌گوید: این جشنواره یکی از مهم‌ترین رویدادهای انیمیشن دنیا است که هرسال در ماه ژوئن برگزار می‌شود و شرکت‌های مهم دنیا در کنار انیمیشن‌سازهای زیادی از سراسر دنیا در آن شرکت می‌کنند. در حاشیه این جشنواره، بازار بزرگ Mifa برای عرضه تولیدات انیمیشنی دنیا برپا می‌شود و «هنرپویا» با مشارکت و همکاری استودیو «گنبدکبود» در این بازار مهم نیز حضور دارد. او اضافه می‌کند: برنامه‌ریزی‌ها درباره انجام مذاکرات با تولیدکنندگان و پخش‌کنندگان خارجی در مورد «فیلشاه» و اثر تازه گروه «هنرپویا» صورت گرفته است که در طول برگزاری جشنواره و پس از آن تلاش می‌کنیم جزئیات این موارد را با کمک رسانه‌ها به شکل مناسب بازتاب دهیم.
جعفری با اشاره به توفیقاتی که حوزه تهیه‌کنندگی برای دو انیمیشن موفق «شاهزاده روم» و «فیلشاه» داشته، درباره وضعیت تهیه‌کنندگی در کشورمان به قدس می‌گوید: تهیه کنندگی در سینما، تعریفی در ادبیات جهانی دارد و تعریفی در کشور ما.
تهیه کنندگی در کشور ما بیشتر حکم دستگاه عابربانک را دارد در حالی که شکل دیگری در دنیا وجود دارد که تهیه کننده وظایفی بر عهده دارد از انتخاب ایده گرفته تا به سرانجام رساندن پروژه، از انتخاب عوامل فیلم گرفته تا عرضه درست اثر. مدیریت کلان پروژه برعهده تهیه‌کننده است که بخشی از آن مدیریت مستقیم است، ولی آنچه در کشور ما وجود دارد از این فضای حرفه‌ای پیروی نمی‌کند چون تولیدات در کشور ما، تولیدات صنعتی نیست و عموماً پراکنده هستند یعنی کاملاً مبتنی بر سلیقه و نظرات فردی است.

■ ضرورت شکل‌گیری کمپـانی‌های فیلمسازی در ایران
چه باید کرد که تهیه کنندگی به شرایط حرفه‌ای خودش برگردد؟ جعفری در این باره معتقد است که شرایط به این سمت متمایل شده و شکل‌گیری کمپانی‌های فیلمسازی جدی است. او می‌گوید: حوزه انیمیشن سازی به سمت کمپانی شدن پیش رفته است و کاری جمع محور است نه فردمحور.  باید به این سمت پیش برویم و کمپانی‌های فیلمسازی شکل بگیرد آن وقت دیگر شاهد کارهای زودگذر و برمبنای اتفاقات امروز و دیروز آدم‌ها نیستیم، کارها جهت گیری پیدا می‌کند و در مسیری مشخص پیش می‌رود. تهیه کننده «فیلشاه» توضیح می‌دهد: آنچه ما در گروه «هنرپویا» دنبال می‌کنیم براساس یک برنامه مشخص، تکه‌های پازل تکمیل می‌شود و در نهایت تصویر نهایی که در ذهن گروه هست، ترسیم می‌شود، این کار کمپانی‌های فیلمسازی است. اگر می‌خواهیم که تهیه کننده و دیگر عوامل سینما، جایگاه حرفه‌ای خودشان را پیدا کنند باید به سمت کمپانی‌های فیلمسازی حرکت کنیم.
جعفری در پاسخ به اینکه تشکیل کمپانی‌های فیلمسازی، توجیه اقتصادی دارد؟ خاطرنشان می‌کند: قطعاً توجیه اقتصادی کمپانی‌های فیلمسازی از کار فردی بیشتر است. آنچه در دنیا به عنوان کمپانی فیلمسازی اتفاق می‌افتد، تولیدات پشت سرهم و هدفدار است واین برای کمپانی، خروجی بهتری دارد. ضمن اینکه هم‌افزایی تجربیات و هزینه‌ها، نتایج بهتری در پی خواهد داشت. وقتی چند تهیه کننده در قالب یک کمپانی در کنار هم قرار می‌گیرند قطعاً توجیه اقتصادی آن از زمانی که فردی عمل می‌کنند، بیشتر خواهد بود. او با تأکید بر اینکه کمپانی‌های فیلمسازی باید خصوصی باشند، می‌گوید: اشکال کمپانی هایی که با سرمایه‌های غیرخصوصی شکل می‌گیرند، این است که بازدهی مناسب ندارند یعنی حجم سرمایه گذاری در این سازمان‌ها با سرمایه گذاری که در بخش خصوصی اتفاق می‌افتد قابل قیاس نیست به بیان دیگر یک کمپانی خصوصی با پنج میلیارد تومان ورودی، خروجی مشخصی را می‌گیرد که یک کمپانی غیر خصوصی با 100 میلیارد تومان ورودی، همان خروجی را می‌گیرد بنابراین اشکال کار این مجموعه‌ها، خصوصی نبودن آن‌هاست.

■ تعریف ما ازحمایـت دولت از کار فرهنگی درست نیست
به باور تهیه کننده «شاهزاده روم» کمپانی یعنی مجموعه‌ای که بتواند همه شئون تولید و عرضه فیلم را در کنار یکدیگر داشته باشد، از فرآیند شکل گیری قصه و داستان و فیلمنامه گرفته تا فرآیند تولید و عوامل و عرضه آن.
او با اشاره به اهمیت عرضه در یک تولید سینمایی خاطرنشان می‌کند: کمپانی‌ها به اکران جهانی و تولید محصولات مرتبط با آن فیلم هم توجه می‌کنند و تولید خوب تا عرضه گسترده، یک چرخه را تشکیل می‌دهد، زیرا باید همه این‌ها را در کنار هم داشت.
هر مجموعه هنری که به این سمت حرکت می‌کند یعنی به سمت کمپانی شدن پیش می‌رود. جعفری با بیان اینکه تعریف ما در حمایت دولت از کار فرهنگی، تعریف درستی نیست، می‌گوید: حمایت دولت، حمایت در نقطه تولید نیست که فلان تومان پول بدهند تا اثری تولید شود. در این صورت بحث رانت‌ها مطرح می‌شود. فلانی که پسرخاله فلانی است، قرارداد ساخت فلان فیلم را به او می‌دهند، ورود بخش خصوصی در این حوزه می‌تواند به این رانت‌ها پایان دهد.  او با تأکید بر اینکه حمایت دولت در عرصه فیلمسازی، حمایت در اکران و عرضه است، یادآور می‌شود: وقتی انیمیشن فیلشاه یا شاهزاده روم ساخته شد، حمایت جدی در اکران و عرضه از آن‌ها صورت نگرفت، دولت با این عدم حمایت سرمایه گذاران را ناامید می‌کند در حالی که عکس آن هم می‌شد اتفاق بیفتد. به باور او وقتی سرمایه گذاری روی انیمیشن که ریسک بالایی دارد از سوی دولت در اکران و عرضه حمایت نشود، سرمایه گذار هم به این حوزه ورود پیدا نمی‌کند، ولی اگر دولت بگوید که هر کار کودک سینمایی یا انیمیشن سینمایی که ساخته شود، می‌تواند خارج از نوبت، اکران بگیرد یا قواعد سقف نمایش در صورت فروش بالای فیلم، با حمایت دولت صورت بگیرد، آن زمان سرمایه گذار اطمینان می‌یابد که اگر در آن حوزه ورود پیدا کند احتمال بازگشت سرمایه‌اش بیشتر می‌شود، طبیعی است که به این سمت سوق می‌یابد و کمپانی‌های خصوصی رونق می‌گیرند.